Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Treny, Tren XIV. (Gdzie te wrota nieszczęsne, któremi przed laty...)
Tren XV. (Erato złotowłosa i ty, wdzięczna lutni...) → ← Tren XIII. (Moja wdzięczna Orszulo, bodaj ty mnie była...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren XIV. (Gdzie te wrota nieszczęsne, któremi przed laty…)[1]

      1
      Gdzie te wrota nieszczesne[2], któremi przed laty
      Puszczał sie w ziemię[3] Orfeus[4], szukając swej straty,
      Żebych[5] ja też tąż ścieżką swej namilszej córy
      Poszedł szukać i on[6] bród mógł przebyć, przez który
      5
      Srogi jakiś przewoźnik wozi blade cienie[7]
      I w lasy niewesołe cyprysowe[8] żenie[9].
      A ty mię nie zostawaj[10], wdzięczna[11] lutni[12] moja,
      Ale ze mną pospołu[13] pódź[14] aż do pokoja[15]
      Surowego Plutona[16]: owa[17] go [to] łzami,
      10
      To temi żałosnemi zmiękczywa[18] pieśniami,
      Że mi moję namilszą dziewkę jeszcze wróci,
      A ten nieuśmierzony[19] we mnie żal ukróci[20].
      Zginąć ci mu nie może; tuć sie wszystkim zostać,
      Niech sie tylko niedoszłej[21] jagodzie da dostać[22].
      15
      Gdzie by[23] też tak kamienne ten Bóg serce nosił,
      Żeby tam smutny człowiek już nic nie uprosił.
      Cóż temu rzec?[24] Więc tamże już za jedną drogą[25]
      Zostać, a z duszą zaraz[26] zewlec[27] troskę srogą.

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      wrota nieszczesne — były one nieszczęsne, gdyż ci którzy przez nie przechodzili byli nieszczęśliwi, gdyż pozbawieni największego dobra: życia. [przypis redakcyjny]

      [3]

      Puszczał sie w ziemie — wyprawiał się w głąb ziemi, w drogę pod ziemię. [przypis redakcyjny]

      [4]

      Orfeusz — w mit. gr. poeta tracki, który potrafił poruszyć za pomocą swej muzyki nawet rzeczy nieożywione. Kiedy zmarła jego żona Eurydyka udał się do podziemi i tak oczarował Plutona, że uwolnił on Eurydykę pod warunkiem, że Orfeusz nie odwróci się, dopóki nie wyjdą na ziemię. Kiedy już mieli postawić swe stopy na ziemi, Orfeusz odwrócił się i Eurydyka natychmiast zniknęła. Ogromny żal Orfeusza po powtórnej stracie żony tak rozwścieczył trackie kobiety, że w czasie jednej z orgii z okazji bachanaliów rozerwały go na strzępy. [przypis redakcyjny]

      [5]

      żebych (starop.) — żebym. [przypis redakcyjny]

      [6]

      on* — tu: ten. [przypis redakcyjny]

      [7]

      bród (…) przez który/ Srogi jakiś przewoźnik wozi blade cienie — srogi przewoźnik: Charon. [przypis redakcyjny]

      [8]

      cyprys — drzewo żałobne, poświęcone przez Rzymian Plutonowi, ponieważ raz ścięte nie odrasta; uważa się, że było kiedyś używane do wyrobu trumien; Grecy i Rzymianie kładli do trumien gałązki cyprysu; jest to drzewo cmentarne. [przypis redakcyjny]

      [9]

      żenie (forma starop.) — gna, pędzi. [przypis redakcyjny]

      [10]

      nie zostawaj — nie zostawiaj, nie opuszczaj. [przypis redakcyjny]

      [11]

      wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

      [12]

      lutni (starop.; W. lp) — lutnio. [przypis redakcyjny]

      [13]

      pospołu (daw.) — razem, wespół (por. rzadko już używany wyraz społem: razem). [przypis redakcyjny]

      [14]

      pódź (forma starop.)— pójdź, chodź. [przypis redakcyjny]

      [15]

      do pokoja (forma starop.) — do pokoju. [przypis redakcyjny]

      [16]

      Pluton — w mit. rz. władca świata podziemnego, syn Saturna, brat Jupitera i mąż Prozerpiny (gr. Persefony). [przypis redakcyjny]

      [17]

      owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]

      [18]

      zmiękczywa (forma starop., tzw. liczba podwójna) — zmiękczymy (ja i moja lutnia). [przypis redakcyjny]

      [19]

      nieuśmierzony (starop.) — taki, który nie da się uśmierzyć, opanować. [przypis redakcyjny]

      [20]

      ukrócić — zmniejszyć, powstrzymać. [przypis redakcyjny]

      [21]

      niedoszły (starop.) — niedojrzały. [przypis redakcyjny]

      [22]

      dostać* (starop.) — dojrzeć. [przypis redakcyjny]

      [23]

      gdzieby (starop.) — jakżeby, niepodobna by. [przypis redakcyjny]

      [24]

      Cóż temu rzec? (starop.) — co na to powiedzieć; pytanie retoryczne, sugerujące bezradność. [przypis redakcyjny]

      [25]

      za jedną drogą — jednocześnie. [przypis redakcyjny]

      [26]

      zaraz* — jednocześnie, za jednym razem. [przypis redakcyjny]

      [27]

      zewlec (starop.) — zrzucić, zdjąć. [przypis redakcyjny]

      15 zł

      tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

      35 zł

      tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

      55 zł

      tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

      200 zł

      tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

      500 zł

      Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

      20 zł /mies.

      Dziękujemy, że jesteś z nami!

      35 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

      55 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

      100 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

      Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

      Dane do przelewu tradycyjnego:

      nazwa odbiorcy

      Fundacja Wolne Lektury

      adres odbiorcy

      ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

      numer konta

      75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

      tytuł przelewu

      Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

      wpłaty w EUR

      PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

      Wpłaty w USD

      PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

      SWIFT

      WBKPPLPP

      x
      Skopiuj link Skopiuj cytat
      Zakładka Istniejąca zakładka Notka
      Słuchaj od tego miejsca