- Other:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Umiarkowanie X
Motif: Umiarkowanie
Postawa zachowania umiaru we wszystkim (w uczuciach, pożądaniu, dumie z własnych osiągnięć, jedzeniu i piciu, zaufaniu wskazówkom filozofii) zalecana była szczególnie w epokach, w których wartość stanowił zdrowy rozsądek, rozum (a więc np. w renesansie, czy oświeceniu). Zastosowanie się do tych zaleceń miało prowadzić do wybrania „środkowej drogi”, (sławnej „miedzy” Kochanowskiego) i pozwolić w każdej sytuacji znaleźć złoty środek, unikając rozwiązań pod różnym względem ekstremalnych.
Author: Wespazjan Hieronim Kochowski
- Ur.
- 1633 w Gaju k. Waśniowa w ziemi Sandomierskiej
- Zm.
- 6 czerwca 1700 w Krakowie
- Najważniejsze dzieła:
- Psalmodia Polska (1695), Niepróżnujące próżnowanie (1674), Epigramata polskie (1674), Ogród panieński (1681), Dzieło Boskie albo pieśni Wiednia wybawionego (1684), Annales Poloniae (Klimaktery)
Poeta i historyk epoki baroku, jeden z czołowych przedstawicieli sarmatyzmu.
Syn Jana herbu Nieczuja i Zofii z Janowskich. Uczył się w Sandomierzu, a następnie w szkole Nowodworskiego w Krakowie. Po zakończeniu nauki przez 10 lat walczył w chorągwi husarskiej.
W 1651 r., w trakcie powstania Chmielnickiego, walczył pod Beresteczkiem na Wołyniu w walnej bitwie między wojskami polskimi dowodzonymi przez króla Jana Kazimierza a siłami tatarsko-kozackimi. Podczas wojen szwedzkich służył w oddziale Stefana Czarnieckiego, a od 1656 r. przeszedł pod dowództwo hetmana polnego Jerzego Lubomirskiego. W 1660 r., po pokoju oliwskim porzucił służbę wojskową i osiadł w Gaju, w 1663 r. przeniósł się do odziedziczonej wsi Goleniowy pod Szczekocinami (woj. śląskie), gdzie ufundował szpital dla biednych. Dwukrotnie żonaty (w 1658 i 1680 r.), późno doczekał się jedynego potomka. Brał udział w rokoszu Lubomirskiego w 1665 r., tj. w wojnie domowej przeciw królowi Janowi II Kazimierzowi (przeciw wzmocnieniu władzy królewskiej, rzekomo przeciw ,,absolutyzmowi").
Za jego życia panowało w Polsce pięciu królów. Od 1670 r. pracował w kancelarii koronnej, król Korybut Wiśniowiecki mianował go podżupnikiem wielickim (1671-73) oraz swoim sekretarzem. Od 1682 r., za panowania kolejnego władcy, był generalnym poborcą podymnego i dworzaninem Jana III Sobieskiego. Król nadał mu tytuł ,,historiografa uprzywilejowanego" (historiographus privilegiatus) i w takim charakterze zabrał ze sobą pod Wiedeń. Kochowski opisał starcie z wojskami tureckimi w dziele Commentarius belli adversus Turcas oraz w kilku tekstach wchodzących w skład zbioru Psalmodia polska.