Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
- Other:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz sylabotoniczny
- Liryka X
All matching works
Mikołaj Sęp Szarzyński
Do Anusie (Anusiu! byś mie tem chciała darować...)
Do Anusie (Moja nadobna dzieweczko, moje kochanie!)
Do Anusie (Siebie muszę, nie ciebie, w tej mierze winować...)
Do Kasie (Im pilniej na twoje oblicze nadobne...)
Do Kasie (Jako lód taje przezroczysty z lekka...)
Do Kasie (Jeśli władną co nami błądzących gwiazd siły...)
Do Kasie (Mam nadzieję, że się nade mną zlitujesz...)
Do Zosie (Będę się zawsze dziwował twojej pikności...)
Do Zosie (Nie psuj niepotrzebnemi łzami wdzięcznych oczy!)
Fraszka do Zosie (Bądź mi oczkami pozwalasz łaskawemi...)
Fraszka do Zosie (Słuchaj, gdy nie chcesz baczyć, co się ze mną dzieje...)
Pannie Jadwidze Tarłównie kwoli
Pieśń III (O wielmożności bożej)
Pieśń III (Psalmu LVI Paraphrasis)
Pieśń III (Stefanowi Batoremu, królowi polskiemu)
Pieśń II (Na psalm Dawidów LII)
Pieśń II (O rządzie bożym na świecie)
Pieśń I (Na psalm Dawidów XIX)
Pieśń I (O bożej opatrzności na świecie)
Pieśń IV (O cnocie szlacheckiej)
Pieśń IV (Psalmu CXXVI paraphrasis)
Pieśń IX (Iż próżne człowiecze staranie bez Bożej pomocy)
Pieśń VIII (Iż rozum człowiekowi potrzebniejszy, niż skarby)
Pieśń VI (Na kształt psalmu CXX)
Pieśń V (Na kształt psalmu LXX)
Sonet III (Do Naświętszej Panny)
Sonet II (Na one słowa Jopowe)
Sonet I (O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego)
Sonet IV (O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem)
Motifs and themes
Form: Liryka
Author: Mikołaj Sęp Szarzyński
- Ur.
- ok. 1550 r. pod Lwowem
- Zm.
- ok. 1581 r. w Wolicy
- Najważniejsze dzieła:
- O nietrwałej miłości świata tego, O Bożej Opatrzności na świecie, O Strusie, który zabit na Rastawicy
Mikołaj Sęp (Szarzyński to przydomek od gniazda rodowego) żył i tworzył na przełomie baroku i renesansu. Pisał po polsku i po łacinie. Studiował od 1565 r. w Wittemberdze, a następnie w Lipsku. Zachowane utwory Sępa zostały zebrane i wydane pośmiertnie w 1601 r. jako Rytmy abo Wiersze polskie. Składają się na ten zbiór sonety, pieśni, parafrazy psalmów Dawidowych, epitafia i fraszki. Za pierwszy utwór uważa się powstałe ok. 1567 r. epitafium pamięci ojca przyjaciela. Twórczość poety uzupełniają odnalezione w XIX w. erotyki z tzw. rękopisu Zamoyskich.
Sęp Szarzyński przyjął w liryce postawę artifex doctus - uczonego artysty. Był poetą metafizycznym, renesansowemu optymistycznemu humanizmowi przeciwstawiał obraz człowieka osamotnionego w kosmosie, narażonego na stałą niepewność poznawczą i eschatologiczną, rozdartego wewnętrznie, miotanego przez zmienny los i niezwykle słabego - stale narażonego na grzech i zbłądzenie. Jedynie Bogu przypisana jest we wszechświecie niezmienność (to wyraz arystotelizmu filozofii Sępa), dlatego tylko w nim człowiek może znaleźć ostoję i gwarancję swych dążeń. Szarzyński propagował postawę heroiczną zarówno w sferze duchowej, jak politycznej (był propagatorem koncepcji Polski jako przedmurza chrześcijaństwa).