Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4908 przypisów.
gładysz (daw.) — człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy, piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — ładny chłopak a. młody mężczyzna. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękniś; piękny młodzieniec. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękny młodzieniec; piękniś, przystojniak. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — zdr. od gładysz (człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy); piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (przestarz.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]
głaźne ławy — ławy utworzone z głazów. [przypis edytorski]
głaźnych — pokrytych głazami. [przypis edytorski]
głaźny — kamienisty. [przypis edytorski]
głaźny — skalisty, pokryty głazami. [przypis edytorski]
głaz był biały — właściwie z lekko żółtym zabarwieniem kamienie kredowe (Ammonites quinquenodosus), szczególnie na Górze Oliwnej, które, padając, wydają dźwięk. Przy silnym oświetleniu słonecznym „białość” ich widocznie bardziej uderzała oko Flawiusza. [przypis tłumacza]
głazny — tu: usypany z głazów. [przypis edytorski]
głaz wskazując sterczący z jej boku — Czytelnik chcący mieć dokładne wyobrażenie o podróży poety na górę czyśćcową, niech sobie wyobrazi, że góra czyśćcowa ma kształt koniczny [kształt koniczny — stożkowaty; red. WL] i kręgi też same jak otchłań piekielna, tylko w kształcie odwrotnym: to jest, gdy kręgi piekła coraz węższe w dół schodzą, te przeciwnie zwężają się stopniowo idąc coraz wyżej pod górę. [przypis redakcyjny]
głazy — dziś popr. forma N. lm: głazami. [przypis edytorski]
głazy w Stonehenge — budowla z wielkich głazów ustawionych w kręgu, pochodząca z epoki neolitu a. brązu. Przypuszcza się, że była świątynią kultu słońca. Znajduje się w hrabstwie Wiltshire, koło miasta Salisbury, ok. 160 km na zachód od miejsca akcji powieści. [przypis edytorski]
głębić się — zagłębiać się. [przypis edytorski]
głębiej piekła — głębiej niż piekło. [przypis edytorski]
głębinia (forma białorus.) — głębina. [przypis redakcyjny]
głębinie — dziś popr. forma B.lm: głębiny. [przypis edytorski]
głębinie — dziś popr.: głębiny. [przypis edytorski]
głębiźnie — dziś popr. forma Ms. lm.: głębinie. [przypis edytorski]
głęboce (daw. forma) — dziś: głęboko. [przypis edytorski]
Głęboka — wieś w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. [przypis edytorski]
Głęboka żądza wiary stworzyła nasze obrzędy kościelne… — [G. Trubeckoj], Krasnaja Rossija i swiataja Ruś, s. 62–65. [przypis autorski]
głębokiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głębokim. [przypis edytorski]
głębokiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głębokim. [przypis edytorski]
głębokiem — dziś popr.: głębokim. [przypis edytorski]
głębokie poręczowe krzesło — łac. cathedra. Guhl i Koner Das Leben der Griechen und Römer etc. Berlin, 1882, str. 568. [przypis autorski]
głębokie przemiany, uwyraźnione działalnością pokolenia pośredniego, jak wypada nazywać grupę „Głosu”. Przemiany, które ukazał w Rekonesansie Stefan Kołaczkowski — S. Kołaczkowski, Rekonesans. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego, Kraków 1936, s. 64–84. [przypis autorski]
głęboki wstręt, jaki przez dłuższy czas będziesz czuł do wszystkich kobiet — porównuje się gałązkę przybraną diamentami z gałązką ogołoconą z liści, a kontrast czyni wspomnienie tym żywszym. [przypis autorski]
głęboko te korzenie [wyrastające z woli] sięgają, to jest pytaniem transcendentnym, na które Schopenhauer nie obowiązuje się odpowiedzieć — zob. I. 337 i n.; II. 711, 756; V. 233 i n., 243 oraz Schemanna Schopenhauer — Briefe, s. 406 i n., 502 i n. [przypis redakcyjny]
głębsza analiza psychologiczna naszych wzruszeń i wrażeń (…) chwilowe, drobne drgania — P. Chmielowski, Dzieje krytyki literackiej w Polsce, Warszawa 1902„ s. 439. [przypis autorski]
głębszymi nurty — dziś popr. forma N.lm: (…) nurtami. [przypis edytorski]
głód mrą — umierają z głodu. [przypis redakcyjny]
głód — tu: pragnienie czegoś, dotkliwy brak czegoś. [przypis edytorski]
głód w getcie warszawskim — na terenie getta warszawskiego, zamkniętej dzielnicy, utworzonej jesienią 1940 r. przez nazistów dla odizolowania osób pochodzenia żydowskiego od reszty polskiego społeczeństwa i od dzielnicy niemieckiej stłoczono 460 tys. osób, przesiedlonych z innych części Warszawy oraz z miejscowości wcielonych do III Rzeszy. Średnio na jeden pokój przypadało ponad 9 osób. Dzielnicę szczelnie zamknięto, nikt nie mógł jej opuścić bez zgody okupacyjnych władz. Zapasy żywności i innych artykułów przywiezione przez przesiedleńców szybko się wyczerpały, a w getcie zaczął panować głód i choroby. Wynikało to z planowej polityki nazistów, którzy ograniczyli dzienną dawkę kalorii do 180 (czyli 10 proc. tego, czego potrzebuje dorosła osoba). Do getta nie wpuszczano lekarstw i szczepionek. Konieczny był w związku z tym nielegalny przemyt żywności. Organizacje żydowskie prowadziły w tych trudnych warunkach darmowe jadłodajnie, wydające dziesiątki tysięcy posiłków dziennie, a żydowscy lekarze próbowali ratować ofiary głodu na wszelkie sposoby.
