Help free the book!

Motif: Słońce

Authors Periods Genres Forms Themes

Other:
nie dotyczy

Other:
Dramat współczesny

Słońce X

Podniosłem oczy, wierzch góry wschodzące
W promienie złote ubierało słońce:
Pewny przewodnik nasz na wszystkie...
↓ Expand fragment ↓
Podniosłem oczy, wierzch góry wschodzące
W promienie złote ubierało słońce:
Pewny przewodnik nasz na wszystkie drogi.
↑ Hide fragment ↑
Dante Alighieri, Boska Komedia, Piekło
A obrócona w lewo Beatryce
Trzymała w słońcu utkwione źrenice,
Orle na słońce tak nie...
↓ Expand fragment ↓
A obrócona w lewo Beatryce
Trzymała w słońcu utkwione źrenice,
Orle na słońce tak nie patrzy oko.
Jak drugi promień z pierwszego przez chmurę
Błyska i znowu podnosi się w górę,
Z wracającego tęsknotą pielgrzyma;
Tak jej czyn wchodząc w myśl moją oczyma
Zapłodził czyn mój i oczy jak gońce
Płodnej w czyn myśli posłałem na słońce.
Wiele tam możem siłami naszemi,
Co niepodobnym zdaje się na ziemi;
Tak działa miejsca dzielność i opieka
Przeznaczonego na gniazdo człowieka.
Długo znieść słońca nie mogła powieka,
Widziałem tylko jak ognie roznieca,
Jak war żelaza iskrzący się z pieca.
I zdało mi się, że od wschodniej strony
Z dni wielu jeden wielki dzień się zrobił,
Jakby Bóg niebo drugim słońcem zdobił.
↑ Hide fragment ↑
Dante Alighieri, Boska Komedia, Raj
Samo te ciemne plamy formowało
Wtedy planeta z tej lub owej strony
Ze swojej treści...
↓ Expand fragment ↓
Samo te ciemne plamy formowało
Wtedy planeta z tej lub owej strony
Ze swojej treści byłby pozbawiony,
Albo wciąż łudząc twoich oczu wartę,
Zmieniałby ciągle swojej księgi kartę;
Jak ciało zwierza, co w swym całym toku
Miąższość, to chudość pokazuje oku.
Gdyby twój pierwszy domysł był prawdziwy,
W zaćmieniach słońca miałbyś dowód żywy;
Słoneczny promień mógłby przejść bez szkody
Przez krąg księżyca, jak przez przeźrocz wody,
Co jednak nie jest: a więc przez dowody
Drugi twój domysł gdy zwycięsko zbiję,
Fałszywość sądu twojego wykryję.
Jeśli to rzadkie ciało nie przenika
Gdzie przeciwieństwo jego nie pozwala
Postąpić dalej. Stamtąd się zapala,
Odbija promień, co odblaskiem zowiem,
Jak farba przez szkło podszyte ołowiem.
Lecz powiesz, promień w tej części księżyca
Daleko ciemniej jak w innej przyświeca,
Bo się odbija z większej głębokości.
Z tego zarzutu możesz zawsze w porę
Wyzwolić siebie wprost przez doświadczenie,
Źródło, skąd płyną waszych sztuk strumienie.
Weź trzy zwierciadła, w jednej odległości
Dwa staw przed sobą, trzecie dobrze dalej;
Między dwa pierwsze potem zwróć twe oczy
Niech tylko świecznik, co za tobą gore,
W ich się troistej odbije przeźroczy.
Chociaż najdalsze słabszy blask zapali,
Jako w dwóch bliższych w dalszym równie żywo
Ujrzysz odbite świecznika ogniwo.
Teraz jak ziemia, która się zieleni
Spod warstwy śniegów od ciepłych promieni,
Duch twój z fałszywych sądów się wyzwoli,
Światło tak żywe przyjmie z mojej woli,
Że sam zabłyśnie w jego aureoli.
W niebie, w stolicy bożego pokoju,
Wiruje sfera co najszybszej jazdy;
W niej jest treść, ziarno wszech bytów rozwoju.
Niebo następne, gdzie się roją gwiazdy,
Ten byt rozdziela na różne planety
Z sił rozmaitych zarodem poczęte,
Odeń oddzielne, jednak nim objęte.
Ten łańcuch bytu inne sfery splata,
Osobnym ruchem każda krąży sfera,
Według różnicy, co się w niej zawiera!
Każdą jej pociąg pędzi do jej mety.
Jak widzisz teraz, te narzędzia świata
Szczeblami siły, jakie z góry biorą,
Podają gwiazdom, co pod nimi gorą.
Ile twe oczy wzrok wytężyć mogą,
Patrz, ja ku Prawdzie jaką idę drogą,
Jeśli dojść do niej pałasz żywą chęcią.
Sfery te stałym podległe warunkom,
Siłę, co ciała ich w przestrzenie miota,
Błogosławionym chciej przyznać kierunkom,
Jak kowalowi dzieło jego młota.
To ósme niebo, gdzie gwiazd tyle świeci,
Od Arcyducha ma ruch, jakim leci,
