Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7825 przypisów.

ciwun (reg.) — urzędnik, zarządca. [przypis edytorski]

ciżba — banda, tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum, gromada. [przypis edytorski]

ciżba (daw.) — tłum, mnóstwo stłoczonych ludzi. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, gromada, duża liczba osób. [przypis edytorski]

ciżba — tłum, mnóstwo stłoczonych ludzi. [przypis edytorski]

ciżbiąc się — tłocząc się; por. ciżba: tłum, tłok. [przypis edytorski]

ciżemki — buty z wydłużonymi i uniesionymi lekko czubami. [przypis edytorski]

ciżma — but z miękkiej skóry, o wydłużonym czubie. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — but, pantofel. [przypis edytorski]

ciżma (daw.) — miękki bucik. [przypis edytorski]

ciżmy — buty z miękkiej skóry o wydłuźonym czubie. [przypis edytorski]

ciżmy — daw. rodzaj obuwia o czubkach wywiniętych nieco w górę. [przypis edytorski]

ciż sami (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do w funkcji wzmacniającej; znaczenie: ci sami właśnie. [przypis edytorski]

ci zaś stają się nimi jedynie przez wybory — jest rzeczą bardzo ważną unormować w drodze ustaw formę wyboru urzędników; gdy się bowiem pozostawia to woli księcia, nie można uniknąć popadnięcia w dziedziczną arystokrację, jak to się wydarzyło republikom Wenecji i Berna. Toteż pierwsza jest od dawna państwem w rozkładzie; druga jednak utrzymuje się dzięki najwyższej mądrości swego senatu; jest to wyjątek bardzo zaszczytny i bardzo niebezpieczny. [przypis autorski]

Ci zatem, co utrzymują, że akt, za pomocą którego naród poddaje się naczelnikom, nie jest umową, mają zupełną słuszność… — ponowne wyraźne odrzucenie pactum subiectionis. [przypis tłumacza]

ci z kół Orfeusza — orficy, członkowie nurt religijnego o charakterze mistycznym, wywodzący swoje początki od mitycznego poety Orfeusza; w odróżnieniu od tradycyjnej religii greckiej propagowali ascezę, posługiwali się świętymi pismami i wierzyli w istnienie boskiej i nieśmiertelnej duszy ludzkiej, uwięzionej w ciele, oraz we wcielanie się duszy po śmierci w inne ciała (wędrówka dusz). [przypis edytorski]

cjanek — dziś: cyjanek; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. [przypis edytorski]

cjankali — a. cyjankali; potoczna nazwa cyjanku potasu, będącego silną trucizną. Podczas Zagłady wiele osób żydowskich spotkało się z ekstremalnymi prześladowaniami, przemocą, terrorem, utratą rodzin, społeczności oraz nadziei na możliwość przeżycia. W tak dramatycznych okolicznościach niektórzy uciekali się do samobójstwa. Decyzja o odebraniu sobie życia często wynikała z połączenia różnych czynników, w tym strachu, beznadziei, desperacji, ale też chęci odzyskania poczucia kontroli w sytuacji skrajnej bezradności. Nie sposób podać konkretnych liczb na temat samobójstw osób żydowskich podczas II wojny światowej, ale istnieją udokumentowane przypadki odebrania sobie życia przez pojedyncze osoby, całe rodziny lub większe grupy (jak to miało miejsce w przypadku kierownictwa Żydowskiej Organizacji Bojowej po wykryciu bunkru, w którym ukrywało się w trakcie powstania w getcie warszawskim). Zdarzały się też przypadki samobójstw w geście politycznego protestu, najbardziej znane z nich to Szmula Zygelbojma, członka władz Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie. [przypis edytorski]

cjankali — cyjanek potasu, silna trucizna. [przypis edytorski]

cjanku kalium — cyjankali, cyjanek potasu, czyli sól potasowa kwasu cyjanowodorowego, silna trucizna w formie bezbarwnych kryształków. [przypis edytorski]

C. J. Craig, Locke, Labour, and Limiting the Author's Right: A Warning Against a Lockean Approach to Copyright Law (2002). 28 „Queen's Law Journal”, s. 8. [przypis autorski]

