Motyw Flirt
w utworze Wesele

Żeby mi tak rzekła która,

sercem już dysponująca,

tak po prostu: „no, chcę ciebie”,

jak jaka wiejska dziewczyna…

To niby ja ta dziewczyna,

ja oświadczyć się mająca?

Skądże taka pewna mina?

Wcale insze miałem plany

jeźlim plany miał w ogóle —

chciałem coś powiedzieć czule,

chciałem zapukać w serduszko,

coś usłyszeć, coś podsłuchać:

jak się to tam musi ruchać,

jak się to tam musi palić — ?!

Muszę panu się pożalić,

w serduszku nie napalone;

jak kto weźmie mnie za żonę.

będzie sobie ciepło chwalić;

muszę panu się pożalić:

choć zimno, można się sparzyć.

Amor mógłby gospodarzyć.

Amor ślepy, może zdradzić.

Amor: duch skrzydlaty, gończy.

Pretensji do skrzydeł wiele.

Więc się na pretensjach kończy.

A nie kończy się w kościele.

Byłby to już Amor w klatce.

Lis w pułapce.

Motyl w siatce.

Paź królowejna usługach.

Ślub po zapłaconych długach.

Miłość nęci rozmaita.

A, to z nami kwita.

Kwita —

nie myślałem, że coś świta,

pani prawie obrażona — ?

Czegóż to pan jeszcze szuka?

Że nie poszła w las nauka.

Któż się uczył?

Tak wzajemnie

Ja od pani, pani ze mnie.

A na cóż mnie tej nauki?

Na nic.

Więc?

Sztuka dla sztuki.

Zawrót głowy, wielka chwała;

niech pan sztuki płata różne,

bylebym ja spokój miała.

Rozmowa z panienką młodą,

jak ją zwykle młodzi wiodą

w takim stylu skrzydełkowym;

rozmowa z panną upartą:

o miłości, o Amorze,

o kochaniu, co w tym, owym

z nagła się przejawić może; —

szepty z panną czarującą,

przez pół serio, przez pół drwiąco —

zawsze jeszcze studium warto.

Przez pół drwiąco, przez pół serio

bawi się pan galanterią.

Ale gdzie ta, ale gdzie ta.

Pan poeta, pan poeta.

Coś, jak liryzm, struna brzękła:

ja o pana się przelękła,

że ta strzała niespodziana

może trafić, ale pana.

Bawię panią galanterią

przez pół drwiąco, przez pół serio;

stąd się styl osobny stwarza:

nikt nikogo nie dosięga,

nikt nikogo nie obraża —

na łokcie różowa wstęga —

nie prowadzi do ołtarza. —

Tajemnicą jest kobieta.

Słucham, co to za wymowa!

Słowa, słowa, słowa, słowa.

Ale gdzie ta, ale gdzie ta!

Jakaż znów refleksja nowa?

Pan poeta, pan poeta.

Elektryczność z oczu bije.

Zgrzałam się przy tańcowaniu.

Pani marzy o kochaniu —

co tam pani serce czyje.

Może pańskie serce zatem — —?

Umie pani strzelać batem — —?

Jak to, co to — tak przez kogo?

Tak w powietrze, a szeroko.

Co tam panu serce czyje; —

a umie pan kopnąć nogą — —?

Tak przez kogo — ?

Nie tak srogo —

tak w powietrze, a wysoko.

Na co, po co?

Dla niczego.

To nic złego.

I nic z tego.

To zagadka?

Sfinks.

Meduza.

Może z tego pan odgadnie

nowoczesny styl harbuza;

tak jak ja odgadłam snadnie:

próżność na wysokiej skale,

w swojej własnej śpiącą chwale.

Zeus i Pan Bóg mieszka w niebie,

przedsię obaj są u siebie.

Psyche to najczulej pieści. —

O tym, gdzie kto śpi wysoko,

pani wie coś z głuchych wieści;

nie dosięgło jeszcze oko.

Rozumiem coś z wielką biedą;

nie dosięgło jeszcze oko,

nie zawlokłam się na turnie;

tak tam dumnie, szumnie, chmurnie.

Bałamuctwa w wielkim stylu,

które już przeżyło tylu,

różni więksi, mniejsi, niscy;

wszystko bardzo wyjątkowe,

bardzo dziwne, bardzo nowe,

tylko że tak robią wszyscy.

Słucham, co to za wymowa — ?

Słowa, słowa, słowa, słowa.

To uczucia tak się garną;

szkoda, żeby szły na marno.

Ale gdzie ta, ale gdzie ta.

Pan myśli, że ja zajęta?

Widzę, że pani pamięta,

jaka komu etykieta

przylepiona i przypięta.

Szkoda, żeby szły na marno

te uczucia, co się garną:

Pan poeta, pan poeta.

Otóż to, to etykieta.

A pan mi zostawia siebie.

Pani mnie interesuje.

Ja się patrzę i miarkuję.

Tak od pierwszego spojrzenia?

Ach, myśli pan, tak z niechcenia?

Trzask gromu.

Spudłować można.

