Motif: Sztuka,
genre: Komedia,
period: Starożytność

Pod hasłem tym gromadzimy wypowiedzi na temat sztuki w ogóle, jej roli (czy misji), sposobu jej funkcjonowania w społeczeństwie, a także wypowiedzi na temat tych rodzajów sztuki których nie obejmują hasła: teatr, muzyka, taniec, śpiew, poezja oraz literat i słowo.

Najważniejsi twórcy

Arystofanes, Antyfanes, Menander, Plaut, Terencjusz; W. Shakespeare, Moliere, A. P. Czechow, F. Dürrenmatt; J. U. Niemcewicz, F. Zabłocki, A. Fredro, G. Zapolska, S. Mrożek

Jeden z podstawowych gatunków dramatu, powstały już w starożytności z pieśni ku czci Dionizosa. Przedstawia bohaterów w sposób wesoły, satyryczny. Cechuje się nieskomplikowaną akcją z pomyślnym zakończeniem. Dominują w nim różne formy komizmu: sytuacyjny, charakterologiczny i językowy. Stosowane są także satyra, a niekiedy i groteska. W nowożytności (od renesansu) rozwinęły się różne rodzaje komedii: charakterów (Skąpiec Moliera), sytuacyjna (Damy i huzary A. Fredry), intrygi (Śluby panieńskie A. Fredry), polityczna (Powrót posła J. U. Niemcewicza), obyczajowa (Moralność pani Dulskiej G. Zapolskiej), tragikomedia (Wizyta starszej pani F. Dürrenmatta).

• autor: Magda Witczak

Czas

ok. 4000 r. p.n.e. – 476 r. (upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego)

Najwybitniejsi twórcy

Homer, Hezjod, Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Arystofanes, Symonides, Safona, Anakreont, Teokryt, Plaut, Katullus, Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, Petroniusz, Platon

Reprezentatywne gatunki

hymn, bajka, przypowieść, pieśń, epos, tragedia, komedia, dialog, apokalipsa, tren, epigramat, idylla, satyra

Najdłuższa z wyróżnianych epok, jej późniejszą część stanowi antyk — okres rozkwitu starożytnej kultury Grecji i Rzymu. W tym czasie narodziły się wszystkie najważniejsze gatunki literackie — począwszy od bajek i hymnów sumeryjskich, spisanych pismem klinowym, poprzez epos (pierwszym był sumeryjski Gilgamesz, następnymi Iliada i Odyseja na poły legendarnego Homera) i najważniejsze gatunki dramatu ukształtowane w V w. p.n.e., aż do liryki osobistej (Safona) i drobnych utworów okolicznościowych (jak epitalamium – pieśń weselna, czy epitafium, czyli nagrobek). Trudna do ogarnięcia całość dorobku starożytnych wszechstronnie odzwierciedla złożoność ludzkiego życia prywatnego i społecznego oraz relacje człowieka z tym, co nieludzkie.

• autor: Kamil Andrzejczak