C. J. Craig, Locke, Labour, and Limiting the Author's Right: A Warning Against a Lockean Approach to Copyright Law (2002), „Queen's Law Journal” 28, s. 47. [przypis autorski]

c. k. — cesarsko-królewski, dotyczący monarchii austro-węgierskiej. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do instytucji Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c.k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, określenie i skrót odnoszące się do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ck — cesarsko-królewski (skrót określający urzędy i instytucje Austro-Węgier). [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski; skrót stosowany w odniesieniu do władz Austro-Węgier. [przypis edytorski]

c. k. — cesarsko-królewski, stały epitet określający władze i urzędy Austro-Węgier. [przypis edytorski]

ckliło się (gwar.) — nudziło się, przykrzyło się. [przypis redakcyjny]

ckliwe — fr. fade, tj. mdlące. [przypis edytorski]

ckliwo a. ckliwie — sentymentalnie; nudno, mdło; przykro. [przypis edytorski]

ckliwo — mdło, niedobrze. [przypis edytorski]

ckliwość — skłonność do płaczu. [przypis edytorski]

ckliwy — nadmiernie sentymentalny. [przypis edytorski]

ckliwy — tu: mogący spowodować nudności. [przypis edytorski]

cknać sobie (daw.) — przykrzyć, tęsknić sobie. [przypis redakcyjny]

C. K. N. — Cyprian Kamil Norwid. [przypis redakcyjny]

cknić (starop.) — przykrzyć sobie; [nie cknicie: dziś forma trybu rozk.: nie cknijcie, tj. nie tęsknijcie, nie bądźcie znużeni itp.; red. WL]. [przypis redakcyjny]

cknić — tęsknić. [przypis edytorski]

cknie się (daw.) — smutno jest. [przypis edytorski]

CKO — Centralny Komitet Obywatelski; organizacja społeczno-gospodarcza działająca w latach 1914–1915 w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]

c. k. policja — policja cesarsko-królewska tj. policja Austro-Węgier. [przypis edytorski]

CK SD — Centralny Komitet Stronnictwa Demokratycznego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewskiego. [przypis edytorski]

c. k. — skrót od: cesarsko-królewski. [przypis edytorski]

cłapanie — dziś: człapanie. [przypis edytorski]

cłek (gw., daw.) — człowiek. [przypis edytorski]

cło się nie płaci — prawo komorne [tj. celne — Red.WL] pozwala wicinnej czeladzi przeprowadzić niektóre drobne przedmioty, dla siebie samego przeznaczone, bez opłaty cła podług ustanowionej taryfy. [przypis autorski]

cło zapłacić — [tu:] otrzymać karę, zapłacić. [przypis redakcyjny]

Clacey, John (1857–1931) — główny optyk w amerykańskim National Bureau of Standards, ekspert od optyki i soczewek. [przypis edytorski]

Clacton — angielskie miasto nad Morzem Północnym. [przypis edytorski]

Clairaut, Alexis Claude de (1713–1765) — francuski matematyk, astronom i geofizyk, członek Królewskiej Akademii Nauk (1731), uczestnik ekspedycji do Laponii celem pomiarów długości stopnia południka. [przypis edytorski]

Clairmont, Claire (1798–1879) — przyrodnia siostra Mary Shelley. [przypis edytorski]

clair-obscur (fr.) — światłocień. [przypis edytorski]

Clamanti (…) fibras — [por.] Przemiany, VI, 307–392. [przypis redakcyjny]

clamores horrendos ad sidera tollit (łac.) — krzyki okropne zanosi ku gwiazdom. [przypis tłumacza]

clamor (łac.) — krzyk. [przypis edytorski]

clam vel aperte, directe vel indirecte (łac.) — skrycie lub jawnie, wprost lub ubocznie. [przypis redakcyjny]

clara pacta claros faciunt amicos (łac.) — wiernych przyjaciół tworzą szczere układy. [przypis edytorski]

Clarence-Pic — popr.: Clarence Peak, dziś: Pico Basilé, największy i najwyższy (3008 m n.p.m.) z trzech połączonych wulkanów tarczowych tworzących wyspę Bioko. [przypis edytorski]

Clarence Pik — popr.: Clarence Peak, dziś: Pico Basilé, największy i najwyższy (3008 m n.p.m.) z trzech połączonych wulkanów tarczowych tworzących wyspę Bioko. [przypis edytorski]

Clarens — dzielnica w szwajcarskiej gminie Montreux, w kantonie Vaud. [przypis edytorski]

Clare (…) nubem (łac.) — „Naprzód głosem donośnym wołał: «Apollinie!»/ By go zaś nikt nie słyszał, wargi zwarł i szeptał:/ «Lawerno, cudna pani złodziei, daj zdolność/ Oszustwa, daj, bym zdał się niewinnym i świętym./ Zakryj nocą me winy, mgłą otul przykrady»” (Horatius, Epistulae, I, 16, 59; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Claretie, Jules (1840–1913) — autor dramatów i popularnych powieści z życia paryskiego. [przypis redakcyjny]

