Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 459 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159243 przypisów.
Oznajmić im zwyżkę kursu o pięćdziesiąt centymów lub zmianę taryfy celnej w Kolumbii — powiadają mi: „Opuść ten ustęp; to szczera prawda, ale strzeż się przemysłowców, okrzykną cię arystokratą”. W roku 1817 nie lękałem się prokuratora; czemuż miałbym się uląc milionerów w r. 1826? Okręty dostarczone egipskiemu paszy otwarły mi oczy co do nich, lękam się zaś tylko tego, co szanuję. [przypis autorski]
oznajmiono dwóch nadchodzących od Krzyżaków heroldów (…) — o przysłaniu tych dwu mieczów są różne podania: Kromer odwołując się do pieśni starej mieni je skrwawionemi, Schütz jeden skrwawionym, drugi czystym; my poszliśmy za najgodniejszym wiary Długoszem. Król oba je zatrzymał, były w skarbie koronnym. [przypis autorski]
oznajmować — dziś: oznajmiać. [przypis edytorski]
oznajmując — dziś: oznajmiając. [przypis edytorski]
oznajmując — dziś popr.: oznajmiając. [przypis edytorski]
oznajmuje — dziś: oznajmia. [przypis edytorski]
oznajmywać — dziś: oznajmiać a. znamionować. [przypis edytorski]
oznajmywały — dziś: oznajmiały. [przypis edytorski]
oznak czci bogom należnej — owego padania na twarz; satrapowie domagali się od poddanych Greków tej samej czci, co król od rodowitych Persów. [przypis tłumacza]
oznaliśmy się zwycięstwy, bitwami (starop.) — poznaliśmy się w zwycięstwach i bitwach. [przypis redakcyjny]
ozór — język zwierzęcia. [przypis edytorski]
ozon — gaz złożony z trójatomowych cząsteczek tlenu, powstających pod wpływem wyładowań elektrycznych (np. piorunów), charakteryzuje się orzeźwiającym zapachem i ma własności dezynfekujące. [przypis edytorski]
Ozon — potoczna nazwa Obozu Zjednoczenia Narodowego, sanacyjnej organizacji utworzonej w 1936 roku przez marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, podkreślającej znaczenie armii dla państwa, o ideologii zawierającej elementy nacjonalistyczne. [przypis edytorski]
ozon — trójatomowe cząsteczki tlenu, powstające np. na skutek wyładowań elektrycznych w czasie burzy, mają charakterystyczny orzeźwiający zapach. [przypis edytorski]
o Zorobabelu (…) u monarchy świata Daryusza (…) dowodząc, iż ta [prawda] mocniejsza i trwalsza niżli wino, niżli król, niżli niewiasta… — cały akapit stanowi przeplecione cytatami streszczenie opowieści z 3 Ezd 3, 1–4, 46. Starotestamentowa Trzecia Księga Ezdrasza nie jest uznawana przez Kościoły zachodnie za kanoniczną (zalicza się ją do apokryfów), mimo że znajduje się w Septuagincie oraz dawnych przekładach Biblii na łacinę; w Wulgacie klementyńskiej z 1592 występuje jako jeden z dodatków. Księgę tę cytowali również kaznodzieje husyccy, w szczególności ze streszczonego przez Skargę opowiadania pochodzi fraza Zorobabela: „prawda wszystko zwycięża” (3 Ezd 3, 12), użyta przez Jana Husa w liście z czerwca 1413 oraz w liście pisanym tydzień przed śmiercią z lochu w Konstancji. [przypis edytorski]
ozowie — dziś popr. forma: ozwie; odezwie. [przypis edytorski]
ozowie się (starop.) — odzywa się. [przypis edytorski]
ozsierdzeni — zagniewani, [rozsierdzeni; WL]. [przypis autorski]
ozug (gw.) a. ożóg (daw.) — kij, głownia lub opalone drzewo. [przypis edytorski]
ozwać — dziś popr.: odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się (daw.) — dziś: odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się (daw., gw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się (daw., gw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się (daw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się (daw.) — tu: rozbrzmieć. [przypis edytorski]
