Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7825 przypisów.

clenodia regni, cum scitu (łac.) — klejnoty koronne, za wiadomością. [przypis redakcyjny]

clergyman (ang.) — duchowny. [przypis tłumacza]

clerici scholares (łac. forma M. lm.) — klerycy-studenci. [przypis edytorski]

clericus vel adiscens — klery albo student (dosł. nieuczony). [przypis edytorski]

Clermont-Tonnerre — daw. nazwa atolu Reao (Natupe) w należącym do Polinezji Francuskiej archipelagu Tuamotu na Oceanie Spokojnym. [przypis edytorski]

Cleveland — tytułowy bohater powieści A. Prévosta Le Philosophe anglais ou Histoire de M. Cleveland, fils naturel de Cromwell (Filozof angielski, czyli historia Clevelanda, naturalnego syna Cromwella, t.1–4: 1731–1732, t.5-7: 1738–1739). [przypis edytorski]

Clicôt — chodzi o markę szampana produkowanego od 1772 r. przez Veuve Clicquot Ponsardin w rejonie Reims we Francji [przypis edytorski]

Clifford, William Kingdon (1845–1879) — brytyjski matematyk i filozof. [przypis edytorski]

clipper — kliper; smukły, bardzo szybki żaglowiec z ożaglowaniem typu fregata; z pot. ang. clip: szybkość (speed). [przypis edytorski]

cloak and dressmaker (ang.) — szycie płaszczy i sukni. [przypis edytorski]

cloche (fr.) — klosz, dzwon. [przypis edytorski]

Clodion, właśc. Claude Michel (1738–1814) — francuski rzeźbiarz tworzący w stylu rokoko, znany gł. z dzieł w terakocie. [przypis edytorski]

cloisonné (fr.) — przegroda, tu: parawan. [przypis edytorski]

clou (fr.) — klucz, gwóźdź; najistotniejsza rzecz. [przypis edytorski]

clou (fr.) — przen.: główny punkt, największa atrakcja. [przypis redakcyjny]

clou — najważniejsza lub najciekawsza część czegoś. [przypis edytorski]

clou (z fr.) — najważniejsze bądź najciekawsze zdarzenie. [przypis edytorski]

Cluny — pałac w Paryżu (z XV w.) należący do opactwa w Cluny; mieści się w nim słynne muzeum, zawierające bogate zbiory z zakresu rzemiosła i sztuki stosowanej, większość pochodzi z XIV, XV i XVI w. [przypis redakcyjny]

Cluny — właściwie Hotel de Cluny, pałac z w. XV, mieszczący cenne zbiory z zakresu sztuki stosowanej i rzemiosła (XIV–XVI w.); nazwa od opactwa w Cluny, do którego niegdyś należał. [przypis redakcyjny]

CLV — tłumacz opuścił tu 40 strof, zawierających nieprzekładalne aluzje. [przypis edytorski]

CLXVI — tu tłumacz opuścił kilka strof. [przypis edytorski]

cmentarze — słynne cmentarze paryskie: Montmartre (północna część miasta), Montparnasse (południowa), Pere–Lachaise (wschodnia). [przypis redakcyjny]

Cmentarz Łyczakowski — najstarsza zabytkowa nekropolia lwowska, miejsce pochówku wielu ludzi zasłużonych dla Polski i Ukrainy. [przypis edytorski]

cmentarz świętego Pawła — tzw. Cmentarz Południowy katedry św. Pawła w Londynie, już w XVII w. był to rodzaj dziedzińca dogodnego do przechadzek; obecnie na jego posadzce można zobaczyć plan katedry sprzed Wielkiego Pożaru Londynu (1666). [przypis edytorski]

cmentarz św. Pawła — cmentarz parafialny przy Katedrze św. Pawła w Londynie; już podczas epidemii dżumy w 1582 r. nakazano ograniczenie pochówków z powodu przepełnienia nekropolii i związanej z tym groźby dalszego szerzenia się zarazy. [przypis edytorski]

