Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156423 przypisów.

plutonowy — w oryg. enomotarcha, dowódca enomotii, tj. najmniejszego pododdziału wojsk greckich w falandze, złożonego pierwotnie z 25, później z 32–36 żołnierzy. [przypis edytorski]

Pluton — tu: Szatan, Lucyfer jako władca piekieł. [przypis edytorski]

Pluton — w mit. rz. władca świata podziemnego, syn Saturna, brat Jupitera i mąż Prozerpiny (gr. Persefony). [przypis redakcyjny]

Plutos — bóg pieniędzy i bogactwa. [przypis redakcyjny]

Plutus — właśc. Pluton, rzymski odpowiednik Hadesa, boga podziemnej krainy umarłych. [przypis edytorski]

Plutus — w mitologii gr. bóg bogactwa. [przypis edytorski]

plużyć (daw.) — powodzić się. [przypis redakcyjny]

plwać (daw.) — pluć. [przypis edytorski]

plwanie — opluwanie, plucie. [przypis edytorski]

Plymouth — miasto portowe w płd.-zach. Anglii, nad kanałem La Manche. [przypis edytorski]

Plynteria — dosł: święto opłuczyn, obchodzone w połowie czerwca (25 Targeliona). W tym dniu zdejmowano z tronu starożytny drewniany posąg Ateny, zdejmowano zeń szaty i ozdoby, i owinięty niesiono do morza, gdzie go kąpano, a [na ten czas] na tron rzucano zasłonę [co oznaczało, że chwilowo Atena nie sprawuje opieki nad miastem]. [przypis tłumacza]

P. Majer, Ustawy polskiej policji (1791–2011). Źródła z komentarzem. Wydanie II poprawione i uzupełnione, Szczytno 2013, s. 29. [przypis autorski]

p. Matuszewski, twierdząc, że Słowacki był zawsze panteistą… — por. Ignacy Matuszewski, Swoi i obcy, s. 254–261. [przypis autorski]

p. m. — skrót od łac. post meridiem: przed południem. [przypis edytorski]

pnącze — dziś popr. forma M.lm: pnącza. [przypis edytorski]

p. Nałkowska w artykule zatytułowanym „Uwagi o etycznych zadaniach ruchu kobiecego” — „Krytyka”, listopad 1907. [przypis autorski]

pneumatyczna kartka — wiadomość przesłana pocztą pneumatyczną, tj. przez system system rur z wykorzystaniem sprężonego powietrza; listy, dokumenty lub przedmioty umieszczane są w specjalnej kapsule, a ich przesyłanie może następować w obrębie jednego lub kilku budynków, a także w granicach miasta, jak np. w Paryżu, gdzie poczta pneumatyczna została praktycznie zastosowana w XIX w. i działała do 1984 r., kiedy została zastąpiona przez coraz powszechniejsze użytkowanie faksów i internetowego mailingu. [przypis edytorski]

pneumatyk — gumowa obręcz nakładana na koło pojazdu, składająca się z opony i wypełnionej sprężonym powietrzem dętki; tu: opona. [przypis edytorski]

pneumatyk — list wysłany pocztą pneumatyczną, za pomocą rur poprzez wykorzystanie sprężonego powietrza; system poczty pneumatycznej istniał w Paryżu od 1866 aż do 1984. [przypis edytorski]

pneumonia (z łac. ) — zapalenie płuc. [przypis edytorski]

pniów — dziś popr. forma B.lm: pni. [przypis edytorski]

pniów — dziś popr. forma D. lm: pni. [przypis edytorski]

pniów — dziś popr.: pni. [przypis edytorski]

p.n. — pod nazwą. [przypis edytorski]

p. N. — tu: pani N. [przypis edytorski]

Pnyks — miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]

Pnyks — miejsce zgromadzeń ludu, lekko pochyłe wzgórze naprzeciw Akropoli. [przypis tłumacza]

Pnyks — pochyłe wzgórze ok. 1 km na zachód od Akropolu, miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]

Pnyks — wzgórze ateńskie w pobliżu Akropolu, miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]

Pnyks — wzgórze w Atenach obok Akropolu. [przypis edytorski]

Pnyks — wzgórze w Atenach, położone w centrum miasta w sąsiedztwie Akropolu. [przypis edytorski]

pódźcie — daw. forma trybu rozkazującego, dziś: pójdźcie. [przypis edytorski]

Pódźcie do mnie wszyscy, którzyście się upracowali, a ja miłościwie i ochłodzę was, i pocieszę was — por. Mt 11, 28. [przypis edytorski]

pódźcie (starop. forma) — dziś popr.: pójdźcie. [przypis edytorski]

pódźcież ino (gw.) — chodźcie tylko. [przypis edytorski]

pódź (gw.) — pójdź. [przypis edytorski]

pódźmy (starop. forma) — pójdźmy. [przypis edytorski]

pódźwa (gw.) — pójdźmy; -wa jest końcówką daw. liczby podwójnej. [przypis edytorski]

pódzie (forma gw.) — pójdzie. [przypis edytorski]

pódziema (gw.) — pójdziemy. [przypis edytorski]

pódzies (gw.) — pójdziesz. [przypis edytorski]

pódziesz (gw.) — odejdź, uciekaj (do psa). [przypis edytorski]

pódzi (gw.) — pójdź. [przypis edytorski]

