Motyw Wspomnienia
w utworze Głód życia

I wtedy zdawało mu się, że przysuwa się coś cichym, lekkim, bezcielesnym krokiem i kładzie mu rękę na głowie, miękką, kochaną rękę.

I czuł jakiś lekki oddech przy sobie, ciepły, znany…

Gdy oczy otwierał, była wkoło niego głucha, szara, martwa, zimna pustka.

Tylko raz zdawało mu się, gdy siedział, jakby przez drzwi przesunął się lekki, biały cień ze świecą w ręku.

Ale to tylko raz jeden.

Tylko jasnoróżowy szlafroczek na haku koło drzwi wydaje się jeszcze żywy, wyczekujący swej pani.

Stęsknionym krokiem zbliża się do niego, zanurza swą twarz w miękkim materiale, w koronkach…

Ma on w sobie jeszcze ten leciutki, ledwie dostrzegalny, zapach jej drobnej postaci i zdaje mu się, że ona zaraz przyjdzie, że się przytuli do niego, obejmie…

Co dzień, o tej samej porze, odbywał przechadzkę po wszystkich pokojach swego mieszkania.

Co dzień wchodził do sanktuarium, jak on jej pokój nazywał, podchodził do wszystkich jej mebli i całował je ostrożnie, delikatnie, jakby się bał je zepsuć… Potem się zbliżał do wieszaka, na którym wisiały jej suknie, jakie miała na sobie w przeddzień śmierci.

Stawał i zanurzał swą zmęczoną twarz w te materiały, w których jej ciało oddychało, drżało, żyło.

Całował po tysiąc razy te rękawy, które przykrywały jej białe, cudne ramiona, z których wyrastały ręce, niby lilie na wiotkiej łodydze.

Przyciskał do ust swych tę wstążkę, która opasywała jej gibką postać, niby powój brzozę.

I stał tak kwadranse całe, godziny…

Wreszcie wybuchnął gniewnie: wszystko mu zabrać chcieli, nie dość, że śmierć mu ją zabrała, nie, nawet wspomnienia zatrzeć chcą, nawet pamiątki zabrać!

Od tego czasu matka milczała.

Niekiedy wstępował który z przyjaciół dawniejszych dni i starał się go rozweselić.

Ale on na wszystko zasadniczo nie odpowiadał.

Wprost milczał, jakby nic nie słyszał.

— Zwariował — mówili ludzie…

Więc to już dzisiaj rok.

Rok temu, siedział tam w swym gabinecie i obmyślał ostatni akt swego dramatu…

Rok temu — błysnęła mu myśl ostatnia, subtelna, dla zakończenia jednej głównej sceny…

Rok temu, właśnie w tej chwili szczęścia wielkiego, wpadła do niego służąca, cała blada i drżąca i krzyknęła:

— Nie wiem, co się pani stało, pani się nie rusza, pani się nie rusza!

Rok temu, zerwał się jak nieprzytomny i rzucił się do pokoju swej żony i tam, nachyliwszy się nad jej ciałem, zaczął nią trząść, by się poruszyła…

Rok temu, w jej blade, martwe usta wdychał swój oddech żywy, gorący, aby się obudziła…

Rok temu, wciskał coraz głębiej ucho w jej ciało, aby uczuć drgnienie życia…

Rok temu, jak nieprzytomny, zaczął biegać po pokoju, wyrywając sobie włosy z głowy i rycząc wniebogłosy z bólu…

Rok temu, przyszli, zanieśli go do łóżka i zaczęli mu dawać środki jakieś uspokajające, jakieś okłady…

Opadł nagle na krzesło.

— Ja nie chcę, żebyś o niej mówiła!

— Ja żądam, byś mi nigdy o niej nie wspominała — słyszysz, ja chcę zapomnieć, ja nie wytrzymam, ja chcę, by mi nikt o niej nie wspominał, nikt, nigdy!!! Ja cię proszę, ja cię błagam!

— Ależ dobrze, uspokój się — odpowiada przestraszonym głosem…

Nagle głuchy łoskot…

Upadł na podłogę nieprzytomny.