Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159856 przypisów.

podrywka — zasadzka, podstęp. [przypis edytorski]

podrządny — podległy. [przypis edytorski]

podrzędnić — czynić podrzędnym, mniej ważnym. [przypis redakcyjny]

podrzeźniać — dziś: przedrzeźniać. [przypis edytorski]

podrzucającemu — dziś: rzucającemu. [przypis edytorski]

pod ścisłym incognito — ukrywając swoją tożsamość. [przypis edytorski]

podściwy (daw., gw.) — poczciwy. [przypis edytorski]

podśmietanie — mieszanka kwaśnej śmietany i zsiadłego (kwaśnego) mleka. [przypis edytorski]

podśrebrzony — dziś popr.: posrebrzony. [przypis edytorski]

pod świeżym wrażeniem tragedii pisane wspomnienie — co do tych szczegółów, obacz zdumiewające rewelacje w Uzupełnieniu. [przypis autorski]

„pod samym miastem zatknął sztandary” — z ballady o Alpuharze w Konradzie Wallenrodzie Mickiewicza. [przypis edytorski]

pod Saturnem (…) zrodzony — wg wierzeń astrologicznych ludzie urodzeni pod wpływem Saturna mają posępne, melancholijne usposobienie. [przypis edytorski]

podsędek — łączył funkcję notariusza i urzędnika sądowego. [przypis edytorski]

pod Sedanem — w Ardenach, nad Mozą. W czasie wojny francusko-niemieckiej, 2 września 1870 wojska francuskie poniosły tam straszliwą klęskę, a Napoleon III dostał się do niewoli. [przypis redakcyjny]

pod sekretem — prosząc o zachowanie tajemnicy. [przypis edytorski]

Pod Setką — przedwojenny warszawski bar mieszczący się w nieistniejącej dziś kamienicy Pinkusa Lothego na rogu Alei Jerozolimskich oraz Marszałkowskiej. [przypis edytorski]

Podsiad, Antoni — autor Słownika terminów i pojęć filozoficznych oraz esejów o tematyce religijnej. [przypis edytorski]

podsięwodne młyńskie koło — koło młyńskie poruszane wodą spadającą poniżej jego osi. [przypis redakcyjny]

podsień a. podcień — pomieszczenia w dolnej części budynku, otwarte na zewnątrz. [przypis edytorski]

podsienie — a. podcienie: przestrzeń w dolnej części budynku (wysokością obejmująca tylko parter lub dwie kondygnacje) powstała w wyniku cofnięcia ściany zewnętrznej, oddzielona od ulicy filarami, a niekiedy szeregiem arkad (jak w przypadku krakowskich Sukiennic). [przypis edytorski]

podsinione (oczy) — dziś: podsiniałe, takie, pod którymi skóra zrobiła się sina. [przypis edytorski]

podskakiwać z radości, jak Dawid przed arką — Dawid, postać biblijna, król Izraela, tańczył przed Arką Przymierza razem z całym ludem, sprowadzając ją w uroczystym pochodzie do Jerozolimy (2 Sm 6, 3–5 i 12–15). [przypis edytorski]

podskakiwa, podśpiewywa — dziś: podskakuje, podśpiewuje. [przypis edytorski]

podskarbi wielki — urząd ministra skarbu w dawnej Polsce. [przypis redakcyjny]

pod sklepem niebiosów (daw. formy) — dziś: pod sklepieniem niebios. [przypis edytorski]

podskryptum — właść. postscriptum (łac.), dopisek do listu. [przypis edytorski]

pod skrzydły — dziś popr. forma N. lm: pod skrzydłami. [przypis edytorski]

pod skrzyńmi — dziś popr. forma N. lm: pod skrzyniami. [przypis edytorski]

podsłoneczna kraina — ziemia. [przypis edytorski]

podsłuchy a. posłuchy — straże, czujki. [przypis redakcyjny]

podsłuchy — dziś popr. forma N.lm: podsłuchami. [przypis edytorski]

pod Smoleńsk — chodzi o zwycięską wyprawę wojsk polskich pod wodzą króla na Smoleńsk w czasie wojny z Rosją. [przypis redakcyjny]