„Claridad” czy „Mundo Oberero” — lewicowe gazety hiszpańskie, wydawane w Madrycie: socjalistyczny „Claridad” (1935–1939) oraz komunistyczny „Mundo Oberero” (zał. 1931). [przypis edytorski]

clarum est (łac.) — to jasne. [przypis edytorski]

Clarus (…) cernunt — Lucretius, De rerum natura, I, 640. [przypis tłumacza]

classica Gradivi (łac.) — trąby Gradywa; Gradyw: przydomek Marsa, boga wojny w mit. rzym. [przypis redakcyjny]

Claude Farrère (pseud.), właśc. Frédéric-Charles Bargone (1876–1957) — francuski oficer marynarki, autor powieści, których akcja często rozgrywała się w egzotycznych miejscach. [przypis edytorski]

Claudel, Paul (1868–1955) — fr. poeta i dramaturg, symbolista; członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

Claude-Prosper Jolyot de Crébillon syn (1707–1777) — francuski pisarz, libertyn, autor skandalicznych powieści, które obrazowały kulisy życia salonowego. [przypis edytorski]

Claudine en ménage — francuska powieść autorstwa Colette i Willy'ego, wyd. w 1902 r., stanowiąca trzeci tom serii Claudine (w tłum pol. Klaudyna). Książka opowiada o małżeństwie tytułowej bohaterki z Renaudem, które zostaje zaburzone przez pojawienie się Rézi, kobiety, z którą Claudine nawiązuje romans. [przypis edytorski]

Claudyusz, pogardzony przez własną matkę (…) wcześnie obsadzony był nauczycielami (…) Zdaje się, że stary August był temu powodem… — Swetoniusz [Żywoty cezarów: Żywot Klaudiusza 3–4]. [przypis autorski]

Claudyusz, zachorzawszy od zbytkowania, pojechał do wód Sinuesskich dla poprawy zdrowia; Agryppina już była przygotowaną do pozbycia się go… — Tacyt [Roczniki XII, 66n]. [przypis autorski]

Clausewitz, Carl von (1780–1831) — teoretyk wojny, generał, walczył w armii rosyjskiej i pruskiej, wykładowca Akademii Wojskowej, autor opublikowanej pośmiertnie książki O wojnie; popularność zyskały jego aforyzmy, takie jak „Wojna jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami”; uważał obronę za najefektywniejszy sposób prowadzenia wojny. [przypis edytorski]

clausura nigromanticae (łac.) — zamknięcie magiczne, konstelacja magiczna (mowa o czarnej magii). [przypis edytorski]

Clavasio, Angelus de (łac.), właśc. Angelo Carletti z Chivasso (1411–1495) — włoski franciszkanin, jurysta i teolog. [przypis edytorski]

Clérambault, Nicolas Luis (1676–1749) — fr. kompozytor i organista, pozostawił m.in. 25 świeckich kantat o tematyce inspirowanej mitologią antyczną. [przypis edytorski]

Clésinger, Auguste (1814–1883) — rzeźbiarz francuski. [przypis edytorski]

Clèves i Juliers (fr.) — miasto Kleve w ob. zach. Niemczech oraz miasto Jülich w Holandii; w XI w. uformowały się wokół nich hrabstwa, które w XIV–XV w. zostały przekształcone w księstwa, wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego; w 1521 księstwa Jülich, Berg, Kleve i Mark połączyły się, tworząc Zjednoczone Księstwa Jülich-Kleve-Berg. [przypis edytorski]

Clézio, właśc. Le Clézio, Jean-Marie Gustave (ur. 1940) — fr. powieściopisarz, laureat Nagrody Renaudot w 1963 r., nagrody Akademii fr. w 1980 oraz Literackiej Nagrody Nobla w 2008 r. [przypis edytorski]

,Clelia' — Der Roman „Clélie. Histoire romaine” erschien 1654-1660 in zehn Bänden. [przypis edytorski]

Clemenceau, Georges (1841–1929) — francuski pisarz, lekarz i polityk; premier (1906–1909 i 1917–1920); w trakcie sprawy Dreyfusa był jednym z czołowych zwolenników rewizji procesu. [przypis edytorski]

clementiae, prudentiae, majestatis (łac.) — łagodności, roztropności, powagi. [przypis redakcyjny]

clementiam (łac.) — łaskawość. [przypis redakcyjny]