ozwać się — dziś: odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się — dziś: powiedzieć. [przypis edytorski]
ozwać się (gw.) — odezwać się. [przypis edytorski]
ozwać się — odezwać się, powiedzieć. [przypis edytorski]
ozwać się — odezwać się. [przypis edytorski]
ozwał się (daw.) — odezwał się. [przypis edytorski]
ozwały się (daw.) — rozległy się, dały się słyszeć. [przypis edytorski]
ozwar (gw.) — rozwarł, otworzył. [przypis edytorski]
ozwarł (gw.) — rozwarł, otworzył. [przypis edytorski]
ozwarty (gw.) — otwarty. [przypis edytorski]
ozwarty (gw.) — rozwarty. [przypis edytorski]
ozweselić się (gw.) — rozweselić się, rozbawić się. [przypis edytorski]
ozwierać (gw.) — otwierać. [przypis edytorski]
Ozymandias — zniekształcone za pośrednictwem źródeł greckich egipskie określenie „Usermaatre”, imię tronowe faraona znanego współcześnie jako Ramzes II (ok. 1303–1213 p.n.e.), jednego z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu, panującego ponad 66 lat w okresie największej potęgi tego państwa. Ramzes II zasłynął z kampanii wojennych na Bliskim Wschodzie, wielkiej bitwy z imperium Hetytów pod Kadesz oraz z szeroko zakrojonej działalności budowlanej, m.in. wielkiej świątyni grobowej, zwanej Ramesseum. Ocalała górna część (głowa i tułów) jednego z dwóch kolosalnych granitowych posągów stojących niegdyś przed wejściem tej świątyni, przedstawiających samego Ramzesa II, mierzy ok. 2,7 m wysokości i waży ponad 7 ton. Na zlecenie konsula brytyjskiego została ona w 1816 przewieziona do Kairu, zaś w 1817 zakupiona przez British Museum, dokąd trafiła dopiero w 1821. Zachowana część posągu nie obejmuje piedestału ani nie nosi żadnego napisu. Wiersz powstał po ogłoszeniu wiadomości o kupnie posągu przez British Museum i planowanym szybkim jego przewiezieniu, ale przed przybyciem zabytku do Wielkiej Brytanii. Poeta inspirował się fragmentem pracy greckiego historyka Diodora Sycylijskiego (ok. 80–ok. 20 p.n.e.), który opisywał olbrzymi egipski posąg i cytował widniejący na nim napis: „Jestem król królów Ozymandias. Jeśli ktoś chce wiedzieć, jak jestem wielki i gdzie spoczywam, niech prześcignie moje dzieła”. [przypis edytorski]
Ozyrys — bóstwo egipskie. [przypis redakcyjny]
Ozyrys — egipski bóg śmierci i odradzającego się życia, jak również sędzia ludzi zmarłych. [przypis edytorski]
Ozyrys — egipski bóg świata pozagrobowego, sędzia zmarłych. [przypis edytorski]
Ozyrys — jeden z najważniejszych bogów staroegipskich; władca świata podziemnego, sędzia zmarłych, bóg płodności i życiodajnego światła. Zamordowany i poćwiartowany przez swego brata Seta odzyskał życie dzięki czarom Horusa, boga wiosny i porannego słońca. Każdy z faraonów staje się po śmierci Ozyrysem bądź łączy się z nim dzięki specjalnym obrzędom. [przypis redakcyjny]
Ozyrys — jeden z najważniejszych bogów starożytnego Egiptu. Brat i mąż Izydy, panował jako władca ziemi. Zabity przez swego brata, Seta, został wskrzeszony przez Izydę, z którą przed powtórną śmiercią spłodził Horusa. Jako zmarły władca panował w świecie pozagrobowym, sądząc zmarłych. Odradzał się w swoim synu Horusie, który przejął po nim władzę ziemską. Jako umierający i powracający do życia był bogiem wegetacji, odradzającej się przyrody i wiecznego życia. Przedstawiany w postaci człowieka w koronie władcy i insygniami królewskimi, owiniętego w bandaże na kształt mumii. [przypis edytorski]