cmentarz — w innych wydaniach: smętarz. [przypis edytorski]

cmentarz żydowski w Łodzi — cmentarz żydowski działający od 1892 r. w Nowych Bałutach (obecnie w granicach miasta Łódź przy ul. Brackiej). Największa pod względem powierzchni nekropolia żydowska w Polsce (teren cmentarza zajmuje 40,5 ha, a łącznie z placami, na których po wojnie powstały zabudowania, 42,37 ha). Na terenie cmentarza znajduje się ok. 160 tys. nagrobków. [przypis edytorski]

cmyntarz […] od Batta zrobiony — w oryg. il cimiter di Batto, cmentarz Batta, tj. miasta Cyrene, gdzie Battus leżał, pochowany w pobliżu agory; tłumaczenie więc mylne. [przypis redakcyjny]

cna młodzi — zacna młodzieży; szlachetna młodzieży. [przypis edytorski]

cnata — dorybė, skaistybė. [przypis edytorski]

cnata (lenk.) — dorybė. [przypis edytorski]

cnego wyprawił senatora rzymskiego — Orlanda, który ten tytuł nosił. [przypis redakcyjny]

Cnej Poliksenie i Kasandrze wieszczej — córkom Priama; występuje tu krzyżownik, układ krzyżowy abba: przymiotnik raz poprzedza, drugi raz następuje po rzeczowniku. [przypis redakcyjny]

cnić się (daw., gw.) — tęsknić. [przypis edytorski]

cnić się (daw.) — tęsknić. [przypis edytorski]

cnić się — daw. tęsknić za czymś lub za kimś. [przypis edytorski]

cnić się (daw.) — tęsknić za czymś, martwić się, nudzić. [przypis edytorski]

cnić się — tęsknić, nudzić się. [przypis edytorski]

cnieło — cniło, tęskniło. [przypis edytorski]

cni się (daw.) — nudzi się, jest tęskno. [przypis edytorski]

cnót pełną jego córkę Gaję — Gaja, córka Gerarda, o którym wyżej z pochwałą mówi poeta, była poetką i słynęła z nauki, cnót i piękności. [przypis redakcyjny]

cnocie takiéj jak Geminiusa Rufa, który przebijając się mężnie zawołał… — przekręcone imię Gaiusa Fufiusa Geminusa, konsula z roku 29; o jego oskarżeniu i okolicznościach śmierci pisze Dion Kasjusz w Historii rzymskiej LVIII, 4. [przypis edytorski]

cno (gw.) — tu: słabo, bezsilnie. [przypis edytorski]

cnota jest to insza i szlachetniejsza rzecz (…) — cały ten wywód przeniósł niemal dosłownie J. J. Rousseau do swego Emila. [przypis tłumacza]

cnota nie daje się w stary nasz pień wszczepić tak, żebyśmy trącić nim przestali — aluzją tą Hamlet daje wyraz swoim refleksjom dotyczącym faktu, że Ofelia jest córką Poloniusza. [przypis edytorski]

cnota średniowiecznych republik (…) zbękarcona przez Hiszpanów — około r. 1580 Hiszpanie byli poza swą ojczyzną czynnymi narzędziami despotyzmu lub grajkami na gitarze pod oknami pięknych Włoszek. Hiszpanie jeździli wówczas do Włoch, jak się dziś jeździ do Paryża; poza tym całą duszę kładli w to, aby zapewnić zwycięstwo królowi, swemu panu. Stracili Włochy, spodliwszy je wprzód. W roku 1626 wielki poeta Calderon był oficerem w Mediolanie. [przypis autorski]

Cnota skarb wieczny, cnota klejnot drogi… Nie spali ogień — wyjątek z pieśni Jana Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]

