Przypisy

ęć wołów odda za wołu, a cztery owce za jagnię — „Powiedział rabi Jochanan ben Zakaj: Wszechmogący troszczy się o honor swoich stworzeń, bo wół idzie na własnych nogach i złodziej, który nie upokarza się, niosąc go na ramionach, zapłaci [potem] pięciokrotną karę, ale w przepadku owcy, którą [złodziej musi] nieść na własnych barkach, zapłaci karę czterokrotną, ponieważ było to dla niego poniżające. A rabi Meir powiedział: zobacz jak wielka jest wartość pracy: za woła, którego praca została przerwana, [złodziej zapłaci] pięciokrotnie, a za owcę, której nie oderwał od żadnej pracy [zapłaci karę] czterokrotną”, Raszi do 21:37 [1]. „Prawo [wypłaty] pięciokrotnej i czterokrotnej wartości [skradzionego zwierzęcia] odnosi się tylko do woła i owcy”, Raszi do 21:37 [2]. [przypis tradycyjny]

Eber — Eber był przodkiem wszystkich ludów objętych nazwą 'Hebrajczycy', o jego potomku Abrahamie napisane jest haiwri, czyli ten, który przyszedł zza rzeki, por. Ks. Rodzaju 14:13 i Raszi do tego miejsca, a język hebrajski to iwrit. [przypis tradycyjny]

Eden — w literaturze rabinicznej istnieją dwa rodzaje Edenu: jeden ziemski, żyzny i obfitujący w roślinność, drugi, niebiański, przeznaczony na zamieszkanie dla prawych, nieśmiertelnych dusz. Te dwa Edeny określane są jako „niższy” i „wyższy”. Ponadto Talmud (Berachot 34b) wskazuje, że pojęcia 'ogród' i 'Eden', odnoszą się do dwóch odrębnych miejsc, a Adam i Ewa przebywali tylko w 'ogrodzie'. W Talmudzie istnieją dysputy nad określeniem granic ziemskiego Edenu (Eruwin 19a, Tamid 32b), oraz jego rozmiarów: «Ogród Edenu jest jedną sześćdziesiątą samego Edenu, a Eden jest jedną sześćdziesiątą Gehenny […] A niektórzy mówią, że Eden nie ma miary» (Taanit 10a). [przypis tradycyjny]

efod — hebr. אֵפוֹד. Raszi wyjaśnia, że był to rodzaj fartucha, szerokiego na szerokość pleców mężczyzny, miał też pas i dwa paski naramienne, por. przypis do Wj 25:7, zob. Raszi do 28:4 [2]. [przypis tradycyjny]

Eliszebę, córkę Aminadaba, siostrę Nachszona — Nachszon pochodził z plemienia Jehudy, z którego potem wywodzili się królowie Israela, a od plemienia Lewiego pochodzili koheni [kapłani] oraz lewici [pomocnicy kohenów]. „Tu dowiadujemy się, że połączenie rodu kohenów z rodem królewskim nastąpiło poprzez Elieszebę siostrę Nachszona, wielkiego księcia w Israelu”, Rabeinu Bachja do 6:23. [przypis tradycyjny]