Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10238 przypisów.
w mieście się położył (starop.) — w domyśle: obozem; rozbił w zdobywanym mieście obóz. [przypis edytorski]
W mieście tym [Saint-Augustin], świeżo wzniesionym przez Hiszpanów — Saint-Augustin zostało założone sto lat wcześniej; tu mowa o jego odbudowie po spaleniu w 1665 przez angielskiego korsarza Johna Davisa. [przypis edytorski]
W mieście Werter nie może Loty widywać swobodnie, zresztą jest tam i Albert w jej najbliższym otoczeniu. [przypis redakcyjny]
w miesiące tkanem złotogłowie (starop. forma) — w złotogłowiu tkanym w księżyce. [przypis edytorski]
w miesiącu Artemisios — kalendarz syryjsko-macedoński; hebr. Ijar, maj. [przypis tłumacza]
wmiesić (daw.) — wcisnąć. [przypis edytorski]
wmieszkani (gr. μέτοικος, métoikos) — wyraz ten biorę z przedmowy księgarza Hieronima Wietora 1521 (Rozmowy Salomona z Marchołtem). Co do tego całego ustępu patrz Przedmowa. [przypis tłumacza]
w mieszku — w worku pieniężnym. [przypis redakcyjny]
W miłości nie ma zdrady, jest tylko wieczny ruch — Maria Konopnicka, List XIV. [przypis edytorski]
w mistyfikacji — Guzla, zbiór rzekomych utworów „iliryjskiego barda Maglanowicza”, sfabrykowany przez Mérimée'go i wydany z całym aparatem erudycji i komentatorstwa, wywołał zainteresowanie świata naukowego i piśmienniczego Europy, spowodował artykuł Goethego, w którym sędziwy mistrz zwracał uwagę Niemiec na ten nieznany kwiat poezji słowiańskiej, oraz obudził entuzjazm Puszkina, który przełożył szereg utworów z tego zbiorku na język rosyjski. Wydając powtórnie, w r. 1842, Guzlę, Mérimée odsłonił mistyfikację. [przypis tłumacza]
w młodem lecie (starop.) — za młodu; w czasie, gdy byłem młody. [przypis edytorski]
w młodych leciech (daw.) — w młodych latach, za młodu. [przypis edytorski]
w (…) młody — dziś popr.: w młodej. [przypis edytorski]
W młodzieńczym artykule o Żeromskim, czy rękopiśmiennej rozprawie „Co to jest modernizm?”, właśnie niemożność intelektualnego uzasadnienia czynu i jego wartości nakazuje czyn i surowe „powinieneś” — S. Brzozowski, Współczesne kierunki literatury polskiej wobec życia, „Głos” 1903, nr 20; Co to jest modernizm? s. 93. [przypis autorski]
W mniemaniu zaś Ozanama (…) nie było węzła, co by silniej mógł młodych ze sobą połączyć, jak wspólne ćwiczenia w dziełach miłosierdzia — ibid. [przypis autorski]
w mórz środkowiu — pośrodku morza. [przypis edytorski]
w móżdżku (…) gdy ten był, jak sam widziałem, poważnie uszkodzony albo też nabrzmiały, zgodnie ze spostrzeżeniami innych — Haller w Transact. philosoph.. [przypis autorski]
w mocyś jest — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: w mocy jesteś. [przypis edytorski]
w moich leciech (daw.) — w moim wieku. [przypis edytorski]
w moim Homerze — jak pisał Zygmunt Zagórowski (s. IV–V i XV–XVI Wstępu do wydania Cierpień młodego Wertera, będącego podstawą niniejszej publikacji i dostępnego w Bibliotece Cyfrowej Polona) — na dzieło Homera (jak również na Shakespeare'a, Osjana, Biblię i pieśni ludowe) zwrócił uwagę Goethego Herder, podczas pobytu pisarza w Strassburgu w 1770 r. Bawiąc w Garbenheim, które stało się poniekąd prototypem miejscowości opisanej w Cierpieniach młodego Wertera, Goethe — podobnie jak później jego bohater — rozczytywał się w Homerze, siadując w cieniu lipy, nieopodal gospody. Wertera pociągały szczególniej sielskie obrazy z Odysei, lektura Homera wyciszała go i uspokajała. Z czasem jednak bardziej zaczęła go pociągać lektura mrocznych Pieśni Osjana; od tego czasu zmienia się i postrzeganie świata przez bohatera, i nastrój powieści. [przypis redakcyjny]
w moim państwie — odnosi się to niewątpliwie do ostatniego konorowanego króla polskiego, Stanisława Augusta. Machnicki powiada zaraz potem o nim, że był podobny strojem do Stańczyka, chcąc zapewne w ten sposób napiętnować jego strój cudzoziemski, francuski, niepodobny do narodowego stroju dawniejszych królów polskich. [przypis redakcyjny]