Jednak przy braku dostępu do żywności i środków medycznych ponad 90 tys. więźniów getta zmarło z głodu i chorób jeszcze przed rozpoczęciem wielkiej deportacji jego mieszkańców zimą 1942.
[przypis edytorski]
głóg — dzika róża. [przypis edytorski]
Główka kapusty — w oryg: A cittern-head, tj. groteskowa główka, jaką rzeźbiono na końcu instrumentu muzycznego, rodzaju gitary; podobnie zdobiono szpilki do włosów, o których mowa poniżej. [przypis edytorski]
główną klientelą poradni będą kobiety pragnące ustrzec się ciąży. Nie przerwać ją, ale ustrzec się jej. — Na ścianach poradni widnieje napis: „Tu się ciąży nie przerywa, tylko się ciąży zapobiega”. [przypis autorski]
Główną rzeczą dla opłynięcia Afryki było odkryć i opłynąć przylądek Dobrej Nadziei. Ale, kiedy się wypływało z Morza Czerwonego, spotykało się ten przylądek o pół drogi bliżej, niż kiedy się wyjeżdżało z Morza Śródziemnego. Brzeg wiodący od Morza Czerwonego do przylądka jest zdrowszy niż brzeg, który się ciągnie od przylądka do słupów Herkulesa — Połączcie to z tym, co mówię w rozdz. 11 tej księgi o żegludze Hannona. [przypis autorski]
główne dzieło swoje „Ojcze nasz” — Za życia Cieszkowskiego wyszła tylko część wstępna w r. 1848. Następne trzy tomy wydane zostały staraniem i pod redakcją jego syna w r. 1899, 1903 i 1907. Obejmują rozbiór wezwania i obu pierwszych próśb. [przypis autorski]
główne karanie (daw.) — kara śmierci. [przypis edytorski]
główne ścięgno — τὰ νεῦρα , nervos, Nerw (Cl.) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
główne występki — przestępstwa zagrożone karą śmierci. [przypis edytorski]
główne zasady łaski, azali nie jest ona dana wszystkim ludziom, lub też czy jest skuteczna sama przez się — dodatek: „sama przez się” nie znajduje się we wszystkich wydaniach. [przypis tłumacza]
głównia (daw., reg.) — głownia, płonący kawałek drzewa. [przypis edytorski]
głównia (daw. reg.) — głownia, płonący kawałek drzewa. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia, tj. płonący kawał drzewa. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia (tj. płonący kawałek drzewa). [przypis edytorski]
głównokomandujuszczy (z ros. главнокомандующий) — głównodowodzący. [przypis edytorski]
główny (daw.) — (o procesie sądowym) taki, który może się zakończy sprawą śmierci. [przypis edytorski]
Główny dogmat kalwinizmu, mianowicie wiarę w przeznaczenie — chodzi o koncepcję tzw. predestynacji, według której ostateczny los człowieka (jego zbawienie lub potępienie), podobnie jak wszystkie inne wydarzenia, jest z góry określony przez wolę Boga, który jest wszechwiedzący. [przypis edytorski]
główny — tu: najważniejszy. [przypis edytorski]
główny — walny, o zasadniczym znaczeniu. [przypis redakcyjny]
główszczyzna — suma wypłacana przez mordercę rodzinie ofiary. [przypis edytorski]
głów unieść — dziś popr. z B lm: unieść głowy. [przypis edytorski]
głobić (daw.) — gnębić. [przypis edytorski]
głodać (daw.) — gryźć. [przypis redakcyjny]
głodem morzyć — głodzić, nie karmić wystarczająco. [przypis edytorski]
głodna kuchnia” — w języku uliczników kuchnia dla bezrobotnych, jadłodajnia miejska. [przypis redakcyjny]
głodna śmierć — śmierć głodowa. [przypis edytorski]
głodni krucy — dziś popr. forma: głodne kruki. [przypis edytorski]
Głodowa Polana a. Głodówka — polana położona na Pogórzu Spisko-Gubałowskim. [przypis edytorski]
głodze (starop.) — gryzie. [przypis redakcyjny]
głodzić (tu: 3 os. lm: głodzą) — tu: gryźć. [przypis redakcyjny]
