Autor: Artur Gruszecki

1. ★

   ☆

   

   Artur Gruszecki

   W kraju palm i słońca

   Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne Rodzaj: Epika Gatunek: Reportaż

   • Czytaj online
   • Pobierz ebook:
     PDFEPUBMOBIFB2TXT
     Stwórz własny plik PDF

   W roku 1890 wybuchła „gorączka brazylijska”: za morze wyruszyły tysiące chłopów z przeludnionych wsi Galicji i Królestwa Polskiego. Wzmożona emigracja, trwająca do wybuchu pierwszej wojny światowej, budziła w kraju skrajne oceny. Krążyły trudne do sprawdzenia opowieści o ziemi rozdawanej darmo przez rząd Brazylii, o obfitości natury i płodności miejscowych gruntów, zapewniającej wygodne życie bez trudów uprawy. Obraz rajskiej krainy roztaczali zarabiający na pośrednictwie werbownicy, ale też lwowscy działacze emigracyjni, jak Stanisław Kłobukowski, wysłannik Towarzystwa Handlowo-Geograficznego, czy Józef Siemiradzki, który po podróży do Ameryki Południowej entuzjastycznie opisywał sytuację polskich emigrantów, a także opublikował tłumaczenie broszury dla wychodźców, zamówionej przez brazylijski stan Parana, opatrując ją własnymi dodatkami. Skrajnie odmienny obraz ukazywały relacje innych osób. Adolf Dygasiński jako korespondent „Kuriera Warszawskiego” udał się do Brazylii razem z emigrantami, spędził tam parę miesięcy, a w swoich sprawozdaniach do kraju pisał o „piekle brazylijskim”. Podobnie negatywne zdanie prezentował ksiądz Zygmunt Chełmicki.

   Kiedy w 1899 Siemiradzki opublikował pracę La Nouvelle Pologne. Etat de Parana, w której przedstawił koncepcję założenia „Nowej Polski” w brazylijskim stanie Parana, w październiku tego roku wyruszył do Ameryki Południowej Roman Dmowski, chcąc po napisaniu pierwszego tomu książki Wychodztwo i osadnictwo osobiście zapoznać się z sytuacją. W tym samym czasie do Brazylii udał się razem z emigrantami wysłannik „Tygodnika Ilustrowanego” Artur Gruszecki, przyjaciel Dygasińskiego. W swojej relacji ukazał nie tylko trudy podróży i niełatwe warunki życia osadników. Znajdziemy w niej wyważoną ocenę emigracji zamorskiej wraz z propozycjami odpowiedniego dla niej wsparcia oraz ostrą krytykę propagandowej broszury wydanej przez Siemiradzkiego, przyczyniającej się do zwodzenia ludu mirażami rajskiej krainy.
2. ★

   ☆

   

   Artur Gruszecki

   W podziemiach ruin

   Epoka: Dwudziestolecie międzywojenne Rodzaj: Epika Gatunek: Opowiadanie
   Ten utwór wymaga uwspółcześnienia

   • Czytaj online
   • Pobierz ebook:
     PDFEPUBMOBIFB2TXT
     Stwórz własny plik PDF

   Opowiadanie Artura Gruszeckiego (1852–1929) o odważnym chorążym Macieju Dzierzbickim, który dzielnie staje w obronie swojej córki Anielki, nie godząc się na oddanie jej ręki niemieckiemu grafowi.

   „W podziemiach ruin” to interesująca opowieść, którą czyta się łatwo, lekko i przyjemnie, niewymagająca podjęcia wysiłku intelektualnego. Tak też oceniano całą twórczość Gruszeckiego — zgrabne stylistycznie utwory, niejednokrotnie publikowane w odcinkach w prasie codziennej, dostarczały ówczesnym czytelnikom wzruszeń i rozrywki, lecz próżno szukać w nich dogłębnych analiz psychologicznych postaci i szerokiej prezentacji tła społecznego. Utwory autora stanowią w swej istocie rodzaj zbeletryzowanej kroniki wydarzeń z XIX i XX wieku.

Wybrane utwory