Seweryn Goszczyński
Zamek kaniowski
A błądząc długo śród skostniałych czaszek,
Odgrzebał torban między gruzem zgliszcza
I jedną strunę z...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.