- Ur.
-
29 września 1837
w
Kraków
- Zm.
-
17 października 1901
w
Kraków
Najważniejsze dzieła: komedie: Radcy pana radcy (1867), Grube ryby (1879), Sąsiedzi: Dom otwarty (1883), Sąsiedzi: Ciężkie czasy (1889), Sąsiedzi: Klub kawalerów (1890), powieści: Typy i sylwetki
krakowskie (1881), Pan burmistrz z Pipidówki (1887), pieśń: Dla
chleba (1874)
Twórca komedii i powieści (pseudonim: Elpidon), związany z Krakowem;
studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, a następnie
literaturę. Należał do grupy tzw. przedburzowców, pisarzy
odrzucających romantyczną i mesjanistyczną retorykę zrywów narodowych,
ale oczekujących przełomowej zmiany historycznej; większość z nich
wzięło następnie udział w powstaniu styczniowym. Sam Bałucki nie
walczył z bronią w ręku, ale działał w organizacjach spiskowych w
Galicji i redagował wraz z Anczycem pismo "Kosynier"; aresztowany pod
koniec 1863, spędził rok w więzieniu. Podobno tam poznał pewnego
górala, którego los skłonił go do napisania popularnej pieśni Dla
chleba (znanej jako pieśń ,,Góralu, czy ci nie żal" do muzyki
Władysława Żeleńskiego). Debiutował utworami poetyckimi drukowanymi w
prasie. W latach 60. Bałucki dołączył do grona pozytywistów,
propagując w swych utworach bliskie im idee; był dowcipnym krytykiem
stosunków społecznych w Galicji, szydził z mody na szlachetczyznę
powszechnej wśród mieszczaństwa (m.in. w powieści Pan burmistrz z
Pipidówki). Jako znakomity komediopisarz cieszył się wielką
popularnością. U schyłku życia stał się obiektem ataków
przedstawicieli Młodej Polski; toczył z nimi spór światopoglądowy na
kartach swoich utworów, jednak szczególnie napastliwe recenzje Lucjana
Rydla na łamach szacownego "Czasu" miały wpływ nie tylko na stan
psychiczny, ale również na sytuację materialną. Ostatecznie bojkot
przeprowadzili nawet aktorzy podczas premiery jednej z jego sztuk.
Bałucki popełnił samobójstwo strzałem z rewolweru na krakowskich
Błoniach; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
