Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159264 przypisów.
podrezy (daw.) — metalowe listwy, którymi podkuto płozy sań; tu zapewne: metalowe obręcze kół pojazdu. [przypis edytorski]
podróża — dziś popr.: podróż. [przypis redakcyjny]
Podróż do księżyca — Histoire comique les États et Empires de la Lune (Historia komiczna państw i cesarstw Księżyca), powieść fantastyczna Cyrana de Bergerac, opublikowana po śmierci autora, w 1657; wyd. polskie pt. Tamten świat (1956). [przypis edytorski]
Podróże Guliwera — powieść Jonathana Swifta (1667–1745), napisana w 1726 roku. [przypis edytorski]
podróżeń — dziś: podróżny. [przypis edytorski]
Podróż krymską trwającą od 29/VlII do 27/X, odbył poeta w towarzystwie pp. Sobańskich, H. Rzewuskiego, jenerała Witta i niejakiego Kałusowskiego, dzierżawcy dóbr Sobańskich, którego poeta polubił dla jego szlacheckiej jowialności i tężyzny, i podstępnie zatrzymawszy na okręcie, nieprzygotowanego do odbycia podróży zmusił. Wylądowawszy w Sebastopolu, ruszono lądem do Kozłowa (Eupatoria) i tam rozbito kwaterę, skąd poeta, sam albo w towarzystwie Rzewuskiego i Kałusowskiego, odbywał bliższe i dalsze wycieczki, wracając zawsze jako do punktu stałego do Eupatorji, gdzie bawiła reszta towarzystwa (Aër, I. c. str. 152). [przypis redakcyjny]
Podróż naokoło Księżyca — powieść pt.: Autour de la Lune Juliusza Verne'a (1828–1905), fr. pisarza uważanego za jednego z prekursorów fantastyki naukowej. Po polsku ukazała się pod takim tytułem w 1870 r. [przypis edytorski]
„Podróż na Wschód” Słowackiego jest utworem przypominającym Byronowskie „Wędrówki Childe Harolda”, pisanym jednak w stylu „Don Juana” — Kleiner, Juliusz Słowacki, wyd. III, t. II, str. 124 i nast. [przypis redakcyjny]
Podróż, o ile odosabnia, nie jest lekarstwem — płakałem prawie codziennie (szacowne słowa z 10 czerwca [1819]). [przypis autorski]
podróż pana Eustace (…) listy biskupa Llandaff — odeprzeć inaczej niż za pomocą obelg portret pewnej klasy Anglików, odmalowany w tych trzech dziełach, wydaje mi się niepodobieństwem. (Satanic School.) [przypis autorski]
Podróż po Egipcie — zapewne chodzi o książkę Voyage historique en Égypte… autorstwa Dominique Di Pietro, wydaną w 1818, jedną z licznych pozycji, jakie ukazały się we Francji po wyprawie Napoleona do Egiptu, której towarzyszyło wielu historyków, przyrodników i rysowników. [przypis edytorski]
Podróż przez stepy — A tour on the prairies Washingtona Irvinga. [przypis autorski]
podróż ta miała tajemną przyczynę (…) zdradziła mi na drugi dzień Teresa — „tajemną przyczyną”, jaką na wiarę insynuacji Teresy podejrzewa Rousseau, była rzekoma ciąża pani d'Epinay, której sprawcą miał być Grimm, a której za płaszczyk chciano jakoby użyć Russa. Pomijając, iż ta kombinacja wydaje się już na pierwszy rzut oka dość niedorzeczna, sama kwestia owej ciąży bynajmniej nie jest rozstrzygnięta; Faguet w świeżej swej monografii oświadcza się przeciwko niej, dokumentując obszernie swoje stanowisko; natomiast przypuszcza, iż chodziło tu o wspomnianą już chorobę pani d'Epinay, udzieloną jej przez męża. Faguet podkreśla z naciskiem, iż cały gmach podejrzeń, który tak bardzo boleśnie miał się zawalić na dalsze życie pisarza, zbudowany był na lokajskiej gadaninie, znoszonej skwapliwie do uszu pisarza przez Teresę. [przypis tłumacza]