Ozyrys-Mer-amen-Ramzes będzie odtąd jadał i pijał wszystko, co jedzą i piją bogowie. […] Bóg go skarze zniszczeniem jego osoby na tej ziemi — autentyczne. [przypis autorski]
Ozyrys (mit. egip.) — bóg śmierci i życia, Wielki Sędzia umarłych. [przypis edytorski]
Ozyrys (mit. egip.) — jeden z najważniejszych bogów staroż. Egiptu. Brat i mąż Izydy, panował jako władca ziemi. Zabity i rozczłonkowany przez swego brata, Seta, został wskrzeszony przez Izydę, z którą przed powtórną śmiercią spłodził Horusa. Jako zmarły władca panował w świecie pozagrobowym, sądząc zmarłych. Odradzał się w swoim synu Horusie, który przejął po nim władzę ziemską. Jako umierający i powracający do życia był bogiem wegetacji, odradzającej się przyrody i wiecznego życia. [przypis edytorski]
Ozyrys (mit. egipska) — jeden z najważniejszych bogów Egiptu. Brat i mąż Izydy, panował jako władca ziemi. Zabity przez swego brata, Seta, został wskrzeszony przez Izydę, z którą przed powtórną śmiercią spłodził Horusa. Następnie panował w świecie pozagrobowym, sądząc zmarłych. Odradzał się w swoim synu Horusie, który przejął po nim władzę ziemską. Jako umierający i powracający do życia był bogiem wegetacji, odradzającej się przyrody i wiecznego życia. Przedstawiany w postaci człowieka w koronie władcy i z insygniami królewskimi, owiniętego w bandaże na kształt mumii. [przypis edytorski]
Ozyrys — w mitologii egipskiej bóg śmierci i odrodzonego życia. [przypis edytorski]
ozywać się rycerzem (starop.) — głosić, że jest się rycerzem. [przypis edytorski]
πάντα καλά λίαν (gr.) — wszystko bardzo dobre; słowa z biblijnego opowiadania o stworzeniu świata: „I Bóg widział, że wszystko, co zrobił, było bardzo dobre” (Rdz 1, 31). [przypis edytorski]
Πὰρες γόον — Eurip. Suppl. III. Omitte Iuctum — zaniechaj płaczu. [przypis autorski]
πατρός άγνώστον (gr.) — patros agnoston; nieznanego ojca. [przypis redakcyjny]
πόδας ώχύς (gr.) — szybkonogi. [przypis redakcyjny]
ποίησις (gr.) — wytwarzanie, tworzenie. [przypis edytorski]
πολλούς καί καλούς λόγους καί μεγαλοπρεπής τίκτει διανοήματα εν φιλοσοφία αφθονώ (gr.) — filozofia przepełniona jest niezliczonymi pięknymi słowami oraz myślami zrodzonymi przez piękny umysł. [przypis edytorski]
по шапĸѣ дать (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — wygonić, wygryźć (dosłownie: dać po czapce). (https://phraseology.academic.ru/2979/%D0%94%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%BE_%D1%88%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5) [przypis edytorski]
πραγματεία (gr.) — zajęcie, zawód. [przypis edytorski]
Преступленіе и наказаніе (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — Zbrodnia i kara. [przypis edytorski]
Проблемы идеализма (ros.: Problemy idealizmu) — Brzozowski naprawdopodobniej miesza dwie publikacje Nikołaja Bierdiajewa. W 1902 r. wydano zbiór artykułów Problemy idealizmu (https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%8B_%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_(%D1%81%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%BA)), w którym znajdował się artykuł Bierdiajewa dotyczący etyki, Этическая проблема в свете философского идеализма (Problem etyczny w świecie idealizmu filozoficznego, https://azbyka.ru/otechnik/Nikolaj_Berdyaev/sub-specie-aeternitatis/3). Książka o Michajłowskim nosiła tytuł Субъективизм и индивидуализм в общественной философии. Критический этюд о Н. К. Субъективизм и индивидуализм в общественной философии. Критический этюд о Н. К. Михайловском i ukazała się w 1901 r. w Sankt-Petersburgu. (http://www.odinblago.ru/subiekt_individ/) [przypis edytorski]
