Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159290 przypisów.
podwoda — jedna z posług komunikacyjnych wobec władcy (księcia), wywodząca się jeszcze z prawa średniowiecznego: obowiązek zapewnienia władcy a. osobom podróżującym z jego polecenia koni wierzchowych; również: konie wierzchowe (użyczane na tych prawach). [przypis edytorski]
podwoda — obowiązek dostarczenia przez ludność środka transportu (wozu z zaprzęgiem) na rzecz władz lub wojska (daw. także dworu); również: taki wóz wraz z woźnicą. [przypis edytorski]
podwoda — obowiązkowy transport zapewniany przez chłopów. [przypis edytorski]
podwoda — pojazd cywilny zarekwirowany przez wojsko. [przypis edytorski]
podwoda — tu: wóz do przewożenia towarów. [przypis edytorski]
podwoda — tu: wóz. [przypis edytorski]
podwoda — usługa komunikacyjna organizowana przez chłopów. [przypis edytorski]
podwoda — usługa komunikacyjna polegająca na zorganizowaniu przez chłopów transportu dla kogoś z dworu. [przypis edytorski]
podwoda — wóz konny do przewożenia towarów i ludzi. [przypis redakcyjny]
podwoda — wóz z zaprzęgiem dostarczany przez chłopów na żądanie władz, wojska lub dworu. [przypis edytorski]
pod wodę (daw.) — pod prąd. [przypis edytorski]
pod wodę — tu: pod prąd. [przypis edytorski]
podwodnego statku, uwięzłego w Bizercie — prototypowy francuski okręt podwodny Farfadet zatonął 5 lipca 1905 roku w Bizercie, tracąc 14 członków załogi. [przypis edytorski]
podwodowy — tu daw.: transportowy. [przypis edytorski]
podwody — konie wierzchowe. [przypis edytorski]
podwody — przymusowy transport dla wojska, wykonywany przez właścicieli wozów i koni. [przypis edytorski]
pod wodzą Satyrosa, najzuchwalszego z nich — w 404 r., więc przed pani miesiącami jeszcze, był Satyros członkiem Rady. [przypis tłumacza]
podwodzić (starop.) — tu: podżegać. [przypis edytorski]
podwoja (starop. forma D. lp) — bocznej futryny drzwi. [przypis redakcyjny]
podwoje (daw.) — drzwi dwuskrzydłowe. [przypis edytorski]
podwoje — drzwi dwuskrzydłowe. [przypis edytorski]
podwoje — drzwi. [przypis edytorski]
podwoje — drzwi, wrota. [przypis edytorski]
podwoje — drzwi; zwykle: okazałe, dwuskrzydłowe. [przypis edytorski]
podwoje — dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]
podwoje — dwuskrzydłowe drzwi, z reguły odznaczające się rozmiarem i ozdobnością. [przypis edytorski]
podwoje — okazałe, dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]
podwoje — podwójne drzwi a. brama. [przypis edytorski]
podwoje — podwójne drzwi. [przypis edytorski]
podwoje — wielkie, dwuskrzydłowe drzwi. [przypis edytorski]
podwojski — niższy urzędnik. [przypis edytorski]
podworzec a. podwórzec (daw.) — podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]
podworzec (daw.) — okazałe podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]
podworzec (daw.) — podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]
pod wpływem namowy — Agesilaosa. [przypis tłumacza]
pod wpływem Russa — Rousseau, który w swojej naturze miał tyle z Mizantropa (pobyt jego w „Pustelni” i drobne siatki światowo-kobiece, w których się szamoce, łudząco przypominają Alcesta w salonie Celimeny!) wytoczył Molierowi proces w obronie ośmieszonego Alcesta (w słynnym Liście do d'Alemberta), dając tym początek przeróżnym fantazjom na temat Mizantropa. [przypis tłumacza]