Otóż, panienko wielmożna:

miłość, Amor, strzała złota.

Amor, Amor, bóg, bożyszcze,

rzuca się na pastwę oślep

i woła:

i zapalę, i zniszczę.

Bellerofon leci oklep.

Pani poezją przesiąkła;

ledwo słówek parę brząkła

Muza pani — a już błyski — ?

Pan sądzi, że koniec bliski;

że mnie porwie Amor–bożek?

Oto od stóp głowy do nożek:

Galatea!

Co, ja nimfa?

To samo mi właśnie powtarza

pewien koncypient jurysta.

Więc go pani zaniedbuje,

że to człowiek pracy — ?

Limfa:

to jest taki, jak się zdarza

zbyt często, co tylko powtarza,

co kto drugi gdzie umieści

w poezji albo w powieści;

nie indywidualista.

Pani żąda z pierwszej ręki — ?

Jak od kwiatów, od jabłoni,

od chmur, słońca, żabek, gadu,

jak od kwitnącego sadu; —

cała ta poezja, co goni

w powietrzu, którą wichr miata,

która co dnia świeża wzlata,

z wszystkiego fosforyzuje — —

pan to pisze, ja to czuję,

więc…

I czegóż pani życzy?

Miodu, rozkoszy, słodyczy

miłości, roznamiętnienia

i szczęścia.

A miłość wolna?…

Ach, marzyłam o tym zawsze!

A gdyby tak szczęście łaskawsze

pożaliło się jej biedy?

Przestałabym marzyć wtedy.

Pani się kiedy zakocha

w chłopie…

Pan może wywróży.

Mam do chłopców pociąg duży,

lecz być musi ładny chłopiec.

Powrót, powrót do natury.

Nie tak trudno tego dociec:

nie trafia się inszy który;

skarżył się już pani ociec

na ten literacki ton.

Na wszystko dla mnie pozwala;

nawet sobie mnie zachwala.

Interesujące, co?

Wyzysk, handel, ja i on — ?

Wszystko się w poezji topi

u pani, ojciec i chłopi.

Ogromnie dużo wierszy czytałam

Pisała pani kiedy?

Nie chciałam.

Gust ten właśnie wielki miałam,

żeby nie pisać — lichą formą się brzydzę;

ale za to, kędy spojrzę, to widzę

poezję żywą zaklętą,

tę świętą,

i tym jestem szczęśliwa:

że święta i dla mnie żywa.

Ze świętymi pani przestaje;

za pan brat z różami w ogrodzie;

za pan brat z obłokami,

a ku swojej wygodzie

chce pani za pan brat z poetami.

Ach, pan ciągle mnie łaje —

cała ta przyroda tajemna

przestała mi być ciemna.

Choć oko wykol, noc na dworze —

to pannie serce żądzą gorze

i wolałaby gdzie w komorze

nie sama…?

Przyszłam na chwilę,

gdzie ta chata rozśpiewana,

przybiegłam jak ćmy, jak motyle,

co biegą — gdzie zapalona

lampa — ale odejdę w pokorze

do dom

i będę sobie wyobrażać pana

z daleka,

a jak będę zakochana,

przyszlę panu list i klucz.

A włócz się, poezjo, włócz,

od komory do komory,

od ogrodu róż

do sadu tych śpiących drzew:

widać je tu z okienka;

więc jak pójdzie panienka,

a muśnie jej szal który krzew,

to jej tęsknota i żal

udzieli się przyciętej słomie,

a z krzaka smutek i cień

udzieli się nieświadomie

panience…

A tak, a tak…

A jak się drużba przydarzy,

serduszko się drużbą pocieszy

i zgrzeszy.

A tak, a tak:

przez ogród pójdę, przez sad,

a pan niech tu w oknie stoi.

Ujrzę panią rad,

błądzącą przez mroczny sad,

niby zakochaną i błędną,

pół dziewicą, pół aniołem,

pochyloną nad chochołem,

jakby z obrazu Bern–Dżonsa —

gdy ja będę w cieple stać.

No, nie trza się o mnie bać;

nie przeziębi najgorszy mróz,

jeźli kto ma zapach róż;

owiną go w słomę zbóż,

a na wiosnę go odwiążą

i sam odkwitnie.

To szczytnie; —

ach, pani się trochę dąsa — ?

Patrz pan różę na ogrodzie

owitą w chochoł ze słomy;

przed tą pałubą słomianą

poskarżę się mej poezji;

wyznam, jakich się herezji

nasłuchałam;

jak się jęto kąsać, gryźć

mnie, com przyszła zakochana! —

Zmówię chochoł, każę przyść

do izb, na wesele, tu —

może uwierzycie mu,

że prawda, co mówi Rachela.

Pani na imię Rachela —

Czy to postać rzeczy zmienia?

Ach, pani się zarumienia; —

cieszę się pani imieniem —

sproś pani, jakich chcesz, gości —

imię pani tak liryczne…

Prawda, śliczne —

a teraz proszę Miłości

wysłuchać. —

Chcę poetyczności

dla was i chcę ją rozdmuchać;

zaproście tu na Wesele

wszystkie dziwy, kwiaty, krzewy,

pioruny, brzęczenia, śpiewy…

I chochoła!

