Aleksander Gierymski

Ur.

30 stycznia 1850 w Warszawie

Zm.

między 6 a 8 marca 1901 w Rzymie

Najważniejsze dzieła:

Gra w mora (1874), Żydówka z pomarańczami (1880-81), Sjesta włoska (1882), W altanie (1882), Święto Trąbek (1884), Piaskarze (1887), Opera paryska w nocy (1891), Wieczór nad Sekwaną (1892-93), Trumna chłopska (1894-95)

Malarz, brat Maksymiliana Gierymskiego (również malarza), uczeń Akademii monachijskiej. Podróżował do Włoch i Niemiec. W swojej twórczości podejmował realistyczne studia nad życiem miast, w których przebywał: Monachium, Rzymu, Warszawy, Kufstein, Rotenburga, Paryża, Krakowa, Wenecji, Palermo, Amalfii, Werony i Sieny. W okresie warszawskim namalował m.in. Piaskarzy, Żydówkę z pomarańczami i Święto Trąbek – obrazy oparte na obserwacji dzielnic biedoty, przede wszystkim Powiśla. W pozostałych miastach zajmował raczej portretami architektury i wnętrz, za każdym razem przy skrajnie różnym natężeniu światła: silnym nasłonecznieniu lub przeciwnie, o zmroku, przy sztucznym świetle miejskim (nokturny). Efekty kolorystyczne powodowane zmianą oświetlenia stały się przedmiotem zainteresowań Gierymskiego na długo przed jego zetknięciem się z francuskim impresjonizmem. Obraz W altanie powstawał według tworzonych przez lata szkiców ujmujących pojedyncze elementy obrazu: np. cylinder, pergolę. Ostatnie lata spędził we Włoszech, podróżując po różnych miastach. Zmarł w szpitalu psychiatrycznym.