podsobek — koń siodłowy z lewej strony w zaprzęgu, na którym siedział woźnica; kto przedtem rej wodził (…) będzie na podsobku chodził: pan stanie się sługą. [przypis redakcyjny]

pod sosnową wiechę — przen.: do karczmy; wiecha: drzewko lub wieniec mocowany na dachu domu, którego budowę właśnie ukończono. [przypis edytorski]

podstarości nowomiejski — Odróżnić należy podstarościego (ekonoma, rządcę) w dobrach prywatnych od podstarościego, zastępcy starosty w grodzie. Takim podstarościm grodowym był Komorowski w Nowym Mieście Korczynie nad Wisłą w ówczesnym województwie kieleckim. [przypis redakcyjny]

podstarości — rządca. [przypis redakcyjny]

podstarości — tu: zarządca dóbr ziemskich, ekonom. [przypis redakcyjny]

podstarości — włodarz, rządca majątku. [przypis redakcyjny]

podstarości — zw. również karbowym, był w majątkach ziemskich pomocnikiem ekonoma i do obowiązków jego należało bezpośrednie doglądanie prac, zwłaszcza w polu. [przypis redakcyjny]

podstarzał dziesiątym krzyżykiem — miał prawie sto lat. [przypis edytorski]

Podstarzały motylek Cesarstwa spadł całym swoim ciężarem… — ten motylek spadający całym ciężarem na Lucjana to przykład jednego z owych kwiatków, które dość często szpecą bujną i silną wegetację stylu Balzaca. [przypis tłumacza]

podstawą naszych czystych zmysłowych pojęć — „Kant nazywa nasze pojęcia zmysłowymi, dlatego że przedmiotową realność osiągają jedynie tylko przez odnoszenie się do oglądów zmysłowych (w przeciwstawieniu do umysłowych). Czyste zmysłowe pojęcia pochodzą od czystych oglądów (przestrzeni i czasu).” (Objaśnienie Adickesa w wydaniu Krytyki czystego rozumu s. 175). [przypis redakcyjny]

Podstawą teorii o nadczłowieku jest tylko jego własne, pełne dumy i żądzy panowanie. (…) wola moja bowiem jedynie stanowi granicę pomiędzy sprawiedliwością a niesprawiedliwością, cnotą a występkiem — S. Brzozowski, Co to jest modernizm?, s. 46–47; ubocznie zaznaczamy, że Brzozowski — zgodnie zresztą z ogólnym sądem — ceni wówczas w Nietzschem wielkiego poetę: Tako rzecze Zarathustra jest to dzieło poezji, jakiego nie było od czasów Fausta (s. 50), jak również jest to „do dziś dnia najpotężniejszy objaw twórczości symbolicznej” (s. 81). [przypis autorski]

podstawa ciągłości i tożsamości (AT) — przyszłość, jako sprowadzalna do byłości, przy dodaniu współczynnika oczekiwania (pozytywnego lub negatywnego), sprowadzalnego znowu do następstw (BXN) i (OXN) wewnętrznych, nie będzie brana oddzielnie pod uwagę. [przypis autorski]

podstawę — tu: postawę. [przypis edytorski]

Podstawy — Zapewne Podstawy wykładania Pisma św. [przypis tłumacza]

podstępnego zamordowania Cezara przez Kasjusza i Brutusa — stało się to 15 marca 44 p.n.e.; podstępnego zamordowania: δόλῳ (N), ἄφνω (D). [przypis tłumacza]

podstoli, cześnik, krajczy — urzędy powiatowe lub ziemskie, czysto tytularne, zajmowane przez średnią szlachtę. Rodowód swój wiodą od dawnych urzędów dworskich. [przypis redakcyjny]

podstoli — pierwotnie jeden z urzędów stołu królewskiego, zastępca stolnika, później również jeden z urzędów ziemskich. [przypis redakcyjny]

podstoli (…) szatny — funkcje przy dworze; podstoli miał za zadanie dopilnować królewskiego stołu, zaś szatny ubiorów. [przypis edytorski]

podstoli — urzędnik nadworny pilnujący stołu władcy. [przypis edytorski]

pod stopy — dziś popr. forma N.lm: pod stopami. [przypis edytorski]

pod strachem karykatury — dziś: ze strachu przed karykaturą. [przypis edytorski]