Już pan wierzy?!

Już to pana zajęło:

słoma, zwiędła róża, noc,

ta nadprzyrodzona Moc.

Może być weselna feta

na wielką skalę!

A! teraz pana pochwalę.

Adie — ta jedyna chwilka —

pan mnie zajął, pan teraz poeta.

Otula się panna w szal —

więc już adie?!

Nie dorosłam do wielkich skal;

bawię się

pour passer le temps tylko.

Ach, panie, jak to piękna dla pana

chwila — ja panu oddana;

a że to tak przemija

i ani się pan coraz zbliża,

ani ja, bo ja wciąż nieśmiała.

Pani by tam stała i stała

na tym wichrze…

A, ten pęd; a potem te głosy coraz cichsze —

coraz dalsze — i ta muzyka bliska,

i te wszystkie na sadzie zjawiska,

którem ja widziała —

a że to tak przemija;

że my się rozejdziemy

że się wzajem zapomniemy,

to jest, pan mnie zapomni,

i jak się Rachel oprzytomni,

to będzie marzyć

i może będzie smutna.

To będzie pani kontenta,

że myśl tak upór nie zajęta

smutkiem — a Smutek to Piękno.

A jak struny sie jakie rozpękną

i zacznie grać ten żal.

Wtedy pani weźmie szal

i przystanie jak Polymnia w ogrodzie,

i pomyśli — — jaki krój jest w modzie,

jak się ubrać, mając pójść na bal

lub do koncertowych sal,

a tam — to się spotkamy.

No a cóż ten serdeczny żal

i ta na moim czole chmura — ?

A od czegóż jest literatura ?

to wejdzie w sztukę;

w jakiejkolwiek formie, ale wejdzie:

czy jako sonet, czy liryka,

czy feleton powieści.

A moja muzyka

serca — prawie miłość do pana

najszczersza — — ?

Ta będzie najszczerzej oddana,

co do wiersza.

Pani to taki kozaczek;

jak zesiądzie z konika, jest smutny.

A pan zawsze bałamutny.

To nie komplement, to czuję i tego bynajmniej nie tłumię.

Dobrze, że przynajmniej pan umie

zmiarkować, kiedy uczucie,

a kiedy salonowa zabawka —

ale w tym razie…

To sprawka

pani wdzięku, pani jest bardzo miła,

pani tak główkę schyliła…

Prawda? Tak jakbym się dziwiła,

że mnie tyle honoru spotyka;

pan redaktor dużego dziennika

przypatruje się i oczy przymyka

na mnie, jako na obrazek.

A obrazek malowny, bez skazek,

farby świeże, naturalne,

rysunek ogromnie prawdziwy,

wszystko aż do ram idealne.

Widzę, znawca osobliwy.

I czemuż pani się gniewa?

Że pan jak Lohengrin śpiewa

nade mną jak nad łabędziem,

że my dla siebie nie będziem,

i po cóż tyle śpiewności?

Oto tak, tak z rozlewności

towarzyskiej.

Dobrze, dobrze — później jeszcze.

Ja bo się panienką pieszczę

jak jakim świętym obrazkiem,

jak pisanką, malowanką.

Jeszcze będę tańczyć z Jaśkiem.

Jasiek, drużba, słuchaj, bratku,

co ci powiem na ostatku,

zgadnij, co — ?

Nie wiem, co.

Że te panny to nos chcom.

Moze — jo tak myśle som.

Kasper, drużba, słuchaj, bratku:

co ci powiem na ostatku;

zgadnij, co — ?

Nie wiem, no?

Że tak one ino kpiom.

Powiedziałam tak na hece.

Kasiu, dyć to k'sobie miło,

byśwa poszli spolnie ka.

Na ogrodzie sie zrosiło —

jak kces gęby, na —

Ino by najmilej było

k'sobie, Kasiu, byle ka.

Juści, miło, Kaspruś — co?

k'sobie —

Ano —

Juści…

Zaś.

Splezła mi się wstązka kaś —

Wstązka od gorseta?

Nie ta,

przewiązka spodnicki.

Kabyśwa pośli, Kasicko,

mojeś ty palące policki.

„Ino mi się nie broń dziś,

jutro mozes sobie iść”.

W twoje ręce.

Podziękować.

A dej Kasię pocałować.

W twoje ręce!

Podziękować!

A teraz pocałuj z woli.

Ej ta, cóz to — ?

Nie zaboli —

Kasiu, dziwcze, co za dąs,

i on, i ja gołowąs;

chcesz go, to ci go nie bronię;

niedobrze ci w tej koronie.

Pódzies pon, patrzcie go,

ledwo przysed, juz by kcioł.

Adie, druhna, jak nie, to nie.

Cało flaszkę bestia schloł.

Pan skąd się tu bierze?

Ja się patrzę, lubię i nie wierzę,

za to wierzę w panią.

Za co?

Za tę minkę, oczy, gest.

Podobam się?

W tym coś jest.