Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Autor: Antoni Malczewski,
motyw: Przemijanie
- Zobacz też:
- Aforyzm
- Akt prawny
- Anakreontyk
- Artykuł
- Artykuł naukowy
- Bajka
- Bajka ludowa
- Ballada
- Ballada romantyczna
- Baśń
- Dedykacja
- Dialog
- Dramat antyczny
- Dramat historyczny
- Dramat niesceniczny
- Dramat poetycki
- Dramat romantyczny
- Dramat szekspirowski
- Dramat wierszowany
- Dramat współczesny
- Dziennik
- Epigramat
- Epopeja
- Epos
- Epos rycerski
- Epos satyryczny
- Erotyk
- Esej
- Farsa
- Felieton
- Fraszka
- Gawęda
- Gawęda szlachecka
- Humoreska
- Hymn
- Idylla
- Jasełka
- Kazanie
- Komedia
- Komediodramat
- Kronika
- Lament
- Legenda
- List
- Manifest
- Melodramat
- Motto
- Nowela
- Oda
- Odczyt
- Odezwa
- Opowiadanie
- Pamiętnik
- Pieśń
- Poemat
- Poemat alegoryczny
- Poemat dygresyjny
- Poemat heroikomiczny
- Poemat prozą
- Pogadanka
- Poradnik
- Powiastka filozoficzna
- Powieść
- Powieść epistolarna
- Praca naukowa
- Proza poetycka
- Przypowieść
- Psalm
- Publicystyka
- Reportaż
- Reportaż podróżniczy
- Różne
- Rozprawa
- Rozprawa polityczna
- Satyra
- Sielanka
- Sonet
- Tragedia
- Tragifarsa
- Traktat
- Tren
- Wiersz
- Wiersz sylabotoniczny
- Przemijanie X
Autor: Antoni Malczewski
- Ur. 3 czerwca 1793 w Warszawie lub w Kniahininie na Wołyniu
- Zm. 2 maja 1826 w Warszawie
- Najważniejsze dzieła:
- Maria (1825)
W historii literatury figuruje jako autor jednego dzieła (auctor unius
libri). Jest to jednak tekst artystycznie świetny, oryginalny,
wyrastający z nurtu europejskiego ,,czarnego romantyzmu". Choć powieść
poetycka Maria została wydana już po ukazaniu się pierwszego tomu
poezji Mickiewicza, wyznacza ona osobny, niezależny nurt polskiego
romantyzmu i stała się obiektem fascynacji i inspiracji dla wielu
twórców tego okresu (m. in. Słowackiego). Młodo zmarły autor Marii
zyskał sobie sławę poety przeklętego.
Malczewski był z wykształcenia wojskowym i inżynierem. Uczeń Liceum
Krzemienieckiego, służył następnie w Korpusie Inżynierów w Warszawie,
uczestnicząc w budowie fortyfikacji twierdzy Modlin. Mimo
najszczerszych chęci, z powodu kontuzji nogi nie wziął udziału w
wyprawie Napoleona na Moskwę; po klęsce Napoleona służył jeszcze jakiś
czas w wojsku Królestwa Kongresowego (w sztabie kwatermistrzostwa),
szybko jednak, z końcem 1815 roku, podał się do dymisji i wyjechał na
kilka lat zagranicę, początkowo towarzysząc księżnej Lubomirskiej (dla
niej powstał wiersz La petit Ida). Malczewski odwiedził Szwajcarię,
był pierwszym Polakiem, który zdobył Mont Blanc; doświadczenie to
opisał w artykule naukowym opublikowanym w Biblioteque Universelle;
oddźwięk doznanych wówczas przeżyć zapisany został również w jednym z
przypisów autorskich do Marii. Podczas dłuższego pobytu we Włoszech
poznał osobiście Byrona. Odwiedził też Francję i Anglię, interesował
się nowinkami naukowymi, chemią, naukami przyrodniczymi; zafascynowany
tzw. magnetyzmem zwierzęcym (zwanym też mesmeryzmem), zaczął
praktykować techniki zbliżone do dzisiejszej bioenergoterapii. Po
powrocie do kraju w 1820 lub 1821 roku tym sposobem rozpoczął kurację
cierpiącej na histerię Zofii Rucińskiej, z którą związały się ostatnie
lata jego życia. Zmarł w Warszawie, w nędzy (wydanie Marii na
przełomie lipca i sierpnia 1825 nie przyniosło spodziewanych zysków),
wycieńczony fizycznie przez nieznaną do dziś chorobę (może był to
rak). Został pochowany na Powązkach.
Z zachowanych nielicznych drobnych pism, poza wspomnianym wierszu do
Idy, zwraca uwagę wiersz O jak przykro do swoich wracać bez
nadziei!.
Motyw: Przemijanie
Stanowi ono funkcję czasu i wpływa zasadniczo na charakter kondycji ludzkiej. Przemijają zarówno dobre, jak i złe momenty. Fakt ten może wywoływać rozpacz, skoro nic nie trwa wiecznie, na niczym nie można trwale się oprzeć, wszystko więc jawi się jako marność (vanitas). Może jednak równie dobrze nieść pociechę, że wszystkie cierpienia zesłane przez los również przeminą. Ze świadomości takiej można czerpać siłę, by przetrwać złe chwile.