w moim pierwszym dziele „Totenmesse” — pierwszym drukowanym utworem Przybyszewskiego była wspomniana już rozprawa Chopin und Nietzsche (1892). Poemat prozą Totenmesse („Msza za umarłych”) ukazał się w Berlinie w r. 1893, a w tłumaczeniu polskim autora pt.: Requiem aeternam po raz pierwszy w r. 1901. [przypis edytorski]
w Mokotowie — dziś popr.: na Mokotowie. [przypis edytorski]
w momencie — momentalnie, w jednej chwili. [przypis edytorski]
w momencie — w ciągu chwili, błyskawicznie. [przypis edytorski]
w momencie zamordowania Roberjota w Rastatt — Tzn. w kwietniu 1799 r., kiedy to na kongresie pokojowym w Rastatt doszło do sprowokowanego przez Austrię zamordowania dwóch posłów francuskich. [przypis redakcyjny]
W Moskwie, na Butyrkach, rozstrzelano 120, na dziedzińcu moskiewskiej czerezwyczajki 160, w Petersburgu 400, w Saratowie 52 itd. — Mielgunow, op. cit., s. 52. [przypis autorski]
w mowie będącego — o którym mowa. [przypis edytorski]
w mowie tronowej surowo zapowiedział, aby nie mieli żadnych złudzeń — nawiązanie do sławnych słów cara Aleksandra II: „point de reveries, messieurs!” (fr.: „żadnych mrzonek, panowie”), padły one 23 maja 1856 r. w odpowiedzi na wyrażoną przez polską delegację nadzieję przywrócenia Królestwu Polskiemu autonomii. [przypis edytorski]
w mozgach — w mózgu. [przypis edytorski]
w mrokach bo brodzim — bo w mrokach brodzimy. [przypis edytorski]
w mrokach jego gramatycznej pamięci „utytułowany” znaczy po prostu „stały” — titréie zamiast attitrée. [przypis redakcyjny]
w mrok szary — o zmierzchu, w ciemnościach; po kryjomu, nieoficjalnie. [przypis edytorski]
WMść — wasza miłość. [przypis edytorski]
WM — skrót zwrotu grzecznościowego: wasza miłość, tu: waszej miłości (dziś: pani, pana). [przypis edytorski]
w. m. (starop.) — wasza miłość; waszmość. [przypis edytorski]
w murach Dawida — Dawid, król Izraela, ok. 1103 p.n.e. zdobył Jerozolimę z rąk plemienia Jebuzytów i przeniósł do niej stolicę i centrum religijne państwa. [przypis edytorski]
w murzech (starop. forma) — w murach; locativus [tj. Msc. lm] (podobnie: w lesiech, w mieściech, w czasiech, w raziech). [przypis redakcyjny]
W. M. — Wasza Miłość. [przypis edytorski]
w. m. — wielce miłościwym. [przypis edytorski]
w mych oczach — To słówko oświetla prawdziwe intencje tej dobroczynności. [przypis tłumacza]
w mych ręku — dziś popr.: w mym ręku. [przypis edytorski]
w mycie — w zapłacie, wynagrodzeniu. [przypis redakcyjny]
w mym stanie (starop.) — tu: zgodnie z moim stanem; zgodnie z moją pozycją społeczną. [przypis edytorski]
w (…) myślach zawarł — [tu:] postanowił. [przypis redakcyjny]
w myśli to jego może nie postało — sens: może nie miał tego na myśli. [przypis edytorski]
W myśl nowych praw — opracowanych przez dwóch najskrajniejszych oligarchów, Kritiasa i Chariklesa. [przypis tłumacza]
w myśl rady dobrego Marota — epigram współczesnego poety Marota pt. Tak i Nie. [przypis tłumacza]
wmyślże się — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
wnątrze — dziś: wnętrze. [przypis edytorski]
wnątrz (starop.) — wewnątrz; od wewnątrz. [przypis edytorski]
wnątrzu — dziś popr.: wnętrzu. [przypis edytorski]
Wnątrz — wnętrze. [przypis redakcyjny]
w nadziei otrzymania kilkudziesięciu rejsów — w Portugalii i jej koloniach bardzo łatwo zostać milionerem, liczą bowiem na rejsy (reis), których 1000 równa się 5 frankom, czyli 2 rublom. Milion rejsów więc przedstawia 2000 rs. [rs. to skrót od: rubli srebrem; red. WL]. [przypis autorski]
W nadziei razem, w miłości i wierze — wiara, nadzieja i miłość to w chrześcijaństwie trzy cnoty teologiczne (na pamiątkę męczeństwa za wiarę poniesionego przez trzy siostry o takichże imionach: Wiera, Nadjeżda, Lubow). [przypis edytorski]
w nadzieję rangi swojej — pewnego siebie ze względu na swą rangę. [przypis redakcyjny]
w nadzieję — w zaufaniu do. [przypis redakcyjny]
W najbliższych dniach — Pisane w październiku r. 1931. [przypis autorski]
W najdawniejszych wiekach, jeśli chciano oznaczyć odległość miejsca, mówiono pospolicie: na rzut kamienia, na ciśnienie z procy, wystrzał z łuku itp.; później, chociaż ściślejsze rozmiary wprowadzone zostały, poeci jednak dawny sposób, jako zmysłowy, zatrzymali.