pod wschodem (starop.) — pod schodami. [przypis edytorski]
pod wsią Gemą — Γήμα, albo Ginea, גַּנִּ֛ים = „źródło w ogrodzie”, (Joz. 19, 21, Wujek: Engannim), prawdopodobnie dzisiejsze Dżenin, po drodze z Jerozolimy do Nazaretu. [przypis tłumacza]
podwstępny — tu: początkowy. [przypis edytorski]
pod wstydu liściami — pod strażą wstydu. [przypis redakcyjny]
pod wtór — do wtóru. [przypis edytorski]
podwyższenia chciwość (daw.) — usilna chęć wywyższenia się; pożądanie uzyskania wyższej pozycji (w hierarchii urzędów, hierarchii społecznej itp.). [przypis edytorski]
podwyższyć książęciem — mianować księciem. [przypis edytorski]
Pod względem oświaty, będącej pod zarządem sekretarza spraw wewnętrznych, posiadała Liberia w r. 1880 43 szkoły rządowe… — Patrz: Message of the President of the Republic of Liberia to the second session of the 17-th legislature, December 1880. Published by Authority, Monrowia. T. W. Howard Printer. 1880. [przypis autorski]
pod względem średniówki — używam terminu „średniówka”, właściwego językowi polskiemu, gdyż odpowiada on zarówno pojęciu „cezury”, jak „dierezy”. Anglicy również posługują się zwykle ogólnikowym pause (przystanek). [przypis tłumacza]
pod względem sensu — „quoad mentem”. Appuhn 271 przekłada: „en l'égard de l'esprit” i objaśnia 544, że gdy pierwsze dwa warunki dotyczą rzeczy określanej, nasz warunek dotyczy rozumu określającego i chroni od pomieszania własności z prawdziwymi przymiotami, dzięki którym poznajemy rzecz samą, jak powiedziano w Tr. br. I, 1 dop. 4 i I, 2 tuż przed pierwszym dialogiem (możemy dodać jeszcze: w I, 7 dop. 1). W tej myśli przełożyli też Kirchmann 40: „in Bezug auf die Seele”, Stern 55 i również Gebhardt 46: „in Bezug auf den Geist”, a także Boyle § 97: „as far as the mind is concerned”. Saisset 338 całkiem opuszcza to miejsce. Inne zrozumienie znajdujemy już u Böhmera 1860, 274, który objaśnia, że te wyrazy oznaczają przeciwieństwo do domniemanego „quoad grammaticam”, tj. że chodzi o sens rzeczownikowy, nie słowo. Przyklaskuje temu Elbogen 28. Tak przełożył już Ewald 84: „in Absicht auf den Sinn”, a także White 54, który wyjaśnia, że chodzi o przeciwstawienie twierdzenia na słowach i w umyśle. Pierwsze zrozumienie jest wprawdzie dosłowniejsze, ale spotyka się z następującymi trudnościami: 1) te wyrazy znajdują się w środku zdania, a nie na początku, 2) takie znaczenie ich nadawałoby im wartość jedynie systematyzującą, a autor nigdy przy wyliczeniach nie wdaje się w opowiadanie, jak systematyzuje, 3) systematyzowanie z pomocą tych wyrazów dla przeciwstawienia trzeciego warunku pierwszym dwóm byłoby niezgrabnością wobec tego, że mamy jeszcze czwarty warunek. Jeżeli przyjrzymy się określeniom rzeczy wiecznej, wyliczonym w powyżej wymienionych miejscach Tr. br., owym przymiotnikom i czasownikom o zmiennej postaci gramatycznej, łatwo zrozumiemy potrzebę warunku pod III i zarazem zastrzeżenia, że chodzi o sens, a nie o postać. Zastrzeżenie takie samo jest zastosowane już raz wyżej w. 4, w zdaniu, które zapewne jest dopiskiem. Można przypuszczać, że dopisek ten został uczyniony przez autora po napisaniu wyrazów „quoad mentem” dla zastosowania tej samej myśli w innym miejscu pobliskim. [przypis tłumacza]
podybać (daw.) — poczłapać; pójść. [przypis edytorski]
podybać (reg.) — pójść, udać się. [przypis edytorski]
