Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
- Other:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Komedia
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Powieść poetycka
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż podróżniczy
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Dramat X
Motif: Państwo
Po „romantycznym” oddzieleniu narodu od instytucji państwowych oraz przekształceniu w ideę będącej wcześniej konkretem ojczyzny — jej pierwotne (obowiązujące do oświecenia włącznie) znaczenie przejęło w zasadzie państwo. Hasło służy zgromadzeniu fragmentów tekstów literackich mówiących o roli państwa w życiu jednostek i zbiorowości (takich np. jak mniejszości narodowe) oraz wskazywaniu wypowiedzi mówiących, jakie zachowania były uważane za propaństwowe (temat to ważny szczególnie w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, np. w późnych utworach Żeromskiego).
Author: Alfred Jarry
- Ur.
- 8 września 1873
- Zm.
- 1 listopada 1907
- Najważniejsze dzieła:
- Ubu król czyli Polacy, Nadsamiec, Czyny i myśli
doktora Faustrolla, patafizyka
Francuski dramaturg, autor powieści i wierszy, a przy tym znana,
ekscentryczna postać paryskiej cyganerii przełomu wieków XIX i XX.
Jarry uważany jest za prekursora surrealizmu i teatru absurdu - w
takim samym stopniu dzięki twórczości, jak i za sprawą prowokacyjnego
stylu życia. Miłośnik jazdy na rowerze i broni palnej (nosił ze sobą
rewolwer, którym z upodobaniem straszył ludzi), twórca humorystycznej
pseudonauki znanej pod nazwą "patafizyka", a traktującej o wyjątkach.
Umarł w młodym wieku, wskutek gruźlicy, w której zwalczaniu nie
pomagał bynajmniej alkoholizm.
Za najważniejsze jego dzieło uważana jest farsa Ubu król czyli Polacy. Jej pierwowzór powstał w latach, kiedy 15-letni Jarry
uczęszczał do gimnazjum w Rennes, i był wspólnym dziełem uczniów
wykpiwających jednego z nauczycieli. Dwóch z tych uczniów, bracia
nazwiskiem Morin, już po śmierci Jarry'ego próbowało zresztą przekonać
świat literacki, że to oni są rzeczywistymi autorami dramatu. Sam
Jarry zaś, po skandalicznej premierze w roku 1896, z upodobaniem
naśladował swojego bohatera. Oznaczało to mówienie ze specyficznym
akcentem, przesadną komplikację zdania oraz epatowanie wulgaryzmami,
jako że sama sztuka rozpoczyna się słowem "merdre", przez Tadeusza
Boya-Żeleńskiego błyskotliwie przetłumaczonym jako "grówno".
Ten sam tłumacz określa Ubu króla jako kabaret historyczny,
wyśmiewający dzieje jako ciąg absurdalnych i krwawych zbrodni,
korzystający przy tym ze schematów fabularnych znanych ze sztuk
Shakespeare'a, a w pewnym sensie zapowiadający również szaleństwo I
wojny światowej. Więcej na ten temat można przeczytać w dołączonym do
sztuki tekście Od tłumacza.
Ubu stał się bohaterem jeszcze kilku spośród napisanych przez
Jarry'ego fars, niewystawianych jednak za życia autora.