Motyw Kuszenie
w utworze Moralność pani Dulskiej

Wątpię, czy mamcia ją będzie mogła długo trzymać w składziku… Cóż więc zrobisz?

Naturalnie — już o jakichkolwiek relacjach ze światem mowy być nie może.

Gwiżdżę na świat.

Masz rację. I ja także. Ale… żyjemy w ciągłym kontakcie.

Pluję na kontakt!…

Naturalnie. Tylko… musicie sobie sami wystarczyć. Nie znam jej — musi mieć dużą inteligencję wrodzoną.

Ty to rozwiniesz — więc z moralnej strony nie ma obawy. Tylko materialna.

Mam ją w pięcie.

Tak się mówi. Ale ty masz pensji 60 złr. I oprócz tego masę długów. Kondykt w powietrzu. Z tego we troje — to nędza. Hanka nie zarobi nic, chyba że będzie u siebie samej sługą… no, ale i to… a ty przyzwyczajony do puszczania pieniędzy swoich i nie swoich…

Tak będzie, jak powiedziałem.

Tak. Ale głównie o te pieniądze. Bo niby z czego żyć? Wieczorami możesz pisać. Mój mąż ci da jakie kawałki do odrabiania w domu… ale… i to…

Daj ty mi spokój.

Bądźmy logiczni. Mieszkanie już jeden pokój z kuchenką 25 do 30-tu. Na życie — gulden, co jest nędzą. Ale — skoro się kochacie… To już cała pensja. A gdzież reszta?

Będę robił długi.

Mamcia ogłosi — nikt centa nie da. A rodzice jeszcze żyć mogą i trzydzieści lat. Będziesz nędzarzem długo, bardzo długo… no — ale…

Daj ty mi spokój.

Boże drogi! gdyby to można tak życiu powiedzieć — daj mi spokój — ale ono włazi na kark, jak hydra, i zdławi.

Zbyszko! popatrz mi w oczy. Ty żałujesz tego, coś zrobił.

Puść mnie!

Nie puszczę… Tu się rozchodzi o coś więcej, jak o głupie na złość… matce.

To nie na złość… Ja chciałem raz zetrzeć w proch to podłe, to czarne, co tu jest duszą złych czynów w tych ścianach. Chciałem raz wziąć się za bary z tym czymś nieuchwytnym i…

I wziąłeś się za bary — szamotałeś — pokazałeś kły, a teraz musisz ulec.

Nie muszę… nie ulegnę…

Masz siły do takiej ciągłej walki?

Aha! aha!… nawet nie odpowiadasz. Ty jesteś zupełnie już wyczerpany. Ciebie ta jedna noc zmogła, a cóż dopiero całe takie życie…

Ach ty! ach ty!…

Cóż ja? Ciocia powiedziała, że ja mam złodziejski spryt. Tak! Bo zgodziłam się z życiem i kradnę to, co jest najmilszego. To jest szczyt mądrości. Walczyć? Don Kiszot!… Śmieszne… zresztą, sam powiedziałeś — wyciągniemy kopytka.

Ty umiesz budzić we mnie kołtuna…

Ależ on na chwilę w tobie nie zasnął. Ty się z nim nie borykaj. To na nic. Wiesz sam. Zresztą, co ty od cioci chcesz? Ona cię kocha. Dała ci życie.

Ha! ha!… ja się na świat nie prosił.

To komunał. Wychowała cię, według niej, najlepiej.

Najlepiej!… to zgroza słuchać, co ty mówisz.

Według niej. Wszystko to zrobiła przez miłość dla ciebie. I teraz ona płacze, Zbyszku… ona płacze…

E!

Nie — e!… to jest… matka.

No… i co będzie, Zbyszko?

No… no…

Jest jeszcze czas.

Nie, nie — takie rzeczy przecina się od razu. Raz, dwa… Zobaczysz — odetchniesz, jak z tym skończysz.

Ale jak?

Już my na to poradzimy.

Będzie skandal.

A widzisz! a mówiłeś, że ci o świat nie chodzi!

Więc nie będziesz się żenił?

I przeprosisz matkę?

Za co?

Zrób to — obraziłeś ją bardzo. Ona chora, ona biedna.