Motif: Wojna,
author: Homer

Kiedy w grę wchodzi poważny konflikt zbrojny, angażujący całe państwa lub znaczną część ich społeczności (wojna domowa) — konsekwencje są bardzo poważne: wojna oznacza nie tylko walkę (bitwy) na frontach, w której giną żołnierze, ale także głód, pożary, zniszczenia miast i wsi, cierpienie ludności cywilnej, szerzenie się chorób. Wojna, będąc zaburzeniem porządku społecznego i formą zinstytucjonalizowanej przemocy, stwarza warunki do rozmaitych nadużyć — przede wszystkim nadużyć władzy oraz do okrucieństw popełnianych w nadziei, że w wojennym zamęcie zbrodnicze czyny uda się zachować w tajemnicy. Oczywiście wojny służą załatwianiu różnych interesów, przede wszystkim politycznych. Choć wojny powodują na ogół załamanie się handlu, niektórzy umieją wykorzystać tę okazję, by osobiście się wzbogacić, np. Wokulski, bohater Lalki Prusa zrobił majątek na dostawach dla wojska (zob. też: przywódca, śmierć bohaterska).

Ur.

VIII-VII w. p.n.e.

Zm.

Zm. VIII-VII w. p.n.e.

Najważniejsze dzieła:

Iliada, Odyseja

Na temat Homera brak jednoznacznych informacji biograficznych i nie ma nawet pewności, czy Iliada i Odyseja miały jednego autora. W obydwu dziełach wyraźny jest wpływ tradycji ustnej, o czym świadczą powtarzające się formuły (np. stałe, rozbudowane określenia bohaterów). Pojawiały się zatem teorie, że Iliada i Odyseja stanowią zlepki anonimowych pieśni. Z drugiej strony kompozycja obydwu dzieł już w starożytności uchodziła za wzorcową. Homer, kimkolwiek był, wprowadza bowiem czytelnika od razu w środek akcji, wcześniejsze wydarzenia prezentując stopniowo w retrospekcjach. Iliada nie przedstawia nawet zdobycia Troi, kończąc się opisem pogrzebu Hektora - jednak smutny koniec miasta zostaje w w poemacie wielokrotnie przepowiedziany. Poza tym wiadomo, że Homer, kimkolwiek był, pisał dla publiczności znającej mity i legendy - a więc i dalszy przebieg akcji.
Tradycyjnie uważa się, iż Homer żył w VIII w. p.n.e., kilkaset lat po wojnie trojańskiej (umiejscawianej zwykle w tzw. okresie archaicznym kultury greckiej). Już w starożytności trwał spór między siedmioma miastami, pragnącymi uchodzić za miejsce jego urodzenia (były to Argos, Ateny, Chios, Itaka, Kolofon, Pylos i Smyrna). Samo imię poety mogło oznaczać "zakładnika", "ślepca" (tradycja i oparte na niej dzieła sztuki przedstawiają go jako niewidomego, a w Odysei pojawia się postać ślepego dworskiego śpiewaka) bądź "tego, który składa razem" (a więc kompilatora pieśni aojdów, czyli wędrownych śpiewaków greckich).
Homerowi przypisywane są również tzw. Hymny homeryckie (poświęcone poszczególnym bogom olimpijskim) oraz Batrachomyomachia (poemat heroikomiczny o wojnie żab z myszami, parodiujący Iliadę), prawdopodobnie jednak są to dzieła późniejsze. Właściwie wiadomo tylko jedno: Iliada i Odyseja stanowią najstarsze zachowane dzieła greckiej poezji epickiej i poprzedzają dzieło Hezjoda. Z pewną emfazą twierdzono nawet, że od Iliady zaczyna się grecka tożsamość kulturowa.