Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 467 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 158932 przypisów.
pontifex maximus (łac.) — najwyższy kapłan. [przypis edytorski]
„Pontificale Romanum”, „Pontyfikał rzymski” — rzymskokatolicka księga liturgiczna zawierająca modlitwy, ceremonie i obrzędy odprawiane przez papieży, biskupów i opatów. [przypis edytorski]
pontka (z fr.) — spiczasta bródka; wedle prof. Brücknera też w formie starop. pąt, pąciec: fryzura z przedziałkiem. [przypis redakcyjny]
Pont — kraina historyczna w Azji Mniejszej, na płd.-wsch. wybrzeżu M. Czarnego. [przypis edytorski]
Pont — kraina hist. w Azji Mniejszej, na płd.-wsch. wybrzeżu M. Czarnego. [przypis edytorski]
Pont — kraina hist. w płn.-wsch. Azji Mniejszej, nadmorska część Kapadocji, w starożytności niezależne królestwo, później zależne od Rzymu. [przypis edytorski]
Pont — królestwo nad Morzem Czarnym, w I w. p.n.e. najsilniejsze państwo w regionie, w czasie opisywanym przez Sienkiewicza było już zależne od Rzymu. Obejmowało tereny dzisiejszej Turcji, Krym i liczne ziemie na wybrzeżach Morza Czarnego i Azowskiego. Nazwa krainy pochodziła od ówczesnej nazwy Morza Czarnego: Pontus Euxinus. [przypis edytorski]
Pont (łac. Pontus Euxinus) — Morze Czarne. [przypis edytorski]
Pont (łac. Pontus Euxinus) — Morze Czarne. [przypis edytorski]
Pontorson — miejscowość i gmina w Normandii, w płd. Francji. [przypis redakcyjny]
pontskie narody — [ludy] mieszkające w krainie Pontus nad Morzem Czarnym w Azji Mniejszej. [przypis redakcyjny]
Pont-sur-Yonne — miasteczko we Francji, ok. 100 km na płd. od Paryża. [przypis edytorski]
Pont — tak nazywa się kraj w Azji Mniejszej, na wschód od rzeki Halys. [przypis tłumacza]
Pont — tu: Pont Euksyński (gr. Pontos Eukseinos: Morze Gościnne), staroż. grecka nazwa Morza Czarnego. [przypis edytorski]
Pontverre, Benoìt Quimier de (1656–1733) — ksiądz katolicki, był proboszczem Confignon od 1691. [przypis edytorski]
pontycki — pochodzący z Pontu, krainy nad Morzem Czarnym. [przypis edytorski]
Pontyer — Pontrieu w Bretanii, gdzie dziś jeszcze pokazują pasterze mniemany grób Merlina. [przypis redakcyjny]
pontyfikalnie — uroczyście. [przypis redakcyjny]
pontyfikalnie (z łac.) — tu: uroczyście. [przypis edytorski]
Pontygier — zamek Poitiers we Francji, własność rodziny Maganca. [przypis redakcyjny]
pontyjskie ostępy — trudno dostępne miejsce w lesie lub puszczy w Poncie, krainie nad Morzem Czarnym. [przypis edytorski]
ponurem, gorzkiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: ponurym, gorzkim. [przypis edytorski]
ponuremu zięciu — zam.: zięciowi, analogicznie do: ojcu (lic. poet.). [przypis redakcyjny]
ponurym i olbrzymim Anglikiem — tj. Johnem Miltonem (1608–1674), autorem Raju utraconego. [przypis edytorski]
ponurzyć (daw.) — zanurzyć, pogrążyć. [przypis edytorski]
Ponut’ — trump.: Ponuti (kreip.) [przypis edytorski]
pony — kuc, niewielki, krępy koń. [przypis edytorski]
ponystė — buvimas ponu, ponavimas. [przypis edytorski]
po obiorze prezesa — tj. po 10 grudnia, dniu wyboru prezydenta rzeczypospolitej francuskiej. [przypis redakcyjny]
po obojej stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: po obu stronach. [przypis edytorski]
po obozie — τῶν δωμάτων (N), τοῖς ὁχυρόμασι (D). [przypis tłumacza]
poobracać (starop.) — tu: poprzemieniać. [przypis edytorski]
poobtłukane — dziś popr.: poobtłukiwane. [przypis edytorski]