Cnota skarb wieczny — cytat z wiersza Jana Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]

cnota żywa — prawdziwa cnota (inne możliwe rozumienie: cnota ludzi żywych). [przypis redakcyjny]

cnot — dziś popr. forma D.lm: cnót. [przypis edytorski]

cnotliwa hołoto — w ten sposób nazywa tu Krasicki, zapożyczając ironicznie terminu ze słownika filutów, ogół szlachty realizującej czynnie program obozu reform. [przypis redakcyjny]

Cnoty człowieka nie powinno się mierzyć jej wyskokiem, ale jej pospolitą miarą — Montaigne, Próby II, 1; III, 2; II, 29. [przypis tłumacza]

cny (daw.) — pełen cnót, godny szacunku, szlachetny. [przypis edytorski]

cny (daw.) — zacny, dobry. [przypis edytorski]

cny — pełen cnót, godny szacunku, szlachetny. [przypis edytorski]

cny (przestarz.) — zacny, cnotliwy, prawy; szacowny. [przypis edytorski]

cny — zacny; szacowny. [przypis edytorski]

córą Izraela, która oddawała się kozłom — łamiąc zakaz z Kpł 20:16. [przypis edytorski]

córa Inacha (mit. gr.) — Io, kochanka Zeusa, z zemsty Hery zamieniona w jałówkę. [przypis edytorski]

córa Kroniona — Helena urodziła się ze związku Zeusa, syna Kronosa, z Ledą, wedle popularnego mitu z jaja zniesionego przez Ledę, bo bóg uwodząc ją przybrał postać łabędzia. [przypis edytorski]

córa Latony — Artemida; w mit. rzym. utożsamiana z Dianą. [przypis edytorski]

Córa Piastów — powieść obecną osnuliśmy na podaniu zapisanem u p. Narbutta (Historia narodu litewskiego, t. IV, s. 288). Wypadek ten jakkolwiek nie podany z całą pewnością, lecz jeno zapisany w jakiejś notatce i na jej wiarę powtórzony, znaleźliśmy pełnym poezyi i dobrze charakteryzującym starą Litwę. Autor. [przypis autorski]

córa Słońca (mit. gr.) — Kirke a. Circe, córka Heliosa i nimfy Perseis (a. bogini Hekate); mieszkała na wyspie Ajai (tj. „płacz”), w Odysei zatrzymała u siebie czarami Ulissesa, zaś jego towarzyszy zaklęła w postać wieprzy; miała zdolność przemieniania ludzi w zwierzęta. [przypis edytorski]

córa Taumasa (mit. gr.) — Iryda; jej ojcem był Taumas, syn Okeanosa i Ziemi. [przypis edytorski]

córa Tyndara — Helena była właściwie córką Zeusa i Ledy, której mężem był Tyndar. [przypis edytorski]

Córdoba, Gonzalo Fernández de (1585–1635) — hiszpański generał, uczestnik konfliktu hiszpańsko-holenderskiego, wojny trzydziestoletniej i wojny o sukcesję hiszpańską. [przypis edytorski]

córka Agenora (mit. gr.) — Europa, córka króla fenickiego, porwana przez Zeusa pod postacią byka, matka Minosa, króla Krety. [przypis edytorski]

córka Archelaosa — Glafira. [przypis tłumacza]

córka Brabancja — Desdemona, postać z dramatu Szekspira Otello, uduszona przez swojego chorobliwie zazdrosnego męża. [przypis edytorski]

córka Demeter (mit. gr.) — Kora a. Persefona, córka bogini urodzaju, Demeter, podstępem poślubiona przez boga podziemi, Hadesa. [przypis edytorski]

córka Galileusza — Galileusz miał dwie córki: Livię (ur. 1601) i Virginię (1600–1634), które po zamieszkaniu we Florencji w 1613 umieścił w zakonie klarysek, w pobliskim klasztorze San Matteo. Zachowało się ponad sto listów Virginii (po ślubach zakonnych: Marii Celeste) do ojca, z lat 1623–1633. [przypis edytorski]