Pójdę do nich za tobą — Pójdę do nich w Twojej sprawie. [przypis edytorski]

pójdę odważony (starop.) — pójdę odważnie. [przypis edytorski]

pójdę teraz do Kapucynów — mowa o kościele Kapucynów (z XVII w., fundacji króla Jana III Sobieskiego), sąsiadującym z pałacem Paca. [przypis redakcyjny]

pójdźcie (daw.) — dziś w zdaniu rozkazującym: chodźcie tu. [przypis edytorski]

pójdź sam (daw.) — chodź tu. [przypis edytorski]

pójdźwa (gw.) — pójdźmy, chodźmy. [przypis edytorski]

pójdźże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

Pójdź zaprzysiąc mi wiarę; reszty czas dokonaVient m'engager ta foi; le temps fera le reste. [przypis tłumacza]

pójdzie jak po mydle — żart. przekształcenie zwrotu „pójdzie jak po maśle”. [przypis edytorski]

Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg — pobrzmiewa tu nawiązanie do ważnego motywu z Wesela Wyspiańskiego. [przypis edytorski]

pójdziemli wszyscy (starop. forma) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli pójdziemy wszyscy. [przypis edytorski]

pójdziemyż — czy pójdziemy. [przypis edytorski]

pójdziemyż — konstrukcja z partykułą -że (skróconą do -ż); znaczenie: czy pójdziemy. [przypis edytorski]

pójdziesz za sukienkę korzeniu… — owiną twoimi kartami ważone w sklepie przyprawy. [przypis edytorski]

pójdziewa (gw.) — pójdziemy. [przypis edytorski]

pójdziewa (gw.) — pójdziemy; tu: pójdźmy. [przypis edytorski]

pójść na haki — forma śrdw. egzekucji. [przypis edytorski]

Pójść na marionetki — pójść na przedstawienie teatrzyku lalkowego. [przypis edytorski]

pójść po proszonym chlebie — zacząć żebrać. [przypis edytorski]

pójść w dutepasy — uciec. [przypis edytorski]

pójść w odwłokę — odwlec się, przeciągnąć. [przypis edytorski]

pójść w parobki — zostać parobkiem, sługą w czyimś gospodarstwie. [przypis edytorski]

pójść w rekruty — zostać przymusowo wcielonym do wojska. [przypis edytorski]

pójść w smak (daw.) — spodobać się. [przypis edytorski]

póka żyw — dopóki żyje. [przypis edytorski]

Póki czas nam słodko bieży (…) wrażenie wszelkiej rozkoszy wytrzyma — Treść tej mowy jest taka: nasza istota duchowa stanie się doskonalsza, kiedy z arcymiłością na nowo się zespolimy. Wtedy będziemy głębiej spoglądać i żywiej świecić. Ale i nasze ciała staną się zarazem doskonalszymi i jeszcze mocniej świecić będą, jak nasz blask teraźniejszy. I nasze oczy, wzmocnione w stosunku użycia niebieskich rozkoszy, będą mogły używać i znosić ten blask zbyteczny. [przypis redakcyjny]

póki jeszcze kamienny w polu słup nie stoję — dopóki jeszcze nie zamieniłem się w kamień; zob. też w. 25 o skamieniałej Niobe. [przypis redakcyjny]

Póki jeszcze trzymam miecz w prawicy, Możecie, dzieci, zdrowo spać! — dwa ostatnie wersy należy zaśpiewać dwukrotnie. [przypis edytorski]

pókim dobrą (daw.) — dziś z M.: pókim dobra. [przypis edytorski]

pókiś żyw a cały! — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika i „a” w funkcji spójnika łącznego, dziś: póki jesteś żyw i cały. [przypis edytorski]

Póki (…) spłodził. — Znów komiczny niestosunek między hartem duszy Alcesta, tym hartem, który w godnych jego okolicznościach zrobiłby zeń pewnie bohatera, a błahością przedmiotu. A sprawcą tego zdrobnienia charakteru są znów rączki Celimeny, gdyż wysiadując w jej salonie, Alcest narażony jest na spotykanie takich Orontów, Akastów i Klitandrów i doprowadzony do ostateczności jej kokieterią reaguje na te błahostki tak gwałtownie. Ale czy to jej wina? Ona jest u siebie i w swojej przyrodzonej sferze; tylko Alcest nie jest tam na miejscu… I znowuż czy to jego wina, że ironicznie prawo życia każe Alcestowi znajdować szczęście w spojrzeniu Celimeny? [przypis tłumacza]

Póki stali, Menelaj (…) poważnymIliada, III, 210–211. [przypis redakcyjny]

póki stołu stawa (daw.) — póki starczy stołu. [przypis edytorski]

Póki sztuka (…) symbolizm dla niej jest czymś więcej niż metodą: jest jej istotą — J. Żuławski, Szkice literackie, Warszawa 1913, s. 126–127. [przypis autorski]

pókiż (daw.) — jak długo, do jakiego czasu. [przypis edytorski]

pókiż (daw.) — tu: dokąd, pokąd. [przypis edytorski]

pókiż tego będzie — sens: jak długo jeszcze będzie trwać ta zabawa? [przypis edytorski]