poodkładać — odbić, odpłynąć. [przypis redakcyjny]
Po odkryciu Meszasebe przez ojca Marquette i nieszczęśliwego La Salle — Missisipi została odkryta przez hiszp. podróżnika i konkwistadora Hernando de Soto (1496–1542) podczas wielkiej wyprawy na tereny na płn. od Meksyku (1539–1543). Marquette i La Salle byli pierwszymi, którzy zbadali Missisipi. [przypis edytorski]
poodsądzywał czci — oczernił (odsądził od czci); zbezcześcił. [przypis edytorski]
po odwrocie wojsk nieprzyjacielskich — w jesieni 369 r. [przypis tłumacza]
poodźta, własc. podźta a. pójdźta (gw.) — chodźcie; odejdźcie. [przypis edytorski]
po okazyjej — po bitwie. [przypis redakcyjny]
po okropnym nieszczęściu 15 września 1826 — moment rozstania z Klementyną Curial. [przypis edytorski]
poonczas — wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
po onem (starop.) — po tym. [przypis edytorski]
po oracji — po mowie. [przypis redakcyjny]
poorali — poorały [przypis edytorski]
Poor Yorick (ang.) — „Biedny Jorik”, słowa Hamleta nad czaszką ekshumowanego nadwornego błazna (Szekspir, Hamlet, akt V, scena 1), poprzedzające monolog o śmiertelności. [przypis edytorski]
poosobno — dziś: osobno; por. analogiczne pod wzgl. budowy leksykalnej, a o przeciwstawnym znaczeniu: pospołu. [przypis edytorski]
po osobno — dziś: osobno. [przypis edytorski]
poosobno (neol.) — osobno. [przypis edytorski]
poozdzierane — porozdzierane. [przypis edytorski]
popadany — popękany. [przypis edytorski]
popadaż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie popada, czyż nie popada. [przypis edytorski]
popadianka — córka popa. [przypis edytorski]
popadia — żona duchownego prawosławnego. [przypis edytorski]
popadia — żona popa (duchownego prawosławnego). [przypis edytorski]
popadłem w (…) nędzę — w oryginale niem. użyto rzeczownika Elend: [popadłem w] niedolę. [przypis edytorski]
popadszy spis — dopadłszy spis [tj. włóczni]. [przypis redakcyjny]
popadzia — popadia, żona popa (duchownego prawosławnego). [przypis edytorski]
po palestrancku (daw.) — na sposób prawniczy; palestra (z łac.): grono adwokatów, pełnomocników sądowych. [przypis edytorski]
popalić boty — szybko uciec. [przypis redakcyjny]
poparłem — popchnąłem, wytężyłem. [przypis redakcyjny]
poparny — podwójny; podzielony na dwa a. występujący w parach. [przypis edytorski]
popaść a. popasać — odpocząć, dając jeść (paszę) koniowi. [przypis edytorski]
popaść (gw., z ros. попасть) — trafić, wcelować. [przypis edytorski]
popasać — odpoczywać, robić postój. [przypis edytorski]
popasać — odpoczywać w drodze, szczególnie podczas podróży konno. [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży. [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży, szczególnie konno (na takim postoju konie dostają paszę). [przypis edytorski]
popasać — robić postój w podróży, szczególnie konno. [przypis edytorski]
popas (daw.) — postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popasowy — przym. od popas: postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popas — postój w czasie podróży w celu nakarmienia koni i odpoczynku. [przypis edytorski]
popas — postój w podróży (szczególnie odbywanej konno); tu: gospoda, zajazd. [przypis edytorski]
popas — przerwa w podróży odbywanej konno. [przypis edytorski]
popas — przerwa w podróży; odpoczynek dla koni pociągowych lub wierzchowych, podczas którego dostawały paszę lub pasły się na jakimś dostępnym terenie zielonym. [przypis edytorski]