podstrzegać (daw.) — podglądać, mieć kogoś lub coś na oku, uważnie obserwować. [przypis edytorski]

podstrzesze — miejsce pod okapem dachu. [przypis edytorski]

podsyca się bardziej niezgoda aniżeli zgoda — „Discordia, concordia” w Op. Posth. i odpowiednio w Nag. Schr. Vloten-Land poprawili na: „discordia, concordia”. Przyjęli to Baensch (przekł. niem.) i Appuhn (przekł. fr.). Gebhardt nie godzi się ze względu na nieprawdopodobnie nagłą zmianę podmiotu. Mielibyśmy więc: „podsyca się bardziej niezgodą aniżeli zgodą”. Ale co jest tu podmiotem? Właśnie chodzi o zgodę tutaj, jak i w Rozdz. 14–23 oraz we wskazanym Przypisku. [przypis redakcyjny]

podszańcować (starop.) — podemknąć. [przypis redakcyjny]

podszarzany — zniszczony, zużyty. [przypis edytorski]

Podszedł do nas portier (…) ktoś śpiewał Sole mio — fragment skreślony. [przypis tłumacza]

podszedszy (starop. forma) — dziś: podszedłszy. [przypis edytorski]

pod [sześć tysięcy] (starop.) — około. [przypis redakcyjny]

podszycie — warstwa roślinności w lesie dochodząca do kilku metrów, składająca się z krzewów oraz młodych i karłowatych drzew. [przypis edytorski]

„pod Szyszką”Pomme du Pin, głośna oberża współczesna. [przypis tłumacza]

podszyt — podszycie lasu, krzewy i niskie drzewa, do kilku metrów wysokości. [przypis edytorski]

podszywać (daw.) — tu: ranić, drażnić. [przypis redakcyjny]

podtatusiały (pot.) — podstrzały. [przypis edytorski]

pod ten czas (daw.) — tymczasem, wówczas. [przypis edytorski]

pod ten czas — dziś popr.: w tym czasie; wówczas, tymczasem. [przypis edytorski]

podtenczas — tymczasem. [przypis edytorski]

pod Trzemeszną — bitwa 24 sierpnia 1656 r.; Trzemeszna: dziś Strzemeszna, miejscowość położona w okolicach Rawy, pierwotna nazwa pochodziła od słowa trzemcha: czeremcha. [przypis redakcyjny]

pod trzydzieści (daw.) — około trzydzieści. [przypis redakcyjny]

pod twoimi ciosy (daw. forma) — dziś: (…) ciosami. [przypis edytorski]

Pod Twoją obronę, Dziesięcioro, Wierzę, Aniele Boży — modlitwy katolickie. [przypis edytorski]

pod tymi filary (daw. forma) — dziś N.lm: pod tymi filarami. [przypis edytorski]

pod tysiąc (starop.) — około tysiąc. [przypis edytorski]

pod tytułem Szalbierza — Tartufe nazywał się wówczas Panulfem (patrz Wstęp). [przypis tłumacza]

poducha — chodzi o obicie, stanowiące izolację cieplną. [przypis edytorski]

poduchowny — przejęty z majątku kościelnego. [przypis edytorski]

podudłać — podłubać. [przypis autorski]

podufałość (daw.) — poufałość, zaufanie, przyjaźń. [przypis edytorski]

podufałość (daw.) — zaufanie, przyjaźń. [przypis edytorski]

poduška — pagalvė. [przypis edytorski]

pod utwierdzeniem — tu w znaczeniu; (któż) może twierdzić, że (…). [przypis edytorski]

podwał — miejscowa nazwa składu spirytualnych napojów wyrobionych w gorzelni lub browarze. [przypis autorski]

podwal a. podwala (neol.) — podwalina; fundament. [przypis edytorski]

Podwale — jedna z ruchliwych ulic na Starym Mieście, wychodząca z placu Zamkowego. [przypis redakcyjny]

podwalina — coś, co daje czemuś początek lub jest podstawą istnienia czegoś. [przypis edytorski]

podwiązka — część bielizny, opaska lub tasiemka zapinana na nodze, służąca do podtrzymywania pończochy. [przypis edytorski]

Podwiązka — pełen tytuł obrazu Feliciena Ropsa: Kobieta z podwiązką. [przypis edytorski]