Motif: Piekło,
author: Dante Alighieri

Jako miejsce potępienia wiecznego, piekło pojawia się przede wszystkim w utworach (i ich fragmentach) mających ambicje moralizatorskie (wiąże się więc z motywami dobra, zła, grzechu, szatana i służących mu pomniejszych diabłów). Bywa umiejscawiane w zaświatach, odnosząc się do życia pośmiertnego, ale zdarza się, że życie doczesne - i w związku z tym obraz świata - przedstawia się jako piekło (względnie czyściec). Piekło opisywano ze szczególną lubością w średniowieczu, na progu renesansu powstało zaś fundamentalne dzieło na ten temat: Boska Komedia Dantego. Motyw piekła nie przestał być ważny w baroku i romantyzmie, fascynował twórców okresu modernizmu (np. Kasprowicza). Natomiast we współczesności – w związku z apokaliptycznymi przeżyciami podczas dwóch wojen światowych – piekło umiejscawia się na ziemi i włącza w historię.

Ur.

1265 we Florencji

Zm.

1321 w Rawennie

Najważniejsze dzieła:

Boska Komedia, Vita nuova, De monarchia

Średniowieczny włoski poeta, filozof, humanista, ceniony jako kodyfikator języka włoskiego. Utwory literackie pisał w dialekcie toskańskim, teoretyczne opracowanie na temat użycia w literaturze języka narodowego zawiera dzieło pisane po łacinie De vulgari eloquentia (O języku ludowym).
Aktywnie zaangażowany w politykę (co znajduje odzwierciedlenie w jego głównym dziele, Boskiej Komedii, w którym jego przeciwnicy polityczni zostają umieszczeni w piekle). Piastował urząd priora Florencji. W sporach politycznych epoki dotyczących sporów o zakres władzy między papiestwem a cesarstwem związany z partią gwelfów o orientacji propapieskiej, z frakcją ,,białych" - po zwycięstwie frakcji gwelfów ,,czarnych" dożywotnio skazany na banicję z rodzinnego miasta pod groźbą stosu. Na wygnaniu zmienił zapatrywania polityczne, stając się gorliwym zwolennikiem monarchii, której apologię zawarł w osobnym dziele De monarchia (O monarchii).
Przedstawiciel ruchu poetyckiego Dolce stil nuovo (inni: Guinizzelli, Cavalcanti). W historii kultury prąd ten wyrastał z tradycji liryki prowansalskiej, lecz był bardziej intelektualny; charakterystyczne dla poetów ,,nowego stylu" było stosowanie symboli i metafor sublimujących i przekształcających znaczenie np. wykorzystywanych motywów miłosnych; do założeń członków ruchu należało wykorzystanie w twórczości literackiej języka narodowego. Ruch ten uważać można za jeden z wczesnych ,,przyczółków" renesansu. Dante zyskał już za życia wielką popularność we Włoszech, co napawało go dumą. Jego najsłynniejsze dzieło początkowo nosiło tytuł Komedia, zaś odzwierciedlający podziw epitet ,,Boska" został na trwałe dodany przez czytelników dzieła.