Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 459 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10149 przypisów.

W krainie graniczącej z Amfipolis (…) poszarpią mu sieci — Pliniusz, Historia naturalna, X, 8, 10. [przypis tłumacza]

w krainie Neptuna — na morzu. [przypis tłumacza]

w krainie styksowej (mit. gr.) — w krainie umarłych. [przypis edytorski]

w krajcim ja ongi pojechał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika oraz konstrukcja z partykułą wzmacniającą „ci”; inaczej: w kraj ci ja ongi pojechałem. [przypis edytorski]

W kraju futer — powieść Juliusza Gabriela Verne'a (1828–1905) Le Pays des fourrures z 1873 r. W Polsce znana pod dwoma tytułami: W krainie białych niedźwiedzi, tłum. Karolina Bobrowska, 1925 r., Wyspa błądząca, tłum. Elwira Korotyńska, 1931 r. [przypis edytorski]

W kraju położonym na zachód od naszego — na zachód od Babilonu, czyli w Erec Israel. [przypis tłumacza]

w kredzie — [tu: w credo, tj.] w Wierzę w Boga. [przypis redakcyjny]

w „Kresfontesie” Meropa syna zabić zamierza, a nie zabija, ale go poznajeKresfontes, tragedia Eurypidesa, z której tylko urywki się dochowały. Treść jej była następująca: Kresfontes, król Mesenii, został przez jakiegoś uzurpatora pozbawiony tronu i wraz z dwoma starszymi synami zabity. Najmłodszy, Telefontes, dostał się za staraniem matki Meropy do Etolii i przechowywał się tam w domu przyjaciół. Meropa zmuszona została poślubić tyrana. Telefontes powraca w celu zrzucenia go z tronu, udaje zabójcę Telefontesa i o mało wskutek tego nie traci życia przez oburzoną matkę; sprawa jednak wyjaśnia się jeszcze na czas, układają razem plan zamordowania tyrana, co też pomyślnie dokonane zostało. [przypis tłumacza]

W. Kr. M. — skrót: wasza królewska mość. [przypis edytorski]

W królestwie ślepych jednooki jest królem — Erazm z Rotterdamu, Adagia, III, IV, 96. [przypis edytorski]

Wkrótce się dowiesz, co ci życzy Prato – Dante prorokuje nieszczęścia dla Florencji, które właśnie nawiedziły ją w czasie, kiedy pisał swój poemat, jako to: pożar, który w 1301 r. zniszczył 1700 domów tego pięknego miasta; w roku 1304 załamał się most na rzece Arnie; uwagi godne na koniec klęski, jakie wojujące między sobą stronnictwa sprowadziły na miasto. Mieszkańcy pobliskiej miejscowości Prato życzą Florencji takich nieszczęść. [przypis redakcyjny]

w krótce (starop.) — wkrótce; w krótkim czasie. [przypis edytorski]

Wkrótce ton przeszedł w prostą żałość… — tak nazywa się jedna z najsławniejszych fantazji Ole Bulla. [przypis autorski]

w krótkim przeciągu czasu — dziś popr.: w ciągu krótkiego czasu. [przypis edytorski]

w krótkości — dziś popr.: krótko, pokrótce. [przypis edytorski]

Wkroczenie do Czechii z olbrzymiemi trudnościami Bolesława Krzywoustego — Świadomy tych trudności kronikarz, gotów porównać z tego względu bohatera swego okolicznościowo z bohaterem kartagińskim Alpy przebywającym. Egzaltacyja jego w tym miejscu tak dalece za złe nie może mu być poczytywana. Co do kierunku wyprawy, objaśnia Naruszewicz, iż wkroczyły wojska polskie do Czechii od Krakowa, ciągnąc ku Elbie, przez lesiste, chrudymski i czesławski powiaty. [przypis tłumacza]

wkroczenie Rosjan do Węgier — w czerwcu 1849 korpus wojsk rosyjskich razem z armią austriacką wkroczył na Węgry, żeby stłumić powstanie i utrzymać przy władzy dynastię Habsburgów. [przypis edytorski]

w Kronice (…)Kronika emigracji polskiej, 1835. T. III, s. 74 i nast. [przypis redakcyjny]

w krygi… ująć — okiełznać, opanować. [przypis redakcyjny]

w krzyż Chrystusa wszczepić… na nowo, już nie straszna…Wykład nauki, cz. I (Dzieła, t. X, s. 185). [przypis autorski]

