Ćwicz władzę wnioskowania. Od niej to przede wszystkim zawisło, by w twej woli nie powstała...
Iść za przewodem rozumu ku temu, co się wydaje obowiązkiem, mogą i ci, którzy w...
Jeżeli w ludzkim życiu znajdujesz co lepszego nad sprawiedliwość, szczerość, roztropność, dzielność, słowem nad taki...
Należy zawsze mieć w pogotowiu dwa postanowienia, jedno: czynić jedynie to, co ci rozum królewski...
Istota wszechświata jest podatna i łatwo daje się kształtować. A Rozum, który nią kieruje, nie...
Ale to należy uwzględnić, jakimi zaletami obdarzoną duszę miał Sokrates: czy wystarczało mu to, że...
Jeżeli cię trapi coś zewnętrznego, to nie to ci dolega, ale twój własny sąd o...
O rozumie wiele mówi w Satyrach Krasicki — podkreśla jego wartość, a także przeciwstawia głupocie. W romantyzmie rozum staje się przeciwieństwem serca, które reprezentuje „czucie i wiarę” (Romantyczność Mickiewicza). Romantycy przewartościowali pojęcie rozumu, przyznając wyższą rangę temu, co niedostępne poznaniu za pomocą „szkiełka i oka”. Dopiero pozytywizm stanie się kolejną epoką literacką, która mając tradycję romantyczną zapisaną w sercu (Lalka Prusa), rozumowi będzie oddawała cześć.
