Motyw Koń
w utworze Maria. Powieść ukraińska

Ej! ty na szybkim koniu, gdzie pędzisz, kozacze?

Czy zaoczył zająca, co na stepie skacze?

Czy rozigrawszy myśli, chcesz użyć swobody

I z wiatrem ukraińskim puścić się w zawody?

Lub może do swej lubej, co czeka wśrzód niwy,

Nucąc żałosną dumkę, lecisz niecierpliwy?

Bo i czapkęś nasunął, i rozpuścił wodze,

A długi tuman kurzu ciągnie się na drodze.

Zapał jakiś rozżarza twojej twarzy śniadość,

I jak światełko w polu błyszczy na niej radość,

Gdy koń, co jak ty, dziki, lecz posłuszny żyje,

Porze szumiący wicher wyciągnąwszy szyję.

Minął już kozak bezdnię i głębokie jary,

Gdzie się lubią ukrywać wilki i Tatary;

Przyleciał do figury (co jej wzgorek znany,

Bo pod nią już od dawna upior pochowany),

Uchylił przed nią czapki, żegnał się trzy razy

I jak wiatr świsnął stepem z pilnymi rozkazy.

I koń rzeski, żadnym się urokiem nie miesza,

Tylko parschnął, i wierzgnął, i dalej pospiesza.

I koń rzeski, żadnym się urokiem nie miesza,

Tylko parschnął, i wierzgnął, i dalej pospiesza.

Ciemny Boh po granitach srebrne szarfy snuje,

A śmiały, wierny kozak myśl pana zgaduje —

Szumi młyn na odnodze, i wróg w łozie szumi,

A żwawy wierny konik kozaka rozumi —

I przez kwieciste łąki, przez ostre bodiaki

Lżej się nie przesuwają pierszchliwe sumaki;

I jak strzała schylony na wysokiej kuli,

Czai się zwinny kozak, do konia się tuli;

I przez puste bezdroża król pustyni rusza —

A step — koń — kozak — ciemność — jedna dzika dusza.

O! któż mu tam przynajmniej pohulać zabroni?

Zginął — w rodzinnym stepie nicht go nie dogoni.

Ah! dalej, prędzej! Lekko przez chwasty i rowy

Sunie koń wyciągnięty — a brzękiem podkowy,

Hukiem pędu, błyszczącą postacią rycerza,

Ocknionego wieśniaka pierwszą myśl uderza;

«Ha! ha!» — nim otarł oczy i serca mógł dowieść,

Znikł rycerz i zostawił o upiorach powieść.

I tak to leciał Wacław — szczęśliw, trwożny razem,

Śliczny, straszny — był wiernym śmiertelnych obrazem.