Tantum aberat scopulis, quantum balearica torto
Funda potest plumbo medii transmitere coeli.
(Ovid. Metamorph[oses] IV, 709.)
[przypis redakcyjny]
W najgłębszym ich [pozytywistów] przeświadczeniu powinna się literatura stać ośrodkiem rozpowszechniającym teoretyczne hasła epoki (…) nie umiano określić, na czym ma polegać dynamika wewnętrzna i oblicze literackie tych dzieł „realistycznych”, jaka będzie metoda artystycznej twórczości — Z. Szweykowski, Przedmowa do Pism krytycznych wybranych A. Sygietyńskiego, Warszawa 1932, s. 7, 9. [przypis autorski]
w najgorszych raziech (starop. forma) — porównaj pieśń II zwr. 46, forma dawniejsza, zamiast: [Msc.lm] w razach, w murach. [przypis redakcyjny]
w najpiękniejszej dolinie całego kraju — w Dolinie Sarony, między Jafą a Cezareą pas nadmorski. „Rodząc, rodzić będzie… chwała Libanu dana jest jej, ozdoba Karmela i Saron”, Iz 35, 2. [przypis tłumacza]
w najświeższym zagranicznym numerze lekarskim czytałem najnowsze odkrycie, że właśnie rosa wieczorna radioaktywna — dziś radioaktywność (promieniotwórczość) kojarzy się raczej z niebezpieczeństwem dla zdrowia. [przypis edytorski]
w najsmutniejszych chwilach szczęście spotkania jej dawało mu zawsze kilka godzin upojeń silniejszych niż wszelkie nieszczęścia i rozumowania — Come what sorrow can,/ It cannot countervail the exchange of joy/ That one short moment gives me in her sight. Romeo and Juliet [II, 6: „(…) lecz choćby przyszedł nawał smutku, / Nie sprzeciwważyłby on tej radości, / Jaką mię darzy jedna przy niej chwila” przekład Józef Paszkowski; Red. WL]. [przypis autorski]
W najwyższych liściach tej niebieskiej róży — Błogosławieni, z których rozmaitych stopni, jak z rozmaitych liści złożoną jest wiekuista róża, przeglądają się, jak wyżej powiedział poeta, w boskiej światłości, która ich otacza, radując się swoim wiekuistym szczęściem. [przypis redakcyjny]
W najzieleńszej z naszych dolin (…) — wiersz Zamek Opętany w przekładzie Antoniego Langego. [przypis redakcyjny]
w namieciech — dziś popr. forma Msc.lm: w namiotach. [przypis edytorski]
w namiecie — dziś popr. forma Msc.lp: w namiocie. [przypis edytorski]
w namiecie — dziś popr. forma N.lp: w namiocie. [przypis edytorski]
w namiecie (starop. forma) — dziś: w namiocie. [przypis edytorski]
w namiecie (starop. forma) — zamiast: w namiocie; starsza forma [Msc.lp], podobnie Pieśń VII, zwr. 57. [przypis redakcyjny]
W następnym roku (1599) widzimy przyszłego tłumacza w Padwie (…) — [por.] Stanisław Windakiewicz, Księgi nacyi polskiej w Padwie (Archiwum do dziejów i literatury w Polsce, t. VI, s. 32). [przypis redakcyjny]
w następnym roku — w 377 r.; jazda spartańska doznała nawet pewnej porażki od zjednoczonych wojsk Teb i Aten (pod Chabriasem). Już było widać, że wobec nowej taktyki wojennej Spartanie nie zawsze mogą się ostać niezwyciężeni. W następnym roku Agesilaos zachorował, wyprawił się więc Kleombrotos, jego polityczny przeciwnik; i ta wyprawa skończyła się na niczym. [przypis tłumacza]
w nastojaszcije wremia (ros.) — w prawdziwych czasach. [przypis edytorski]
w naszych ręku — forma daw. liczby podwójnej; dziś: w naszym ręku. [przypis edytorski]
