Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca

Aniela i jej kuzynka Klara postanawiają nigdy nie wychodzić za mąż. Dziewczęta, czerpiąc swą wiedzę z powieści o miłości (romansów), umacniają się wzajemnie w przekonaniu, że mężczyźni zasługują jedynie na nienawiść: ich miłosne wyznania są zawsze nieszczere, a mają na celu usidlenie jednej ofiary, po czym zdradziecki kochanek zwraca swe zabiegi do kolejnej.

Tymczasem do Klary wzdycha od lat Albin, młodzieniec z sąsiedztwa hołdujący stylowi sentymentalnemu, zaś Anielę swatają z Gustawem. Przebywający wraz ze swym stryjem na dworze pani Dobrójskiej Gustaw przyzwyczajony jest do uciech miejskich (nie stroni od kart i wina), dla których nocą wymyka się z domu, i początkowo nudzą go zaplanowane przez starszych konkury do wiejskiej panienki. Kiedy jednak dowiaduje się o ślubach złożonych przez Klarę i Anielę, budzi się w nim energia. Obmyśla intrygę: chce rozkochać w sobie Anielę i jednocześnie pomóc Albinowi, który zakochany jest w Klarze, ale doświadcza on niej niezmiennie obojętności i odrzucenia.

Śluby panieńskie to utwór wybitnego polskiego komediopisarza, bajkopisarza i poety, Aleksandra Fredry. Komedia powstawała w latach 1826–1832 i jak sam autor relacjonuje w krótkim posłowiu, miała premierę we Lwowie w roku 1832, w 1834 zaś ukazała się drukiem w IV tomie zbioru jego komedii.

Autor Ślubów panieńskich był jedynie kilka lat (pięć lub siedem) starszy od Mickiewicza, ale były to lata wiele ważące. Podczas swojego życia m.in. służył w armii Księstwa Warszawskiego i brał udział w wyprawie wojsk Napoleona na Rosję, w 1815 r., po abdykacji cesarza, któremu towarzyszył aż do Paryża, wrócił do domu i gospodarował w rodzinnym majątku Bieńkowa Wisznia. Fredro, będąc człowiekiem majętnym, nie musiał utrzymywać się z pisarstwa. Chwycił za pióro dla własnej przyjemności i tworzył również dla przyjemności odbiorców. Jego komedie zawierają wiele trafnych obserwacji obyczajowych i charakterologicznych, dowcipu słownego i sytuacyjnego, cechuje je pogoda ducha i dobrotliwy humor. Tworząc w okresie romantyzmu komedie po trosze w duchu molierowskim — zdawał się nie pasować do swojej epoki (choć w istocie jej krajobraz uzupełniał). Naraził się też na ostrą krytykę młodego pokolenia romantyków, szczególnie ze strony Seweryna Goszczyńskiego, reprezentanta szkoły ukraińskiej i tzw. czarnego romantyzmu. W tekście Nowa epoka poezji polskiej z 1835 r. Goszczyński zarzucił komediom Fredry i stworzonym przez niego postaciom „niepolski charakter”, „kosmopolityzm”, jedynie powierzchownie osadzony w rodzimych realiach. Krytykę podjęli również inni: Wincenty Pol, Edward Dembowski, Leszek Dunin Borkowski; zmienił się też gust odbiorców, doświadczonych niedawnym nieudanym powstaniem i represjami, które za sobą pociągnęło. Pod wpływem ataków Fredro przestał pisać na wiele lat (1839–1854). W tym czasie powstały wspomnienia z czasów napoleońskich Trzy po trzy (pisane w l. 1846–1848) oraz inne dzieła pisane do szuflady. Jego pamiętniki to jednak nie wspominki bonapartysty; Fredrę cechowała autoironia, miał dystans do siebie i do rzeczywistości, a romantyczny patos popychał go do parodii. W okresie realizmu znów odnalazł swoją publiczność i odtąd nieprzerwanie nazwisko jego nie schodzi z plakatów teatralnych. Jego komedie doczekały się też ekranizacji: Zemsta w 1956 r. (reż. Antoni Bohdziewicz i Bohdan Korzeniewski) i w 2002 r. (reż. Andrzej Wajda), Śluby panieńskie w 2010 r. (reż. Filip Bajon) — a także miana utworów „arcypolskich”.

Komedia Aleksandra Fredry Śluby panieńskie jest dostępna jako e-book w formatach EPUB i MOBI oraz jako PDF.