Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
- Other:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Grzeczność X
Author: Izabela Moszczeńska-Rzepecka
- Ur.
- 28 października 1864 w Rzeczycy
- Zm.
- 20 marca 1941 w Warszawie
- Najważniejsze dzieła:
- Cnota kobieca (1904), Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna (1904), Zasady wychowania (1907), Sprawa szkolna w Królestwie Polskim 1905-1910 (1911), Demokracja i szkoła (1916), Tragedia Legionów (1916), Szkolnictwo polskie wobec nowych zadań (1917)
Publicystka, nauczycielka, wychowawczyni, feministka i działaczka społeczna, założycielka i prezeska Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego (1913), tłumaczka z francuskiego, niemieckiego i angielskiego (przełożyła m.in. bardzo popularną książkę Ellen Key ,,Stulecie dziecka"), członkini PPS (1904--1908, pseud. Dora), od 1910 r. współpracowała z ruchem wyzwoleńczym skupionym wokół PPS-Frakcji Rewolucyjnej i Józefa Piłsudskiego. W czerwcu 1894 r. wyszła za mąż za Kazimierza Rzepeckiego, z którym miała dwoje dzieci: Hannę (ur. w 1895) i Jana (ur. 1899), jej mąż zmarł w 1902 r. Publikowała pod pseudonimami m.in. Bell, Izydor Brzękowski, Dora i in.
Motif: Grzeczność
O grzeczności mówiono wiele w oświeceniu — epoce literackiej, której jednym z wyznaczników jest dydaktyzm. Jest to np. częsty motyw Satyr Krasickiego, niekiedy przywoływany w ironiczny sposób; grzeczność staje się tu niekiedy synonimem zewnętrznej ogłady, ale też fałszu, pozy, maski:
,,Grzeczność — talent nie lada, ten rad w dworach gości,
Ten kształci oświecone jasne wielmożności,
Ten jest cechą każdego, co się dworu ima,
Co pozoru ma nazbyt, a istoty nie ma,
Zgoła co jest dworakiem."
Pamiętać jednak należy również o niełatwej sztuce grzeczności opisywanej w Panu Tadeuszu, a będącej filarem ładu społecznego: grzeczność stanowi tu zbiór zasad pozwalających uszanować pozycję i zasługi każdego.