ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Feministyczne inspiracje. Nowe przekłady literatury skandynawskiej
Kolekcja literatury szwedzkich i norweskich pisarek, których twórczość znajduje się w domenie publicznej. W kolekcji znajdą się powieści, opowiadania i dramaty dziewięciu autorek – siedmiu piszących po szwedzku, są to Victoria Benedictsson (zm. 1888), Karin Boye (zm. 1941), Sophie Elka (zm. 1921), Agnes von Krusenstjerna (zm. 1940), noblistka Selma Lagerlöf (zm. 1940), Helena Nyblom (zm. 1926) i Elin Wägner (zm. 1949) oraz dwóch piszących po norwesku: Amalie Skram (zm. 1905) i noblistki Sigrid Undset (zm. 1949).
Niniejsza kolekcja zawiera dziewięć książek, które nie były nigdy wcześniej tłumaczone na język polski, oraz jedną, której (niepełny) przekład powstał w 1910 r. Tematyka utworów z kolekcji Feministyczne inspiracje. Nowe przekłady literatury skandynawskiej dotyczy m.in. takich kwestii jak prawo kobiet do samostanowienia w kwestiach związków, kariery, łączenie życia zawodowego i prywatnego, niezależności finansowej, seksualność kobiet, także nieheteronormatywnych, wartość wspólnoty doświadczenia w kształtowaniu życia kobiet, zdrowie psychiczne kobiet, znaczenie wyobraźni, krytyka konsumeryzmu. W kolekcji znajduje się także zbiór baśni nawiązujących do skandynawskiego folkloru.
Kolekcja przybliża polskojęzycznej publiczności kulturę skandynawską w jej historycznej różnorodności. Jeśli chodzi o klasykę, w Polsce bardzo dobrze znana i oceniana jest twórczość wybitnych skandynawskich autorów dla dzieci, H. Ch. Andersena, Tove Jansson i Astrid Lindgren. Wśród książek rekomendowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki uczniom szkoły podstawowej znajduje się także jedna powieść laureatki Nagrody Nobla, Selmy Lagerlöf (Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige). Wśród autorów literatury pięknej uznaniem, ale słabnącą popularnością, cieszą się Henrik Ibsen i August Strindberg. Niegdyś popularna autorka, także laureatka Nagrody Nobla, Sigrid Undset, właściwie już zniknęła z obiegu literackiego. Bardzo dużą popularnością cieszy się za to współczesna skandynawska literatura, i to nie tylko sensacyjna i kryminalna.
Przygotowujemy następujące utwory:
1. Rozmowy przez telefon (I Telefon), Victoria Benedictsson – dramat o miłości, która rozkwita dzięki nowym środkom komunikacji tamtych czasów.
2. Astarte, Karin Boye – powieść, której głównym bohaterem jest manekin, obserwujący ze sklepowej witryny rozwój przemysłu kosmetycznego i społeczeństwa konsumpcyjnego.
3. Kris, Karin Boye – powieść o rodzącej się miłości dwóch kobiet i konflikcie tego uczucia z tradycyjnymi wartościami, także szerzej o kryzysie wartości, w jakim znalazła się Europa po I wojnie światowej.
4. Drömmen om Österlandet, Sophie Elkan – powieść, dla której inspiracją była słynna podróż autorki po Egipcie i Palestynie, w którą wyruszyła wraz ze swoją partnerką życiową, Selmą Lagerlöf.
5. Zdarzyło się po drodze (Händelser på vägen), Agnes von Krusenstjerna, tłumaczenie Justyna Czechowska – zbiór opowiadań autorki, która wywołała duże poruszenie swoimi poglądami, zwłaszcza jeśli chodzi o prawo kobiet do swobodnego wyrażania siebie i ich emancypację seksualną.
6. Legenda starego dworu (En herrgardssagen), Selma Lagerlof – powieść o kobiecie, która postanawia uratować ukochanego; ukazała się w 1910 roku po polsku jako „Cmentarna lilja”, jednak był to przekład niepełny, zgodnie z obowiązującą wtedy praktyką pomijający fragmenty tekstu, jeśli w opinii tłumaczki byłyby mało zrozumiałe dla czytelniczek i czytelników.
7. Djur och människor, Helena Nyblom – zbiór 16 baśni inspirowanych skandynawskim folklorem, który przedstawia pozytywne wzorce dla dziewczynek.
8. Professor Hieronimus, Amalie Skram – powieść, oparta o przeżycia własne autorki, która wprowadziła do dyskusji kwestie zdrowia psychicznego i podkreślała konieczność podniesienia wiedzy i standardów opieki medycznej w tym zakresie.
9. Pani Marta Oulie (Fru Marta Oulie), Sigrid Undset – powieść będąca wnikliwym intymnym portretem młodej kobiety, rozczarowanej ograniczeniami, jakie narzuca jej małżeństwo i społeczne oczekiwania.
10. Norrtullsligan, Elin Wägner – powieść o życiu młodych niezamężnych kobiet, które — pragnąc wyrwać się z konserwatywnych domów — opuszczają rodziców i małe miasteczka, by pracować w sztokholmskich biurach. Razem mieszkając, tworzą małą wspólnotę, wspierającą się w dobrych i złych chwilach.
Kolekcja powstał dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej.
Projekt dofinansowany przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Edukacji i Kultury. Ani Unia Europejska, ani organ przyznający dofinansowanie nie ponoszą za nie odpowiedzialności.