 
      
    
    
  Janusz Korczak
Kajtuś Czarodziej
Leży na kamiennej podłodze.
Ciemno i cicho.
Zaduch piwnicy, wilgoci i stęchlizny.
— Jestem uwięziony.
Wstał...
 
      
    
    
  Leży na kamiennej podłodze.
Ciemno i cicho.
Zaduch piwnicy, wilgoci i stęchlizny.
— Jestem uwięziony.
Wstał...
 
      
    
    
  Patrzę na mamę błagalnie i czekam jak na wyrok… Już nie wiem, co by było...
 
      
    
    
  To słowik tęskny, to skowronek, czciciel przestworza. Nie im patrzeć na słońce przez dach szklany...
 
      
    
    
  Wchodzi do klasy Władzia — kładzie książki — i wędrówka: do tablicy, do obrazków na ścianie, do...
 
      
    
    
  Gdzie wyrasta ta potworna zależność człowieka od opinii, znieruchomienie pod groźbą śmieszności — aż do psiej...
Motyw ten wykorzystujemy, żeby wskazać fragmenty definiujące, czym jest niewola (duchowa, fizyczna, polityczna) oraz opisujące doświadczenie życia w niewoli, a także jego konsekwencje (często trwające długo po odzyskaniu wolności).