πρόληψις — według Epikura jest to ogólny obraz pamięciowy, trwający w nas, jest to przypominanie sobie wielu jednorodnych spostrzeżeń przedmiotu: καθολικήν νόησιν, μνήμην του πολλάκις έξωθεν φανέντος, jak podaje Diogenes Laertios w ks. X, 33. Wyobrażenie to powstaje w nas wówczas mianowicie, gdy używamy wyrazu, którym się oznacza dany przedmiot. [przypis redakcyjny]
πρὁσθε λέων, ὅπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα (gr.), ora leonis erant, venter capra, cauda draconis (łac.) — głowa lwa, tułów kozy, ogon smoka. [przypis tłumacza]
Páez, José Antonio (1790–1873) — wenezuelski generał i polityk; uczestnik walk o niepodległość Ameryki Łacińskiej: od 1816 jako przywódca llaneros, od 1819 w armii Simona Bolivara; od 1822 rządził Wenezuelą jako częścią składową Wielkiej Kolumbii, w 1830 proklamował niezależność tego kraju i objął władzę jako prezydent; obalony w 1863. [przypis edytorski]
Pągowski, Józef — rotmistrz kawalerii narodowej litewskiej; poseł na Sejm Czteroletni; w 1791 przyjął obywatelstwo miejskie Warszawy; mianowany w czasie powstania kościuszkowskiego pułkownikiem milicji mazowieckiej. [przypis edytorski]
pągwica (daw.) — agrafa. [przypis edytorski]
pąkla — skorupiak morski. [przypis edytorski]
páramo (hiszp.) — pustkowie. [przypis edytorski]
pąsowa pręga — wyjaśni się dopiero w cz. IV, że to znak śmierci samobójczej. [przypis edytorski]
pąsowy — czerwony. [przypis edytorski]
pąsowy — kolor jasnoczerwony. [przypis edytorski]
pąsowy (z fr. ponceau: intensywnie czerwony, w kolorze kwiatów maku polnego) — jasnoczerwony. [przypis edytorski]
pąs — tu: rumieniec. [przypis edytorski]
pąsy — tu: rumieńce. [przypis edytorski]
pąs (z fr. ponceau: intensywnie czerwony, w kolorze kwiatów maku polnego) — intensywny rumieniec na twarzy. [przypis edytorski]
pâté de foie gras (fr.: pasztet z tłustej wątróbki) — wykwintny, delikatny pasztet przyrządzany z wątróbek specjalnie tuczonych kaczek i gęsi. Tradycyjne świąteczne danie kuchni francuskiej i jedna z najdroższych potraw tej kuchni. [przypis edytorski]
pâte des prélats — rodzaj kremu. [przypis edytorski]
pątlik — siatka do podtrzymywania włosów. [przypis edytorski]
pątniczka — pielgrzymka. [przypis edytorski]
pątniczy (daw.) — pielgrzymi. [przypis edytorski]
pątniczy — pielgrzymi, pokutny. [przypis edytorski]
pątnik (daw.) — pielgrzym. [przypis edytorski]
pątnik (daw.) — wędrowiec. [przypis edytorski]
pątnik — pielgrzym. [przypis edytorski]
paabejoti — (su-)abejoti. [przypis edytorski]
paalsinta — privarginta. [przypis edytorski]
paantrino — pakartojo. [przypis edytorski]
paar śnaps zum andenken! (niem.) — właśc.: paar Schnaps zum Andenken, tj. kilka kieliszków wódki na pamiątkę. [przypis edytorski]
pabažnas (lenk.) — dievobaimingas, pamaldus. [przypis edytorski]
pablaku — greta, šalia. [przypis edytorski]
(pa)blūdyti — (pa)kvailioti. [przypis edytorski]
pablūsti — čia: skendėti. [przypis edytorski]
pabrikas — fabrikas. [przypis edytorski]
pabūklas — įrankis, prietaisas. [przypis edytorski]
pačengočius (lenk.) — diržas su metaliniu kabliuku kurpaliui iš bato ištraukti. [przypis edytorski]
pačią — žmoną, čia: patelę. [przypis edytorski]
pačią — žmoną. [przypis edytorski]
pačian Burbiškin — į pačias Burbiškes. [przypis edytorski]
pačio — paties. [przypis edytorski]
pačtas — paštas. [przypis edytorski]
pačtas (sl.) — paštas. [przypis edytorski]
