- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Zobacz też:
- Dramat
- Dramat współczesny
- Liryka
Myśli to najważniejsze dzieło Blaise'a Pascala o charakterze teologicznym. Autor w nim dowodzi, że wiara w Boga i religia nie stoją w sprzeczności z logiką i światem nauki.
Pascal podejmuje próbę przedstawienia rozumowych dowodów na istnienie Boga, a także przedstawia chrześcijaństwo jako religię dającą człowiekowi pełnię szczęścia. Dzieło to zbiór aforyzmów, wydane na podstawie notatek Pascala po jego śmierci. Myśli zostały wydane po raz pierwszy w 1670 roku, ale badacze uznają, że zostały ono zmienione i za właściwą uznają edycję z 1841 roku.
Blaise Pascal był siedemnastowiecznym matematykiem, fizykiem i filozofem chrześcijańskim. Po pewnym czasie zarzucił działalnosć naukową i poświęcił się teologicznej. Na jego myśl duży wpływ miał jansenizm, odłam potępiony przez papieża.
Prowincjałki (fr. Lettres Provinciales) to polemika filozoficzna w formie epistolarnej: pojedynek Pascala z potężnym zakonem jezuitów i spór osobistej, głęboko przeżywanej pobożności oraz interpretacji Pisma i prawd wiary z jednej strony z religią instytucjonalną z drugiej.
Generalnie więc rzecz aktualna, choć zapewne niełatwa to dziś lektura. Dziś; ponieważ w XVII wieku dzieło to budziło wielkie emocje i zyskało sobie niemałą popularność. Forma listów paryżanina do przyjaciela z prowincji dla współczesnych była atrakcyjna, i to czytelnicy zmienili długi, iście barokowy tytuł nadany przez wydawcę (Listy napisane przez Ludwika de Montalte do przyjaciela-mieszkańca prowincji i do WW.OO. Jezuitów w sprawie nauki o moralności i polityki tych Ojców) na poręczniejszy, pod którym dziś teksty Pascala są znane. Pióro tłumacza, równie lekkie jak autora, i Wstęp Boya Żeleńskiego — to ważne ułatwienia w odbiorze Prowincjałek.
Może kwestie: na ile łaska Boga jest potrzebna człowiekowi do wydobycia się z grzechu czy też różnice interpretacji między św. Augustynem a św. Tomaszem — nie spędzają już snu z powiek zwykłym zjadaczom chleba. Ale istota sporu dotyczy wolności i władzy. Otóż czy można wprowadzić do składu orzekającego 32 pozaregulaminowych osób, żeby przeforsować swoją rację? Można, jeśli ma się władzę. Chociaż… panowie, tak nie można!
Wybrane utwory
Motywy i tematy
A
B
C
D
G
H
K
L
M
N
O
P
R
S
Ś
T
U
V
W
Z
Ż
Autor: Blaise Pascal
- Ur.
- 19 czerwca 1623 w Clermont-Ferrand
- Zm.
- 19 sierpnia 1662 w Paryżu
- Najważniejsze dzieła:
- Prowincjałki, Myśli, Rozprawa o namiętnościach
miłości, Rozprawa o kondycji możnych
Matematyk, fizyk i filozof. Jego prace z zakresu nauk ścisłych
pozostają nieprzetłumaczone na polski, choć zawarte w nich koncepcje
stanowią znaczące dokonania naukowe.
Zajmował się geometrią (Esej o stożkach; Twierdzenie Pascala),
arytmetyką (Traktat o trójkącie arytmetycznym; Trójkąt Pascala;
ślimak Pascala) i teorią prawdopodobieństwa; skonstruował maszynę
liczącą (Pascalina), prowadził doświadczenia fizyczne, badając
mechanikę płynów i ciśnienie (udoskonalenie barometru, wynalazek
strzykawki; prawo Pascala w hydrostatyce); wbrew swoim współczesnym
(m.in. Kartezjuszowi) utrzymywał, że istnieje próżnia.
Do najbardziej znanych fragmentów z Myśli Pascala należą te, które
wykorzystując teorię prawdopodobieństwa, przekonują, że nieskończenie
bardziej korzystne dla człowieka jest założyć, że Bóg istnieje i iść
za wskazaniami religii (Kościoła katolickiego) niż przyjąć postawę
przeciwną, ponieważ w pierwszym przypadku można ,,wygrać" wszystko:
zbawienie, łaskę odpuszczenia grzechów i życie wieczne, w drugim zaś
nic (tzw. zakład Pascala). Argument ten uchodzi za zbawienny dla
agnostyków i ,,niedowiarków", choć został sformułowany ze stanowiska
żarliwego zaangażowania religijnego, któremu Pascal oddał się pod
koniec swojego niedługiego, naznaczonego ciężką chorobą życia.
Jego nazwisko patronuje jednemu z wczesnych języków programowania.
Ładowanie