Głogów — miasto w na Dolnym Śląsku nad rzeką Odrą. [przypis edytorski]
Głogów — miasto w woj. dolnośląskim; w czasie wojny trzydziestoletniej (XVII w.) zamienione w twierdzę, od 1740 podlegało pruskim Hohenzollernom. [przypis edytorski]
Głogów — polskie miasto nad Odrą, na Dolnym Śląsku. [przypis edytorski]
głość (starop.) — odgryzać; tu forma 3 os. lm: głodzą. [przypis edytorski]
głość (starop.) — zjadać; tu: 3.os.lm: głodzą, tj. zjadają. [przypis edytorski]
głość (starop.) — zjadać; tu forma 3.os.lm: głodzą, tj. zjadają. [przypis edytorski]
głośnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głośnym. [przypis edytorski]
głośnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: głośnymi. [przypis edytorski]
głośnie (starop. forma) — głośno. [przypis edytorski]
głośno wzywał Cyrusa — aby go wziął w obronę i nie dopuścił, by padł ofiarą rozwydrzonych zwycięstwem żołnierzy. [przypis tłumacza]
„Głos Ameryki” — rządowa rozgłośnia Stanów Zjednoczonych powstała w 1942 r., nadająca programy dla zagranicy po angielsku i w kilkudziesięciu innych językach. [przypis edytorski]
głos boga — więc owo dajmonion spowodowało zarzut, że Sokrates wprowadza nowe, przez państwo nieuznane bóstwa. [przypis tłumacza]
głos boga z nakazem, co czynić należy — Nieściśle. Platon wyraźnie powiada, że ów głos boży nigdy nie wskazywał, co należy czynić, lecz tylko przestrzegał, że czynić czegoś nie należy. [przypis tłumacza]
Głos, co się wydarł sercu — Czy Celimena tak zupełnie kłamie w tej chwili? Przez to właśnie jest ona, od trzech wieków blisko, tak urocza i niebezpieczna, iż tego nikt nie wie, nawet ona sama. [przypis tłumacza]
głos (daw.) — pogłoska, wieść. [przypis redakcyjny]
głos de Murra w r. 1802, że to pismo należy drukować złotymi literami — C. T. de Murr, Benedicti de Spinoza Adnotationes etc., 1802, 18. [przypis tłumacza]
Głos dziadkowy o restauracji kościoła parafialnego w… Poręcinie — melodia ta sama, co w utworze Opowieść dziadkowa o zaginionej hrabinie z tego samego zbioru Piosenki „Zielonego Balonika”. Tadeusz Boy-Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]
głosek — dziś: głosik. [przypis edytorski]
Głosem, co w rozpacz biedne wpędził sroki — Córki Pireusa, króla macedońskiego, dumne z biegłości gry swojej na lutni, wyzwały Muzy grać z sobą o lepsze; zwyciężone w tej nierównej walce, za karę uległy przeobrażeniu w skrzeczące sroki. [przypis redakcyjny]
głosem fletnie (daw.) — z popr. dziś formą D.lp: głosem fletni. [przypis edytorski]
głosem Rosy — w druku dalsza część tekstu jest wyrównana do prawej. [przypis edytorski]
głosem (starop.) — na głos, głośno. [przypis edytorski]
głosem (starop.) — tu: na głos. [przypis edytorski]
„Głos” — „Głos. Tygodnik Literacko-Społeczno-Polityczny”, pismo wydawane od 1886 do 1905 roku w Warszawie. [przypis edytorski]
„Głos” — „Głos. Tygodnik Literacko-Społeczno-Polityczny”, polski tygodnik wydawany od 1886 do 1905 roku w Warszawie. [przypis edytorski]
głos jęknął przed nami (…) — Tu następują przykłady sławnego i z pokorą chrześcijańską znoszonego ubóstwa, jakie jeden z duchów pokutujących tu wychwala. [przypis redakcyjny]
głoski — dziś: głosiki. [przypis edytorski]
głoskiem — dziś: głosikiem. [przypis edytorski]
głosków — dziś: głosików. [przypis edytorski]
głosownia (daw.) — wymowa. [przypis edytorski]
Głos Prawdy — czasopismo społeczno-polityczne. [przypis edytorski]
„Głos Prawdy” — czasopismo społeczno-polityczne ukazujące się w okresie II Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