Podróż twoja (…) w kraju była — w oryginale po polsku. [przypis redakcyjny]
Podróż w czasie — tytuł pierwszego polskiego wydania powieści fantastycznej The Time Machine (ang.: maszyna czasowa) Herberta George'a Wellsa z 1895 r., dziś znanej jako Wehikuł czasu. [przypis edytorski]
podróż w dalekie strony — do Pragi, do „Saskiej Szwajcarii” i w rodzinne strony męża. [przypis redakcyjny]
podróż w dzisiejszych czasach niesłychana — Ponieważ tylko z czasów starożytnych mamy opowiedzianych kilka przykładów mężów, którzy za życia zstąpili do królestwa umarłych. Zarazem tu jest wyraźne i pełne ironii zastosowanie do czasów spółczesnych poecie. [przypis redakcyjny]
podrobnie (gw.) — szczegółowo. [przypis edytorski]
po drodze do Valognes? — po francusku: route de Valognes, stąd skrócenie: R. de Val. [przypis tłumacza]
podrosłek a. podrostek — osoba zbliżająca się do dorosłości. [przypis edytorski]
Podrostek a. Młodzik — powieść Fiodora Dostojewskiego, opublikowana w 1875 roku. [przypis edytorski]
podroże (neol.) — odległość przemierzana po drodze a. wydarzenia mające miejsce po drodze. [przypis edytorski]
podrożny (neol.) — tu przydarzający się po drodze. [przypis edytorski]
pod rozmaitymi formami znała ludzkość tylko dwa dogmaty… — ibid., s. 246. [przypis autorski]
po drugiej wojnie messyńskiej — właśc. meseńskiej; chodzi o trzecią wojnę meseńską (465–461 p.n.e.), będącą w istocie drugim nieudanym powstaniem Meseńczyków przeciw Sparcie. [przypis edytorski]
podruzgotam — dziś popr.: podruzgoczę. [przypis edytorski]
podrwić głową — źle coś obmyślić. [przypis edytorski]
podrygać — dziś: podrygiwać. [przypis edytorski]
podrygliwy — o melodii: skłaniający do podrygów, podskakiwania. [przypis edytorski]
podrywał — tu: przerywał. [przypis redakcyjny]
podrywka (daw.) — podstęp. [przypis edytorski]
podrywka (daw., pot.) — podstęp. [przypis edytorski]
podrywka (daw.) — zasadzka. [przypis edytorski]
podrywka — zasadzka, podstęp. [przypis edytorski]
podrządny — podległy. [przypis edytorski]
podrzędnić — czynić podrzędnym, mniej ważnym. [przypis redakcyjny]
podrzeźniać — dziś: przedrzeźniać. [przypis edytorski]
podrzucającemu — dziś: rzucającemu. [przypis edytorski]
pod ścisłym incognito — ukrywając swoją tożsamość. [przypis edytorski]
podściwy (daw., gw.) — poczciwy. [przypis edytorski]
podśmietanie — mieszanka kwaśnej śmietany i zsiadłego (kwaśnego) mleka. [przypis edytorski]
podśrebrzony — dziś popr.: posrebrzony. [przypis edytorski]
pod świeżym wrażeniem tragedii pisane wspomnienie — co do tych szczegółów, obacz zdumiewające rewelacje w Uzupełnieniu. [przypis autorski]
podsada (daw.) — zasadzka. [przypis edytorski]
podsadka (daw.) — zasadzka. [przypis edytorski]
„pod samym miastem zatknął sztandary” — z ballady o Alpuharze w Konradzie Wallenrodzie Mickiewicza. [przypis edytorski]
pod Saturnem (…) zrodzony — wg wierzeń astrologicznych ludzie urodzeni pod wpływem Saturna mają posępne, melancholijne usposobienie. [przypis edytorski]
podsędek — łączył funkcję notariusza i urzędnika sądowego. [przypis edytorski]
pod Sedanem — w Ardenach, nad Mozą. W czasie wojny francusko-niemieckiej, 2 września 1870 wojska francuskie poniosły tam straszliwą klęskę, a Napoleon III dostał się do niewoli. [przypis redakcyjny]
pod sekretem — prosząc o zachowanie tajemnicy. [przypis edytorski]
