Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 158925 przypisów.

zurück (niem.) — z powrotem; wracaj (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]

Zurüstungen — Vorbereitungen. [przypis edytorski]

Zurych — największe szwajcarskie miasto i główny ośrodek gospodarczy kraju. [przypis edytorski]

z urzędu — tu: zwyczajowo. [przypis edytorski]

zur Zeit (niem.) — obecnie, tymczasem. [przypis edytorski]

zurzynać (starop.) — pourzynać; urżnąć; uciąć. [przypis redakcyjny]

zurzynała (daw. forma) — ucięła. [przypis redakcyjny]

z uściskiem rękę podaję jej Władysławowi — w kwietniu r. 1872 Wanda wyszła za mąż za Władysława Żeleńskiego (patrz: Przedmowa). [przypis redakcyjny]

z uśmiechy słodkimi — dziś popr.: z uśmiechami słodkimi. [przypis edytorski]

zusammenwettern — zusammenschlagen. [przypis edytorski]

zu schnadern — vor Angst zu zittern. [przypis edytorski]

z ust rzeczy świadomych — w domyśle: z ust osób świadomych rzeczy, wiedzących o tych sprawach. [przypis edytorski]

z uszyma puść do domu… — staropolskie przysłowie: „Ze złego targu — z uszyma do domu” o znaczeniu: z awantury (bójki) wyjść możliwie cało. [przypis redakcyjny]

zu ventilierende — zu erörternde. [przypis edytorski]

zużytkowywa — zużytkowuje. [przypis edytorski]

Zuzanna (bibl.) — postać z Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]

Zuzanna — postać z biblijnej Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]

zuz (hebr.) lm. zuzzim — żydowska srebrna moneta wybijana w czasie powstania Bar Kochby. Terminem zuz określano również różne srebrne monety o niewielkim nominale zarówno przed, jak i po powstaniu Bar Kochby. W Talmudzie nazwy zuz i denar są używane wymiennie. [przypis edytorski]

zuz — starożytna moneta. [przypis tłumacza]

zuzukönnen — beizukommen. [przypis edytorski]

zwątpiały (daw.) — osłabiony a. pełen zwątpienia. [przypis edytorski]

zwątpiały — dziś: pełen zwątpienia a. osłabiony. [przypis edytorski]

zwątpiały — osłabiony. [przypis edytorski]

zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]

zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]

zwaćbyśmy cię mieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mielibyśmy cię zwać. [przypis edytorski]

zwać może leniwe (starop.) — zamiast: można zwać leniwe; [można nazwać leniwymi]. [przypis redakcyjny]

zwać — tu: przyzywać; zowie, zwie: oboczne formy 3 os.lp cz. ter. [przypis edytorski]

zwada — kłótnia. [przypis edytorski]

zwadka (daw.) — spór, kłótnia. [przypis edytorski]

z Wagi — na zodiaku. Od Wagi zaczynają się znaki zodiaku zimowe. [przypis redakcyjny]

zwajca (starop.) — człowiek kłótliwy, skory do zwady; zwadca. [przypis edytorski]

zwajca (starop.) — kłótliwy. [przypis redakcyjny]

z Wałachy — z Wołochami. [przypis edytorski]

zwałaszyć (starop.) — przen.: osłabić. [przypis edytorski]

zwał się cesarzów plemiennik — uważał się za spokrewnionego z cesarzami (zapewne rzymskimi; budowanie sięgających starożytności genealogii było wówczas w modzie). [przypis edytorski]

zwały (daw.) — właśc. wały, fale morskie. [przypis edytorski]

zwalać — tu: pobrudzić. [przypis edytorski]

zwalać winę na karb — wskazywać coś jako przyczynę. [przypis edytorski]

zwala (gw., daw.) — pozwala (zwolić). [przypis autorski]

zwalana — powalana, pobrudzona. [przypis edytorski]

zwalczym — forma skrócona od: zwalczymy. [przypis edytorski]

zwalenie testamentu — obalenie mocy prawnej testamentu. [przypis redakcyjny]

zwalisko (daw.) — tu: ruina. [przypis edytorski]

zwariował — dla rytmu należy czytać na 4 sylaby. [przypis edytorski]

zwariuje (…) z (…) chorób nieprzystojnych — nawiązanie do problemów neurologicznych wywoływanych przez nieleczony syfilis; były one prawdopodobnie powodem obłędu i śmierci adwokata Józefa Goldszmita, ojca autora. [przypis edytorski]

