Author: Władysław Tarnowski,
period: Romantyzm

Ur.

4 czerwca 1836 r. we Wróblewicach

Zm.

19 kwietnia 1878 r. u wybrzeży San Francisco

Najważniejsze dzieła:

Poezje studenta (1864-65), Krople czary (1865), Szkice helweckie i Talia (1868), Piołuny (1869), Nowe poezje (1872), Kochankowie ojczyzny (1872), dramaty: Izaak (1871), Karlińscy (1874), Joanna Grey (1875)

Pianista, kompozytor, poeta, dramaturg, tłumacz; pseudonim lit. Ernest Buława. Pochodził z hrabiowskiej rodziny herbu Leliwa. Wykształcenie muzyczne zdobywał w konserwatoriach we Lwowie, Krakowie i Paryżu (jego nauczycielem był m.in. F. Liszt); edukację przerwał, by wziąć udział w powstaniu styczniowym (w tym czasie napisał Śpiewkę powstańców z oddziału Langiewicza, znaną też pod tytułem Jak to na wojence ładnie), po czym powrócił do kariery pianistycznej. Koncertował w Polsce (Wrocław, Lwów) i Europie (Wiedeń, Wenecja, Florencja, Paryż), a także w Grecji, Egipcie, Syrii, Indiach i Japonii. Pisał poezje (m.in. o tematyce tatrzańskiej) i dramaty, teksty do własnych kompozycji (m.in. libretto Achmed oder Pilger Liebe), artykuły i recenzje utworów literackich (w "Ruchu literackim" i "Tygodniku Ilustrowanym"), tłumaczył dzieła literatury angielskiej i niemieckiej (Pieśni Osjana, Hamleta Shakespeare'a, poezje Shelley'a i Hainego); zajmował się również pracami edytorskimi opracowując publikacje o tematyce muzycznej i in. Interesował się kulturą starożytnych państw basenu Morza Śródziemnego oraz starożytnego Wschodu (Syria, Indie).
Zmarł na atak serca u wybrzeży Stanów Zjednoczonych na parowcu ,,Pacyfic" płynącym z Japonii.

Czas

w Europie Wielka Rewolucja Francuska (1789-1799) — koniec '40 XIX w.; w Polsce 1822-1863 r.

Najwybitniejsi twórcy

M. Scott, G. Byron, J. W. Goethe, E. T. A. Hoffmann, V. Hugo, A. de Musset, G. Sand, A. Puszkin, M. Lermontow, E. A. Poe, A. Mickiewicz, A. Fredro, Z. Krasiński, J. Słowacki

Reprezentatywne gatunki

dramat romantyczny, ballada, poemat dygresyjny, poemat epicki, powieść fantastyczna

Nazwa epoki wywodzi się z pojęcia lingua romana (język ludów średniowiecznej Galii, przeciwstawiany lingua latina, językowi rzym. najeźdźców). Starofrancuskie romant oznaczało powieści rycerskie. Romantyzm był ostatnią wielką epoką kulturalną Europy. Charakterystyczne jest dla niej odrzucenie klasycznych kanonów, fragmentaryzm, forma otwarta, nawiązanie do Shakespeare'a, rehabilitacja średniowiecza i twórczości ludowej, kult natury, zaufanie do uczucia, wiary i intuicji, indywidualizm, bunt, niepokój, wyobraźnia twórcza, mesjanizm. Epokę poprzedziły tendencje sentymentalne i romantyczne nasilające się pod koniec XVII w. (preromantyzm — F. Schiller). W Polsce romantyzm rozpoczął się od polemiki klasyków z romantykami (1818) i wydania przez Adama Mickiewicza tomiku Ballady i romanse (1822).

• autor: Jakub Krzosek