podybać — tu: pójść. [przypis edytorski]
po Dydonie — obacz spojrzenie Dydony na wspaniałym szkicu Guerina w pałacu luksemburskim. [przypis autorski]
podymne — podatek od dymu (od każdej chaty). [przypis redakcyjny]
Podździe — Poggio; [dziś] miasto Puy nad górną Loarą w departamencie Haute-Loire we Francji; z Podździu: z Poggio. [przypis redakcyjny]
podź (gw.) — pójdź, chodź. [przypis edytorski]
podź (gw.) — pójdź. [przypis edytorski]
podźwignienie (daw. forma) — dziś podźwignięcie; podniesienie. [przypis edytorski]
podźwignienie (daw. forma) — dziś: podźwignięcie; wydźwignięcie. [przypis edytorski]
podźwignienie — dziś popr.: podźwignięcie. [przypis edytorski]
podźwigniono — dziś popr. forma: podźwignięto; podniesiono, postawiono. [przypis edytorski]
podżary — niejednolitej maści, podpalany. [przypis edytorski]
podżec (daw.) — podpalić. [przypis edytorski]
podżeg a. podżega (daw.) — podżeganie; podszept, namowa do złego. [przypis redakcyjny]
podżeg (daw.) — zachęta (por. „podżegać”). [przypis edytorski]
podżegnięty — namówiony do zrobienia czegoś złego. [przypis edytorski]
pod Żółtymi Wodami — przegrana przez Polaków bitwa z Kozakami w roku 1648. [przypis edytorski]
podżyć (gw.) — doświadczyć, przeżyć trudności, wycierpieć. [przypis edytorski]
podżyły (daw.) — starszy, podstarzały. [przypis edytorski]
podżyły — dojrzały. [przypis edytorski]
podżyły — podstarzały. [przypis edytorski]
pod zawiasy bramy † w ciemności — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty; τῆς πύλης † ἐν σκότῳ τότε γὰρ ἐξαπίνης (N); τῆς πύλης ἐν σκότῳ ἐξαπίνης τ' (D). [przypis tłumacza]
podział każdego stulecia na trzy pokolenia jest dziełem Herodota — Herodota, Hist. Lib., II, cap. 142. [przypis autorski]
Podział na prawa osobiste i prawa majątkowe kwestionował Stefan M Grzybowski, wskazując, że z punktu widzenia odpowiedzialności odszkodowawczej nie da się przeprowadzić ostatecznej linii demarkacyjnej pomiędzy jednymi i drugimi, a jedynie zaznaczyć, gdzie leży punkt ciężkości. Jego zdaniem zarówno prawa autorskie, jak i prawa własności można scharakteryzować jako prawa chroniące zarówno interesy majątkowe, jak i interesy osobiste. Por. szerzej: S. M. Grzybowski, Ochrona osobista stosunku do dzieła po śmierci twórcy, Kraków 1933, s. 54 i n. oraz 380 i n. [przypis autorski]
podział na szkoły, kierunki, epoki jest zawsze sztuczny (…) zawsze odrzucali — Miriam „Modernizm” i poszukiwacze arcydzieł, „Chimera” 1904, t. VII, s. 131; przedruk w: Pro arte, Warszawa 1914, s. 107. [przypis autorski]
podział nikczemnych — udziałem słabych, niedołężnych. [przypis redakcyjny]
Podział Sycyny między obu dotąd „niedzielnych” braci — w r. 1563 (f. 2. p. octavas ss. Corp. Christi). R. Plenkiewicz: Jan Kochanowski (Dzieła, wyd. pomn. t. IV. cz. I. Warszawa 1884), s. 27. Ks. Gacki (O rodzinie Jana Kochanowskiego, s. 41) wziął mylnie datę oblatowania (1572) za rok sporządzenia (1563) dokumentu podziałowego. [przypis redakcyjny]
podział — to, co przypadło w udziale. [przypis edytorski]
podział urzędów na cywilne i wojskowe (…), co się ledwie zaczęło za Augusta — August odjął senatorom, prokonsulom i namiestnikom prawo noszenia broni. (Dion, ks. XXXII). [przypis autorski]
podziału wolności na fizyczną, intelektualną i moralną, który podałem zaraz na początku — zob. ustępy 38 i 42 niniejszej rozprawy. [przypis tłumacza]