…w książce, którą dziś otrzymałem — były to Rozważania o języku francuskim, stanowiące przedmowę do ostatniego wydania Słownika Akademii pióra François Villemain. [przypis redakcyjny]

w książce, którą świeżo wydałeś — tj. La Bonne Foy des Jansénistes en la citation des autheurs reconnue dans les lettres que le secrétaire du Port-Royal a fait courir depuis Pasques, przez o. Franciszka Annat, T.J., Paryż, 1657. [przypis tłumacza]

w książce o narkotykach, dziełku ku szkodzie ogółu mało niestety czytanym — podejrzewam, że monopol państwowy przy pomocy jemu tylko wiadomych a potężnych środków zarżnął tę cenną książeczkę ze względów czysto egoistycznych. Okropne! Przypomnijcie sobie tylko artykuły w „Kurierku” namawiające na palenie: „papieros odświeża myśl”, „papieros umacnia przyjaźń” itp. ohydy. [przypis autorski]

w książce pod tytułem „Imago primi saeculi” — dzieło to, bogato wydane, ukazało się w 1640. [przypis tłumacza]

w książeczce sądził swoich braci — mowa o pracy publicystycznej Mochnackiego Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831. [przypis edytorski]

w. ks. — skrót od: wielki książę; tu w C.lp: wielkiemu księciu. [przypis edytorski]

w. ks. — skrót tytułu Wielka Księżna lub Wielki Książę. [przypis edytorski]

w którą nadzieję żywiesz? (starop.) — jaką nadzieją żyjesz? [przypis redakcyjny]

W które ja się tu, jak przed sztyletami Cezar, obwijam — Gajusz Juliusz Cezar (100–44 p.n.e.), dyktator Rzymu, zasztyletowany przez zamachowców, umierając, zasłonił twarz krajem togi. [przypis edytorski]

w którejeś mię (…) chciał uchować (starop.) — w której mnie chciałeś uchować. [przypis edytorski]

w której (…) stronie — dziś popr.: po której stronie. [przypis edytorski]

w której stronie kolonia — dziś popr.: z której strony lub po której stronie kolonia. [przypis edytorski]

w której zajmowałem honorowy urząd — Brzozowski był w latach 1897/8 prezesem tej organizacji. [przypis edytorski]

w któremem uwięzła (starop.) — w którym uwięzłam. [przypis edytorski]

w których widno — dziś: w których widać. [przypis edytorski]

w którymeście uwierzyć mogli (pot.) — w którym żeście uwierzyć mogli; w którym mogliście uwierzyć. [przypis edytorski]

W którym hotelu pan staje? — W którym hotelu pan się zatrzymał? [przypis edytorski]

w którym obleczon — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika oraz skróconą formą przymiotnika; inaczej: w który jestem obleczony (odziany). [przypis edytorski]

W którymś ufność swą złożyła, Jeszcze żyje stary Bóg — tj. jeszcze żyje stary Bóg, w którym złożyłaś swą ufność. [przypis edytorski]

W którym są humory albo może robak — większość chorób przypisywano zaburzeniom równowagi czterech tzw. humorów, płynnych substancji w ciele człowieka: krwi, żółci, śluzu (flegmy) i czarnej żółci; sądzono też, że dziury w zębach powstają za sprawą maleńkich robaków zębowych. [przypis edytorski]

W którym wiecznego… — szyk przestawny: w którym widzimy promienie wiecznego miłosierdzia… [przypis redakcyjny]

w kuchni Geberskiej — Geber, słynny chemik z końca VIII wieku, który mozolił się nad sztuką fabrykowania złota. [przypis tłumacza]

w kucyją — w dzień Wigilii świąt Bożego Narodzenia (kucja to nazwa potrawy wigilijnej ludów ruskich, sporządzonej z pszenicy, miodu i maku). [przypis edytorski]

w kuczy (daw.) — w namiocie. [przypis redakcyjny]

w kumorze (gw.) — w komorze. [przypis edytorski]

w kumy — na ojca chrzestnego. [przypis edytorski]

…w kwestii bulwarów nad Wisłą — sprawa budowy bulwarów nad Wisłą była wtedy rzeczywiście aktualna. „Kurier Warszawski” z 2 kwietnia 1879 roku donosi o powstaniu towarzystwa polsko–francuskiego, które zamierza wybudować te bulwary kosztem 25 milionów rubli. Projekt jednak nie został urzeczywistniony. [przypis redakcyjny]

w kwestii smaku raz jeszcze — nawiązanie do wiersza Zbigniewa Herberta Potęga smaku. [przypis edytorski]

włącza w siebie — lub „pojmuje”, stąd: „pojęcie”. [przypis tłumacza]

w łąkach — na łąkach. [przypis redakcyjny]

włada (daw.) — władczyni. [przypis edytorski]

władający Yalporem — W ten sposób Zilia określa nieznane jej użycie broni palnej. [przypis tłumacza]

