Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Oświecenie

Sortuj:

dialogi Oświecenie

Aforyzm Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort Alkohol Ambicja Błazen Bóg Bogactwo Carpe Diem Cenzura Chciwość Choroba Ciąża Cierpienie Cnota Dwór Dworzanin Dziecko Dziedzictwo Filozof Flirt Głupiec Głupota Gospodarz Gra Grzech Grzeczność Hańba Handel Historia Honor Interes Ironia Język Jedzenie Kłótnia Klęska Kobieta Kobieta "upadła" Kochanek Koń Kondycja ludzka Kradzież Król Ksiądz Lekarz Lenistwo Literat Los Lud Mądrość Mąż Małżeństwo Maska Maszyna Matka Boska Mędrzec Mężczyzna Melancholia Miłość Miłość niespełniona Miłość spełniona Milczenie Mizoginia Młodość Modlitwa Nałóg Naród Nauka Niebezpieczeństwo Nieśmiertelność Niewola Nuda Obowiązek Obyczaje Odwaga Ojciec Okno Okrucieństwo Pamięć Pan Państwo Patriota Piekło Pieniądz Pies Pijaństwo Pobożność Podstęp Poeta Pogarda Pojedynek Pokusa Pokuta Polityka Polska Poświęcenie Postęp Pozory Pozycja społeczna Praca Prawnik Prawo Próżność Przyjaźń Przyjemność Przysięga Przywódca Pycha Raj Realista Religia Rewolucja Rosja Rosjanin Rozum Rycerz Rywalizacja Śmiech Śmierć Śmierć bohaterska Śpiew Świętoszek Święty Sąd Samobójstwo Samolubstwo Samotnik Samotność Seks Siła Skąpiec Sława Sługa Służalczość Smutek Spowiedź Sprawiedliwość Starość Strach Syn Szaleństwo Szczęście Szlachcic Szpieg Sztuka Tajemnica Tchórzostwo Teatr Theatrum mundi Trucizna Uroda Urzędnik Wdowa Wdowiec Wdzięczność Wiadomość Wiara Więzienie Wierność Wierzenia Władza Wojna Wstyd Wygnanie Wyobraźnia Żołnierz Żyd Zapach Zazdrość Zbawienie Zdrada Zmysły

O epoce

Oświecenie

Czas
koniec XVII (w Polsce poł. XVIII) — pocz. XIX w.
Najwybitniejsi twórcy
Voltaire, J. J. Rousseau, D. Diderot, D. Defoe, J. Swift, H. Fielding; I. Krasicki, A. Naruszewicz, S. Trembecki
Reprezentatywne gatunki
bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia, sielanka, powieść, felieton, esej

Okres w kulturze europejskiej pomiędzy barokiem a romantyzmem, którego charakter określił krytycyzm wobec instytucji politycznych i religijnych oraz dotychczasowych przeświadczeń naukowych. W związku z tym fundamentalnym nastawieniem pozostawał racjonalizm i empiryzm (filozofia R. Descartesa, J. Locke'a, F. Bacona). Wierzono, że rzeczywistość można i należy systematycznie poznawać i porządkować — zaczęto tworzyć pierwsze encyklopedie. Za lek na zło w świecie społecznym uważano oświecanie ludzi — kładziono nacisk na edukację i wychowanie, a literaturze, tak jak nauce, stawiano cele dydaktyczne i utylitarne (użytkowe). Znamienny dla epoki jest rozwój prasy i pism ulotnych. Dwa odrębne prądy oświeceniowe to: klasycyzm i sentymentalizm.

  • autor: Marta Modelska