Pod Setką — przedwojenny warszawski bar mieszczący się w nieistniejącej dziś kamienicy Pinkusa Lothego na rogu Alei Jerozolimskich oraz Marszałkowskiej. [przypis edytorski]
Podsiad, Antoni — autor Słownika terminów i pojęć filozoficznych oraz esejów o tematyce religijnej. [przypis edytorski]
podsięwodne młyńskie koło — koło młyńskie poruszane wodą spadającą poniżej jego osi. [przypis redakcyjny]
podsień a. podcień — pomieszczenia w dolnej części budynku, otwarte na zewnątrz. [przypis edytorski]
podsienie — a. podcienie: przestrzeń w dolnej części budynku (wysokością obejmująca tylko parter lub dwie kondygnacje) powstała w wyniku cofnięcia ściany zewnętrznej, oddzielona od ulicy filarami, a niekiedy szeregiem arkad (jak w przypadku krakowskich Sukiennic). [przypis edytorski]
podsinione (oczy) — dziś: podsiniałe, takie, pod którymi skóra zrobiła się sina. [przypis edytorski]
podskakiwać z radości, jak Dawid przed arką — Dawid, postać biblijna, król Izraela, tańczył przed Arką Przymierza razem z całym ludem, sprowadzając ją w uroczystym pochodzie do Jerozolimy (2 Sm 6, 3–5 i 12–15). [przypis edytorski]
podskakiwa, podśpiewywa — dziś: podskakuje, podśpiewuje. [przypis edytorski]
podskarbi wielki — urząd ministra skarbu w dawnej Polsce. [przypis redakcyjny]
pod sklepem niebiosów (daw. formy) — dziś: pod sklepieniem niebios. [przypis edytorski]
podskryptum — właść. postscriptum (łac.), dopisek do listu. [przypis edytorski]
pod skrzydły — dziś popr. forma N. lm: pod skrzydłami. [przypis edytorski]
pod skrzyńmi — dziś popr. forma N. lm: pod skrzyniami. [przypis edytorski]
podsłoneczna kraina — ziemia. [przypis edytorski]
podsłuchując — tu: nasłuchując. [przypis redakcyjny]
podsłuchy a. posłuchy — straże, czujki. [przypis redakcyjny]
podsłuchy — dziś popr. forma N.lm: podsłuchami. [przypis edytorski]
pod Smoleńsk — chodzi o zwycięską wyprawę wojsk polskich pod wodzą króla na Smoleńsk w czasie wojny z Rosją. [przypis redakcyjny]
podsobek — koń siodłowy z lewej strony w zaprzęgu, na którym siedział woźnica; kto przedtem rej wodził (…) będzie na podsobku chodził: pan stanie się sługą. [przypis redakcyjny]
pod sosnową wiechę — przen.: do karczmy; wiecha: drzewko lub wieniec mocowany na dachu domu, którego budowę właśnie ukończono. [przypis edytorski]
podstarości nowomiejski — Odróżnić należy podstarościego (ekonoma, rządcę) w dobrach prywatnych od podstarościego, zastępcy starosty w grodzie. Takim podstarościm grodowym był Komorowski w Nowym Mieście Korczynie nad Wisłą w ówczesnym województwie kieleckim. [przypis redakcyjny]
podstarości — rządca. [przypis redakcyjny]
podstarości — tutaj: włodarz, gumienny. [przypis redakcyjny]
podstarości — tu: zarządca dóbr ziemskich, ekonom. [przypis redakcyjny]
podstarości — włodarz, rządca majątku. [przypis redakcyjny]
podstarości — zw. również karbowym, był w majątkach ziemskich pomocnikiem ekonoma i do obowiązków jego należało bezpośrednie doglądanie prac, zwłaszcza w polu. [przypis redakcyjny]
podstarzał dziesiątym krzyżykiem — miał prawie sto lat. [przypis edytorski]
Podstarzały motylek Cesarstwa spadł całym swoim ciężarem… — ten motylek spadający całym ciężarem na Lucjana to przykład jednego z owych kwiatków, które dość często szpecą bujną i silną wegetację stylu Balzaca. [przypis tłumacza]