popatrzał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: popatrzył. [przypis edytorski]
Popatrzcie no tylko… — jedną z najwięcej przez ówczesną publiczność wymaganych i cenionych właściwości dobrej gry aktorskiej była jak najwyrazistsza, żywiołowa mimika i gestykulacja, cechująca do dziś dnia południowców. Palestrio daje tu popis wirtuozostwa w tym względzie. [przypis tłumacza]
Popatrz miedzy szoty prawdziwszej roboty — poszukaj między kupcami bardziej prawdomównego wyrobu, tj. lustra („szot” od „Szkot”; Szkoci byli znani w Polsce jako kupcy). [przypis redakcyjny]
popatrz na mego dziesiątego syna — Rabi Jachanan miał dziesięciu synów. Wszyscy zmarli przed nim. Rabi zwykł nosić z sobą małą kość ostatniego syna. [przypis tłumacza]
popatrzywszy na nią, tak mnie ten widok ścisnął za serce — błąd logiczny i gramatyczny; dziś popr. np: kiedy popatrzyłem na nią, (…) widok [jej] ścisnął [mnie] za serce. [przypis edytorski]
pop — duchowny w kościele prawosławnym. [przypis edytorski]
popęd detumescencji — jeden ze składników popędu seksualnego w terminologii Molla: popęd do odprężenia po zaspokojeniu seksualnym. [przypis edytorski]
popęd kontrektacji — jeden ze składników popędu seksualnego w terminologii Molla: popęd do fizycznego kontaktu z partnerem. [przypis edytorski]
popędliwy potok — rwący potok. [przypis redakcyjny]
popęd — siła i prędkość. [przypis edytorski]
popętać — spętać, związać. [przypis edytorski]
popętać — tu: skuć. [przypis edytorski]
Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego oświecenia. [przypis edytorski]
Pope, Alexander (1688–1744) — czołowy poeta angielskiego Oświecenia. [przypis edytorski]
popełnieć — przytyć, zaokrąglić się. [przypis edytorski]
popełnił był (daw.) — forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: popełnił wcześniej, uprzednio (przed wydarzeniami a. czynnościami wyrażonymi formą zwykłego czasu przeszłego). [przypis edytorski]
Po pewnym czasie — upłynęły blisko trzy lata; jest to wiosna 391 r. W lecie 393 r. prowadził akcję polemarch Praksytas, który zajął port Lechajon i kilka ważnych miejscowości; w 392 r. drobne utarczki; już od zimy 392/3 toczyły się układy, ale uległy rozbiciu. [przypis tłumacza]
popiętny (daw.) — złożony z pięciu części. [przypis edytorski]
Popiela zaś wraz z potomstwem do szczętu z państwa wykorzenił — w innym tłumaczeniu: „Popiela wraz z potomstwem doszczętnie usunął z królestwa”. Oznaczałoby to, że smutny koniec spotkał Popiela poza granicami państwa, nie zaś, jak chce późniejsza tradycja, na wieży w Kruszwicy. [przypis edytorski]
Popielec — środa popielcowa, w kalendarzu chrześcijańskim dzień pokutny, rozpoczynający Wielki Post. Wtorek przed Popielcem to ostatni dzień karnawału. [przypis edytorski]
popielica — gatunek gryzonia. [przypis edytorski]
popielicami — futrem ze skórek zimowych wiewiórki północnej. [przypis redakcyjny]
popielica — szary gryzoń wielkości szczura. [przypis edytorski]
popielicowy — ozdobiony skórkami popielic, małych gryzoni podobnych do wiewiórki. [przypis edytorski]
popieliczy (daw.) — dziś: popielicowy, wykonany z futerek popielic, dużych, szarych gryzoni. [przypis edytorski]
Popiel — legendarny władca, po raz pierwszy wspomniany w kronice Galla Anonima jako przedstawiciel dynastii poprzedzającej Piastów. Pod wpływem modyfikacji legendy w kronice mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem stał się symbolem złego króla. [przypis edytorski]