Córka Jego Ekscellencji — niem. Die Tochter der Excellenz (1877). [przypis edytorski]

córka jego jechała do Amyklaj — na uroczystości Hiakintiów; zob. rozdz. II. [przypis tłumacza]

córka Jowiszowego rodu — jedna z Muz, dziewięciu córek Zeusa i Mnemosyne; poezji epickiej patronowała Muza o imieniu Kaliope. [przypis edytorski]

córka Ledy — Helena, córka Ledy i Tyndareusa; uwiedziona przez Parysa, stała się powodem wojny trojańskiej. [przypis redakcyjny]

córka Ledy (mit. gr.) — piękna Helena, córka Ledy i Zeusa, żona Menelaosa, króla Sparty, porwana przez Parysa Aleksandra stała się przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

córka papieża Urbana X i księżniczki Palestryny — Patrzcie osobliwą dyskrecję autora; nie było dotąd żadnego papieża imieniem Urban X; autor zawahał się dać nieprawą córkę któremukolwiek ze znanych papieży. Co za oględność! co za delikatność sumienia! (Przyp. Woltera). [przypis autorski]

córka Salome — Berenika. [przypis tłumacza]

córka Saturna — Junona. Saturn: staroitalski bóg zasiewów; w mit. rzym. odpowiadający gr. Kronosowi; jego imię wiązało się z mitem „złotego wieku”, którego mieszkańcy Italii mieli zażywać pod jego panowaniem. [przypis edytorski]

córka Saturna — tu: Junona. [przypis edytorski]

córka Tyndara (mit. gr.) — Helena Trojańska; formalnie ojcem królewny spartańskiej Heleny był Tyndareos, król Sparty, choć jego żonę, Ledę zapłodnił zmieniwszy się w łabędzia władca bogów Zeus, a Helena wykluła się z jaja. [przypis edytorski]

córka Tyndareowa — Klitajmestra, córka Tyndareusa i Ledy, małżonka Agamemnona, siostra Heleny. [przypis redakcyjny]

córkęć powiła — skrócone od: córkę ci powiła; urodziła ci córkę. [przypis edytorski]

Córkę gładką (…), Którą wielce miłował… — Hamlet cytuje tu urywki ze staroangielskiej ballady, znajdującej się w zbiorze oprac. przez biskupa Thomasa Percy'ego Reliques of ancient English poetry (1765). [przypis edytorski]

córki Izatesacórki: θυγάτηρ (N), μήτηρ ([mḗtēr = matka], D); Izatesa: Ἰζάτου (Ἰζᾶ IV, IX, 11). [przypis tłumacza]

córkom bogów — mowa o muzach. [przypis edytorski]

Córuś moja, dziecię moje… — Te trzy zwrotki wyjęte są z dzieła Wacława z Oleska pt. Pieśni polskie i ruskie, s. 419, nr 289 [przyp aut. Wacław z Oleska: pseudonim Wacława Zaleskiego (1799–1849), krytyka i zbieracza pieśni ludowych. W 1833 r. wydał popularny zbiór pieśni pt. Pieśni polskie i ruskie ludu galicyjskiego. W późniejszym okresie życia poświęcił się karierze urzędniczej, w latach 1848–1849 był gubernatorem Galicji]. [przypis autorski]

córy Danaosa (mit. gr.) — 50 córek króla Danaosa, zwanych Danaidami: zmuszone do małżeństwa ze swymi stryjecznymi braćmi, na rozkaz ojca w noc poślubną zamordowały swoich mężów, za co zostały skazane w Tartarze na napełnianie wodą beczki bez dna. Tylko najmłodsza z nich, Hypermestra, ocaliła swego męża. [przypis edytorski]

córy Danausa (mit. gr.) — Danaos (Danaus) miał pięćdziesiąt córek, zwanych Danaidami; zostały one zmuszone do zawarcia związków małżeńskich, przez co w noc poślubną zabiły swoich mężów; za ten czyn zostały skazane na wieczną karę w Tartarze: ciągłe próby doniesienia wody w dziurawych dzbanach. [przypis edytorski]