Staje się jego obrazem, pieczęcią.
Jak w prochu twoim członki twe porusza
I różno władze rozwija twa dusza,
Arcyduch tak swą dobroć rozmnożoną
Zlewa na gwiazdy i szczepi w ich łono,
Sam kołujący na swojej jedności.
Każda więc siła w swe ciało szlachetne,
Które ożywia, wnika rozmaicie
I z nim się wiąże jak z tobą twe życie:
A że wypływa z natury wesołej,
Świeci jak w oku skra żywej radości.
Więc nie ciał zsiadłych i ciekłych żywioły
Robią, że światła nierównie są świetne,
Ale ta siła z wszechmocą duchową,
Która jest sama zasadą formową
Wedle potęgi, jaką ma jej władza,
To, co jest ciemne i jasne, wyradza».
↑ Hide fragment ↑
Dante Alighieri, Boska Komedia, Raj
Ten wielkorządca natury, co mierzy
Czas swoim światłem, krążył z zodyjakiem,
Tam gdzie wóz godzin...
↓ Expand fragment ↓
Ten wielkorządca natury, co mierzy
Czas swoim światłem, krążył z zodyjakiem,
Tam gdzie wóz godzin co najchyżej bieży.
↑ Hide fragment ↑
Dante Alighieri, Boska Komedia, Raj
Była to czwarta rodzina, rodzina,
Którą jej Ojciec karmi bez łaknienia,
Ich oświecając światłem objawienia...
↓ Expand fragment ↓
Była to czwarta rodzina, rodzina,
Którą jej Ojciec karmi bez łaknienia,
Ich oświecając światłem objawienia,
Jako się z Niego Duch i Syn poczyna,
↑ Hide fragment ↑
Dante Alighieri, Boska Komedia, Raj
W gorących krajach słońce pali tak okropnie, że skóra ludzka od jego promieni ciemnieje, aż...
↓ Expand fragment ↓
W gorących krajach słońce pali tak okropnie, że skóra ludzka od jego promieni ciemnieje, aż staje się zupełnie czarna jak u murzynów.
↑ Hide fragment ↑
Hans Christian Andersen, Cień
Przed nim, jak oko daleko zasięgnie, morze niezmierne, wspaniałe, bez końca, lśni purpurą i złotem...
↓ Expand fragment ↓
Przed nim, jak oko daleko zasięgnie, morze niezmierne, wspaniałe, bez końca, lśni purpurą i złotem, dąży do wybrzeży falą spienioną. A tam hen, daleko, gdzie błękitne niebo opiera swe brzegi na przejrzystej wodzie jak ołtarz purpurowy i złocisty, stoi płomienne słońce.
↑ Hide fragment ↑
Hans Christian Andersen, Dzwony
Słońce zakrzepło w ciele metalicznym brązem,
pachnącym bladym kwiatem dzikich rozmarynów…
Krzysztof Kamil Baczyński, Juwenilia II, Dziki laur
Wiemy tylko. To wiemy: w ostatnim śnie cierpienia
jest dom rzeźbiony w słońcu, a pod...
↓ Expand fragment ↓
Wiemy tylko. To wiemy: w ostatnim śnie cierpienia
jest dom rzeźbiony w słońcu, a pod nim ciepła ziemia,
i tam strumieniem jasnym jak przezroczystym mieczem
odbici — rozpoznamy twarze ciągle człowiecze.
↑ Hide fragment ↑
Krzysztof Kamil Baczyński, (Żyjemy na dnie ciała...)
Pani, twe oczy jarzące
Życzą mi szczęścia, co wschodzi
Samo, gdy w ciebie wzrok godzi...
↓ Expand fragment ↓
Pani, twe oczy jarzące
Życzą mi szczęścia, co wschodzi
Samo, gdy w ciebie wzrok godzi,
Tak, że się szczęścia życzenie
Od razu w szczęście zamienia!
Cóż robi słońce, gdy ziemi
Twego użyczysz promienia?
Z twej twarzy bierze natchnienie,
Całując usty wrzącymi.
O, tak mi pozwól w podzięce
Pocałować chociaż ręce
↑ Hide fragment ↑
Pedro Calderon de la Barca, Życie snem

‹‹ previous 1 2 3 4 5 6 7 8 9 … 16 17 18 19 next ››

Motif: Słońce

Prymarną jego cechą jest siła życiodajna — z tego powodu słońce było niegdyś bogiem' (np. w Europie starożytnym). Rozprasza ciemności, przynosząc nadzieję; wydobywa rzeczy na światło dzienne (a więc też wyjaśnia, odkrywa tajemnice). W chrześcijaństwie powiązane zostało z Bogiem Ojcem, a także jego synem, Chrystusem — jako tym, który przynosi prawdę i wyjaśnia ludziom zamiary boskie. Motywem tym zaznaczamy również fragmenty mówiące o słońcu w znaczeniu dosłownym, jako o jednej z gwiazd, opisujące zjawiska związane z wschodami i zachodami słońca — ale też zaćmieniami słońca (którym zwykle przypisywano rolę omenu, złowieszczego znaku, jak pokazał to np. Prus w Faraonie).

Loading