Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Strona główna Katalog Autor
Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski

Pozytywizm ✖ powieść historyczna ✖
Sortuj:

powieści historyczne Pozytywizm Józef Ignacy Kraszewski

Epika Alkohol Bieda Bijatyka Bitwa Bóg Bogactwo Bogini Brat Bunt Burza Chciwość Chłop Chleb Choroba Chrzest Ciało Ciemność Cierpienie Cmentarz Cnota Córka Czarownica Czary Dar Dobro Dom Drzewo Duch Dusza Dziecko Dziedzictwo Dziewictwo Gość Gospodarz Gospodyni Grób Hańba Handel Historia Imię Jedzenie Kaleka Kara Kłamstwo Kłótnia Klejnot Kobieta Koń Korzyść Kot Krew Król Księżyc Łzy Las Lekarz Los Lud Mądrość Mąż Małżeństwo Marzenie Matka Mężczyzna Miasto Miłość Miłość niespełniona Milczenie Młodość Modlitwa Morderstwo Nauka Niemiec Niewola Obcy Obowiązek Obraz świata Obrzędy Obyczaje Ofiara Ogień Ojciec Ojczyzna Oko Okrucieństwo Omen Oświadczyny Pamięć Pan Państwo Panna młoda Pielgrzym Pies Pijaństwo Pobożność Pocałunek Podróż Podstęp Poeta Poezja Pogrzeb Polak Polowanie Porwanie Potwór Pożar Pozycja społeczna Praca Prawda Prawo Proroctwo Przekleństwo Przemiana Przemijanie Przemoc Przestrzeń Przywódca Ptak Pycha Radość Rana Religia Robak Rodzina Rośliny Rozpacz Rozstanie Rozum Ruiny Rzeź Ślub Śmiech Śmierć Śpiew Świątynia Światło Święto Świt Sen Serce Siła Siostra Słońce Słowo Sługa Smutek Starość Strach Syn Szaleństwo Szatan Szlachcic Sztuka Taniec Tęsknota Trucizna Trup Ucieczka Uczta Walka Wampir Wesele Wiadomość Wierzenia Wina Wino Wizja Władza Woda Wojna Wolność Wróg Wróżba Wygnanie Wzrok Żałoba Żona Zabawa Zabobony Zazdrość Zbrodnia Zdrada Zemsta Zło Złoty wiek Znak Zwierzęta Zwycięstwo

O autorze

Józef Ignacy Kraszewski
Karykatura Józefa Ignacego Kraszewskiego, litografował Władysław Walkiewicz według rysunku Arkadiusza Mucharskiego, domena publiczna

Józef Ignacy Kraszewski

Ur.
28 lipca 1812 w Warszawie
Zm.
19 marca 1887 w Genewa
Najważniejsze dzieła:
Stara baśń (1876), Chata za wsią, Hrabina Cosel, Brühl, Kwiat paproci, Anafielas

Niezwykle płodny pisarz, autor przede wszystkim powieści historycznych i obyczajowych, publicysta, działacz społeczny, badacz starożytności słowiańskich, popularyzator źródeł historycznych.
Do najpopularniejszych dziś powieści Kraszewskiego należy Stara baśń. Wśród inspiracji do niej znalazło się kilka wydanych wcześniej tekstów literatury pięknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) Franciszka Salezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, który wyjaśniał przyczynę nierówności społecznych tezą o podboju rolniczej ludności słowiańskiej przez plemię, które przekształciło się w szlachtę (a właśc. magnaterię). Po drugie, Lillę Wenedę (1840) Juliusza Słowackiego, obrazującą podobną tezę oraz pokazującą dwuznaczną rolę chrześcijaństwa jako religii najeźdźców. Po trzecie dramat Mieczysława Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którym dodatkowo nacisk położony został na zagrożenie dla Słowiańszczyzny ze strony państw niemieckich, zaś kościół ukazany został ostatecznie jako gwarant zażegnania konfliktu społecznego między szlachtą a ludem (tj. też między państwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniem społeczności połączonej więzami rodowymi i sąsiedzkimi).
Ponadto Kraszewski czerpał ze źródeł historycznych (najwidoczniejsze są ślady adaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Długosza), z własnych badań nad kulturą materialną dawnych Słowian i Litwy (wydał m.in. dzieła pionierskie: Litwa. Starożytne dzieje 1847 oraz Sztuka u Słowian 1860, zajmował się obyczajowością Polski piastowskiej, pracował nad projektem encyklopedii starożytności polskich dla Akademii Umiejętności w 1875 r.), z opracowań współczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewien wpływ na treść powieści wywarły również prelekcje paryskie Mickiewicza na temat literatury słowiańskiej, skąd zaczerpnął np. przekonanie o zachowaniu w religii Słowian śladów dziedzictwa praindoeuropejskiego (swoisty panteizm, niektóre bóstwa tożsame z hinduistycznymi). Do swoich źródeł i inspiracji dodał Kraszewski również rzekomo średniowieczny Królodworski rękopis. Zbiór staroczeskich bohatyrskich i lirycznych śpiewów (1818) wydany, a jak się później okazało, również spreparowany przez Vaclava Hankę.

Już ołtarz cały jaśniał mu srébrzysto,
Światło się coraz zwiększało, mieniło,
Aż wreście postać kobiéty...

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda

Około dziewczyny, jak zwykle, zasępionej i smutnej, kręciły się druhny wesołe i przybrana macierz stara...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom trzeci

Wisz patrzał na drzwi, skąd się powrotu synów spodziewał. Ukazali się też wkrótce oba, jeden...

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom pierwszy
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.