w naszych ręku (starop. forma) — dziś popr.: w naszych rękach. [przypis edytorski]
w naszych się mężach ocknęło zemsty pragnienie — Francuzów wyparto za Ren w maju 1794. [przypis edytorski]
w naszych to jest ręku — przykład konstrukcji z daw. liczbą podwójną; dziś: w naszym to jest ręku a. w naszych to jest rękach. [przypis edytorski]
w naszym boru — dziś popr.: w naszym borze. [przypis edytorski]
W naszym Klubie Powieściowym przed laty pisywałaś przecież tak zajmujące opowiadania — patrz: Ania z Zielonego Wzgórza. [przypis tłumacza]
w naszym mieście żył przed laty Brutus — Lucjusz Juniusz Brutus, legendarny patrycjusz rzymski, przywódca powstania przeciw Tarkwiniuszowi Pysznemu, ostatniemu królowi Rzymu (509 p.n.e.) i założyciel rzymskiej republiki; przydomek Brutus oznacza „tępy”, co miało się odnosić do udawania przez niego szaleństwa, by uniknąć zabicia przez Tarkwiniusza, który zgładził jego brata i ojca. [przypis edytorski]
w nazierki (daw.) — podpatrując. [przypis redakcyjny]
wnęcać się (daw.) — wciskać się. [przypis edytorski]
wnęcać się (daw.) — wkradać się gdzieś. [przypis edytorski]
wnęcić się (daw.) — wcisnąć się. [przypis edytorski]
wnęcić się — wcisnąć się. [przypis edytorski]
wnęk (daw.) — wnuk. [przypis redakcyjny]
wnęki — (gw.) wnuki. [przypis edytorski]
wnęki — wnuki. [przypis redakcyjny]
wnętliwy (daw.) — poruszający, dojmujący. [przypis edytorski]
wnętliwy (daw.) — tu: dojmujący, drążący. [przypis edytorski]
wnętrzak a. robak wnętrzny (daw. biol.) — ogólne określenie robaków żyjących wewnątrz ciała zwierzęcia, np. w jelicie. [przypis edytorski]
Wnętrzna z białego marmuru jej ściana — Początek drogi przez rozpadlinę skały jest przykry i ciężki, ale kto pierwszą trudność przełamał, przełamie i następne, aż walka na koniec dla walczącego stanie się rozkoszą. Tę ideę wielkiego moralnego znaczenia, poeta często i z upodobaniem nie na jednym miejscu swojego poematu rozwija. W każdym kręgu czyśćcowym przy wejściu spotykamy się z przykładami cnót rozmaitych, które swoim przeciwieństwem odpowiadają błędom, z jakich dusze w nim się czyszczą; a przy wyjściu z każdego kręgu z przykładami samych występków i ich następstw, to jest kary. Pierwsze poeta zwać będzie biczami, które powinny napędzać dusze do ich naśladowania, ażebyśmy w tych cnotach ćwicząc się sami od przeciwnych im występków czyści być mogli; te ostatnie nazwie poeta wędzidłem, które nas powinno powściągać, ażebyśmy w przedstawione nam występki jako przykład samowolnie nie wpadli. W tym kręgu, w którym pokutują dumni, spotykamy na wstępie ryte w marmurze obrazy pokory. [przypis redakcyjny]
wnętrznéj — dziś: wewnętrznej. [przypis edytorski]
wnętrzne (daw.) — wewnętrzne; znajdujące się wewnątrz. [przypis edytorski]
wnętrzne (starop.) — wewnętrzne. [przypis edytorski]
wnętrznie — dziś: wewnętrznie. [przypis edytorski]
wnętrznośćmi — dziś popr. forma N. lm: wnętrznościami. [przypis edytorski]
wnętrznoście maca (…) szpony (daw. fleksja) — wnętrzności maca szponami. [przypis redakcyjny]
wnętrzności — tu: wnętrze ludzkie, psychika, umysł. [przypis edytorski]