zwarkoczony — spleciony w warkocz. [przypis edytorski]

zwarł się — zaczął walczyć. [przypis edytorski]

zwarły osękami — [tu:] zahaczyły. [przypis redakcyjny]

zwarować — zwędzić; ukraść. [przypis edytorski]

zwarte — ἀσφαλεῖς(N), συναφεῖς (D). [przypis tłumacza]

zwartować (daw.) — przeszukać. [przypis redakcyjny]

zwartszy — dziś: bardziej zwarty. [przypis edytorski]

zwarwszy (starop.) — zamiast: zwarłszy, analogiczna forma do tematów samogłoskowych. [przypis redakcyjny]

zwaryował — dziś popr. pisownia: zwariował. [przypis edytorski]

zwarzyć humor — zepsuć dobry humor. [przypis edytorski]

zwarzyć — (o przymrozku) doprowadzić do zwiędnięcia rośliny. [przypis edytorski]

zwarzyć — uwarzyć, ugotować. [przypis edytorski]

zwarzyć — zmrozić. [przypis edytorski]

z waszecia go traktować — zwracać się do niego: waszeć, jak do prostego szlachcica. [przypis edytorski]

z waszecia — zaściankowo lub drobnomieszczańsko [przypis redakcyjny]

Zważ, jak często w najbłahszych okolicznościach słaba i krucha natura twoja wystawiona jest na próbę; niemniej jednak te i inne próby są dla twego zbawienia potrzebne… — Thomas à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa LVII, cytat swobodny, z opuszczeniami. [przypis edytorski]

zważywszy jego stopień — biorąc pod uwagę jego pozycję w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]

Zwę się Dercetas…Dercetas, który ani nie spojrzał na konającego pana, tu patetycznie rozwodzi się nad swą wiernością. Dopiero zbity z tropu słowami Cezara: „Co mówisz?”, wskazującymi na to, że Cezar wcale nie słuchał, po prostu wypowiada wieść, z którą przyszedł. Po chwili jednak wraca do ułożonych naprzód frazesów. [przypis tłumacza]

Zwę się Dikea… Tyś Adikos, nie Dikea, i krzywdzisz mi pana — w oryginale gra słów niedająca się przełożyć na język polski: Diceae nomen est, „Zwę się Dikea” (imię greckie Δικαία znaczy „sprawiedliwa”: δικαία), na co Sceledrus odpowiada: άδικος tu es non δικαία, et meo ero facis iniuriam, „tyś raczej »Niesprawiedliwa«, a nie »Sprawiedliwa«, bo krzywdzisz mego pana”. Plautus często wtrąca greckie wyrazy dla wywołania efektu komicznego (por. Plautus, s. 408 i nast.). [przypis tłumacza]

zwężyć — dziś popr.: zwęzić. [przypis edytorski]

Zweig, Arnold (1887–1968) — niemiecki pisarz i pacyfista, przez pewien czas zaangażowany w ruch syjonistyczny. W latach 1933–1948 na emigracji, po wojnie prezes niemieckiego Pen Clubu. [przypis edytorski]

Zweig, Stefan (1881–1942) — pisarz austriacki, pacyfista. Od 1938 r. na emigracji, popełnił wraz z żoną samobójstwo. [przypis edytorski]

Zwei Jahre Gefängnis für schweren Einbruchdiebstahl (niem.) — Dwa lata więzienia za ciężką kradzież z włamaniem. [przypis edytorski]

zwei Seelen wohnen in meiner Brust (niem.) — dwie dusze mieszkające w mojej piersi. [przypis edytorski]

Zweiter Gesang — Der zweite Gesang wird durch ein Zwiegespräch zwischen einem Knäblein und dem alten Diener des Kronschwertträgers eingeleitet. Dieses Knäblein, das hier plötzlich auftaucht und nachdem es seine Mission vollendet, mit Waclaw verschwindet (V. 1425), ist eines jener phantastisch-mystischen Wesen, wie sie bei phantasiereichen Dichtern nicht selten vorkommen. Es erinnert unwillkürlich an Goethes Mignon, und ist doch in den meisten Beziehungen ihre Kehrseite. Unverkennbar hat der Dichter ihm viele seiner eigenen Züge geliehen. [przypis tłumacza]