podziękować by mu (…) rada — chętnie by mu podziękowała. [przypis edytorski]
podzieć — dziś: podziać. [przypis edytorski]
podzielać — tu: dzielić. [przypis edytorski]
podzieleniu — takim, by nigdy władza wykonawcza nie skupiła się w jednym ręku, ani w jednym ciele; a więc poszczególne ministerstwa, a nie rząd solidarny; zasada zgodna zarówno z duchem prawa publicznego dawnej Polski, jak z teoriami końca XVIII w. [przypis redakcyjny]
podzielić gościnę — tu: skorzystać z gościnności; Witold namawia mistrza, żeby został w jego zamku. [przypis edytorski]
podzielmy cesarstwo Aleksandrowe — po śmierci Aleksandra Macedońskiego (323 p.n.e.) jego wodzowie podzielili się władzą, przyznając sobie części jego imperium, z którym utworzyli potem własne państwa. [przypis edytorski]
Pod zielonego lwa leży szponami — Lew zielony był to herb Sinibalda Ordelafi, który panował w Forli. To miasto pod komendą właśnie tu przemawiającego Gwida z Montefeltro z wielką stratą odparło Francuzów wezwanych przez papieża Marcina IV do oblężenia jego murów. [przypis redakcyjny]
podzielono kary na trzy klasy — Patrz prawo 3, §. Legis, ad leg. Cornel. de sicariis oraz bardzo wielką ilość innych, w digestach i kodeksie. [przypis autorski]
podziemiów — dziś popr. forma D.: podziemi. [przypis edytorski]
podziemnymi schody — dziś forma N.lm: (…) schodami. [przypis edytorski]
podzieną się (gw.) — dziś popr.: podzieją się. [przypis edytorski]
podzierać — podglądać, szpiegować. [przypis edytorski]
pod zimne Tryjony — do kraju północnego. [przypis redakcyjny]
podziwienie — tu: zdziwienie. [przypis edytorski]
podziwienie — zdziwienie, podziw. [przypis edytorski]
podziwienie — zdziwienie. [przypis edytorski]
podziwu czuję dla Marka Aurelego (..) dla jego godnego panegirysty — Pochwała Marka Aurelego, pióra Thomasa. Jak stąd widać, te „Pochwały” stanowiły istną manię epoki. [przypis tłumacza]
podziwuj się (daw.) — tu: przypatrz się. [przypis edytorski]
podziż (starop.) — pójdźże (forma z partykułą wzmacniającą -że, skracanej niekiedy do -ż; znaczenie: pójdź koniecznie). [przypis edytorski]
pod złośliwymi pomruki — dziś popr. forma N.lm: (…) pomrukami. [przypis edytorski]
pod Zülpich (…) Na tych to polach, gdzie się wedle podań kronikarzy, Klodoweuszowi miał okazać znak krzyża na niebie — autor pomieszał dwa różne wydarzenia: legendarny znak krzyża na niebie (ze słowami „in hoc signo vinces”) ukazał się nie Chlodwigowi („Klodoweuszowi”) przed bitwą od Zülpich (Tolbiac) w 496, lecz Konstantynowi Wielkiemu przed zwycięstwem nad Maksencjuszem przy Moście Mulwijskim w 312. Podczas bitwy pod Zülpich Chlodwig, widząc katastrofalną sytuację, miał modlić się do Boga swojej żony i ślubować, że się nawróci i ochrzci, jeśli uniknie klęski. Po czym losy bitwy się odwróciły: zginął król Alamanów i jego wojska poszły w rozsypkę. Opowieść pochodzi od Grzegorza z Tours, który jednak nie wspomina o żadnym krzyżu na niebie, choć w podsumowaniu wydarzeń nazywa Chlodwiga „kolejnym Konstantynem”. [przypis edytorski]
podzwignąć — dziś popr. pisownia: podźwignąć. [przypis edytorski]
podzwonne — bicie w kościelne dzwony podczas pogrzebu na znak hołdu składanego zmarłemu oraz ostatniego wspomnienia o nim; także: opłata za bicie w pogrzebowe dzwony. [przypis edytorski]