podstawą naszych czystych zmysłowych pojęć — „Kant nazywa nasze pojęcia zmysłowymi, dlatego że przedmiotową realność osiągają jedynie tylko przez odnoszenie się do oglądów zmysłowych (w przeciwstawieniu do umysłowych). Czyste zmysłowe pojęcia pochodzą od czystych oglądów (przestrzeni i czasu).” (Objaśnienie Adickesa w wydaniu Krytyki czystego rozumu s. 175). [przypis redakcyjny]
Podstawą teorii o nadczłowieku jest tylko jego własne, pełne dumy i żądzy panowanie. (…) wola moja bowiem jedynie stanowi granicę pomiędzy sprawiedliwością a niesprawiedliwością, cnotą a występkiem — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 46–47; ubocznie zaznaczamy, że Brzozowski — zgodnie zresztą z ogólnym sądem — ceni wówczas w Nietzschem wielkiego poetę: Tako rzecze Zarathustra jest to dzieło poezji, jakiego nie było od czasów Fausta (s. 50), jak również jest to „do dziś dnia najpotężniejszy objaw twórczości symbolicznej” (s. 81). [przypis autorski]
podstawa ciągłości i tożsamości (AT) — przyszłość, jako sprowadzalna do byłości, przy dodaniu współczynnika oczekiwania (pozytywnego lub negatywnego), sprowadzalnego znowu do następstw (BXN) i (OXN) wewnętrznych, nie będzie brana oddzielnie pod uwagę. [przypis autorski]
podstawę — tu: postawę. [przypis edytorski]
Podstawy — Zapewne Podstawy wykładania Pisma św. [przypis tłumacza]
podstępnego zamordowania Cezara przez Kasjusza i Brutusa — stało się to 15 marca 44 p.n.e.; podstępnego zamordowania: δόλῳ (N), ἄφνω (D). [przypis tłumacza]
podstoli, cześnik, krajczy — urzędy powiatowe lub ziemskie, czysto tytularne, zajmowane przez średnią szlachtę. Rodowód swój wiodą od dawnych urzędów dworskich. [przypis redakcyjny]
podstoli — pierwotnie jeden z urzędów stołu królewskiego, zastępca stolnika, później również jeden z urzędów ziemskich. [przypis redakcyjny]
podstoli (…) szatny — funkcje przy dworze; podstoli miał za zadanie dopilnować królewskiego stołu, zaś szatny ubiorów. [przypis edytorski]
podstoli — urzędnik nadworny pilnujący stołu władcy. [przypis edytorski]
pod stopy — dziś popr. forma N.lm: pod stopami. [przypis edytorski]
pod strachem karykatury — dziś: ze strachu przed karykaturą. [przypis edytorski]
podstrzegać (daw.) — podglądać, mieć kogoś lub coś na oku, uważnie obserwować. [przypis edytorski]
podstrzesze — miejsce pod okapem dachu. [przypis edytorski]
podsyca się bardziej niezgoda aniżeli zgoda — „Discordia, concordia” w Op. Posth. i odpowiednio w Nag. Schr. Vloten-Land poprawili na: „discordia, concordia”. Przyjęli to Baensch (przekł. niem.) i Appuhn (przekł. fr.). Gebhardt nie godzi się ze względu na nieprawdopodobnie nagłą zmianę podmiotu. Mielibyśmy więc: „podsyca się bardziej niezgodą aniżeli zgodą”. Ale co jest tu podmiotem? Właśnie chodzi o zgodę tutaj, jak i w Rozdz. 14–23 oraz we wskazanym Przypisku. [przypis redakcyjny]
podszańcować (starop.) — podemknąć. [przypis redakcyjny]
podszarzany — zniszczony, zużyty. [przypis edytorski]
Podszedł do nas portier (…) ktoś śpiewał Sole mio — fragment skreślony. [przypis tłumacza]
podszedszy (starop. forma) — dziś: podszedłszy. [przypis edytorski]
pod [sześć tysięcy] (starop.) — około. [przypis redakcyjny]
podszpocić (daw.) — przekręcić, uszkodzić. [przypis edytorski]
podszycie — warstwa roślinności w lesie dochodząca do kilku metrów, składająca się z krzewów oraz młodych i karłowatych drzew. [przypis edytorski]