zwergl (niem.) — karzełek, krasnoludek. [przypis edytorski]

zwertować — dziś popr.: przewertować. [przypis edytorski]

związać się (daw.) — chwycić, jak w walce zapaśniczej. [przypis edytorski]

związać się — tu: rozpocząć walkę. [przypis edytorski]

związana warty — dziś: związana wartami. [przypis edytorski]

związanego z nią ślubem duchowym — Badania najnowsze wykazują jednak, że duchowe te więzy potrącały nieraz mocno o stosunki wytwarzające to, co nazywamy dziś „półdziewictwem” [półdziewica: kobieta mająca kontakty seksualne z mężczyznami, ale zachowująca dziewictwo; określenie zaczerpnięte z powieści fr. pisarza Marcela Prévosta pt. Les Demi-vierges („Półdziewice”, 1894); red. WL]. [przypis autorski]

związany — gra słów: legato znaczy: „legat” (poseł) i „związany”. [przypis tłumacza]

związanym jęczał — dziś: związany jęczałem. [przypis edytorski]

Związek Achajski — organizacja państw greckich (achajskich) na Peloponezie powstała w 281 r. p.n.e. w celu przeciwstawienia się Macedonii; w drugiej wojnie macedońskiej, w roku 198 p.n.e. związek sprzymierzył się z Rzymem przeciwko Macedonii, jednak kiedy po podporządkowaniu sobie Macedonii państwo rzymskie zaczęło dominować i ograniczać samodzielność państw greckich, Związek Achajski próbował przeciwstawiać się temu, co doprowadziło do represji (167 p.n.e.), a następnie konfliktu zbrojnego i klęski w roku 147 p.n.e. pod Leukopetrą, zburzeniem Koryntu, Teb i Chalkis; związek przestał istnieć, państwo rzymskie wchłonęło Grecję, a władzę nad państwami Związku Achajskiego sprawował rzymski namiestnik Macedonii. [przypis edytorski]

Związek Amerykański Głosowania Kobiet — mowa tu prawdopodobnie o o Międzynarodowym Ruchu Kobiet (fr. Alliance Internationale des Femmes, AIF; ang. International Woman Suffrage Alliance, IWSA), ukonstytuowanym w 1904 r. w Berlinie zrzeszeniu towarzystw wyborczych na rzecz praw kobiet, do którego przystąpiły towarzystwa ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, stanu Victorii w Australii, z Anglii, Niemiec, Szwecji, Norwegii, Danii i Holandii, oraz przedstawicielki Austrii, Szwajcarii i Węgier; przewodnictwo honorowe objęła nestorka ruchu sufrażystek amer. Suzan Antony (1820–1906), a czynnie kierowała organizacją Chapman-Catt. Później, w 1920 r. powstała Liga Praw Wyborczych (ang. League of Women Voters, LWV) ograniczająca się raczej do działań na terenie Ameryki i istniejąca do dziś ponadpartyjna organizacja zajmująca się politycznym doradztwem (organizowaniem debat itp.), stworzona przez Carrie Chapman-Catt (1859–1947). [przypis edytorski]

Związek Arkadyjski a. Liga Arkadyjska — państwo związkowe założone w 370 p.n.e. przez miasta-państwa Arkadii, krainy na Peloponezie, podczas okresu słabości Sparty, która wcześniej kontrolowała ten region. [przypis edytorski]

związek Bakuninowski — Międzynarodowy Alians Demokracji Socjalistycznej, anarchistyczna organizacja założoną w 1868 w Szwajcarii przez Michaiła Bakunina (1814–1876), rosyjskiego rewolucjonistę, twórcę anarchizmu kolektywistycznego; po odmownej decyzji przyjęcia Aliansu w poczet członków Międzynarodówki, organizacja została rozwiązana, a jej członkowie wstąpili do narodowych sekcji Międzynarodówki. [przypis edytorski]

Związek Etolski — organizacja polityczna powstała między 280 a 270 r. p.n.e., obejmująca Etolię wraz z sąsiednimi poleis; związek miał stanowić przeciwwagę dla hegemonii macedońskiej i w tym celu początkowo sprzymierzał się z Rzymem; w 192 p.n.e. zmienił politykę i w sojuszu z Seleucydami wystąpił przeciw Rzymowi, ponosząc klęskę; w 189 p.n.e. Rzym podbił Etolię, a związek przestał istnieć. [przypis edytorski]