Władaj, Brytanio — w oryg. Rule Britannia, pieśń ze sławnym refrenem „Rule, Britannia! Britannia, rule the waves: / Britons never will be slaves” (tj. „władaj, Brytanio, władaj nad falami: Brytyjczycy nigdy nie będą niewolnikami”); skomponowana przez Thomasa Augustine'a Arne (1710–1778) w 1740 r. do słów wiersza Jamesa Thomsona (1700–1748) z okazji przedstawienia Alfred z gatunku masque wystawianego na dworze księcia Walii; szybko zyskała popularność, szczególnie wśród marynarzy, stając się sztandarową pieśnią patriotyczną, drugim nieformalnym hymnem Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]

Władanowicz — w innym wydaniu: Roguszewski. [przypis edytorski]

władca Chalkidy — położonej między Damaszkiem a Bejrutem (Berytos), dzisiejsze 'Andżar (arab. Ain el Jurr). [przypis tłumacza]

władca morski — Posejdon. [przypis edytorski]

władca pylijskiego… narodu, — Nestor, uosobienie starości i związanego z nią rozsądku. [przypis edytorski]

władca Rusi Moskiewskiej — tereny dzisiejszej Rosji (Ruś Moskiewska) i Ukrainy (Ruś Kijowska) były w średniowieczu pod władzą Tatarów. [przypis edytorski]

władca Styksu — Dito (Pluton). [przypis edytorski]

Władcy prawdy […] Jestem czysty — rozdział 75 Księgi Zmarłych. Jest to jeden z najwznioślejszych dokumentów, jakie zostawiła starożytność. [przypis autorski]

Władczyni świata — cieszący się wielki powodzeniem ośmioczęściowy niemy serial kinowy z roku 1919, z Mią May w roli głównej, pierwsza superprodukcja. [przypis edytorski]

Władkowi się dziwnym zdawało — dziś raczej: Władkowi wydawało się dziwne. [przypis edytorski]

władła (daw.) — forma 3 os. cz. teraźniejszego r.ż. czasownika niedokonanego władać; dziś niestosowana (zastępczo używa się raczej czasowników dokonanych lub form cz. przeszłego np. zawładnęła, władała). [przypis edytorski]

władli — skrócone od: władali. [przypis edytorski]

władnąć czym (daw.) — władać, rządzić. [przypis edytorski]

władnąć (daw.) — dziś popr.: władać. [przypis edytorski]

władnąć (daw.) — władać czym. [przypis edytorski]

władnąć — dziś popr.: władać. [przypis edytorski]

władnąć — rządzić. [przypis edytorski]

władnące — dziś: władające. [przypis edytorski]

władnąc przez dary — dzierżąc władzę dzięki rozdawnictwu darów. [przypis edytorski]

władnący — dziś popr.: władający. [przypis edytorski]

władną (…) nami gwiazd siły — chodzi o położenie gwiazd i planet, z którego w astrologii przepowiadano przyszłość złą lub dobrą. [przypis redakcyjny]

władnie (daw.) — dziś popr. forma: włada. [przypis edytorski]

władnie (daw. forma) — włada. [przypis edytorski]

władnie (daw. forma) — włada, rządzi. [przypis edytorski]

władnie (daw.) — włada. [przypis edytorski]

władnie jako słońce wonnym / Nawrotem — chodzi o kwiat, który zwraca się ku słońcu (bliżej nie wiadomo, o jaki). [przypis redakcyjny]

władnik (daw.) — władca. [przypis edytorski]

władni (starop. forma) — dziś 2 os. lp. trybu rozkazującego: władaj. [przypis edytorski]

władni (starop. forma) — dziś 2.os.lp trybu rozk.: władaj. [przypis edytorski]

władny — dziś: władczy. [przypis edytorski]

W ładunkach bibułowych kmin kandyzowany — kmin obsmażany w cukrze podawany był w tutkach z kolorowego papieru. [przypis redakcyjny]

Wład. — Władysław Zamoyski. [przypis redakcyjny]

władyka (daw.) — władca, pan. [przypis edytorski]

władyka (daw.) — zwierzchnik, władca, pan. [przypis edytorski]

władyka — władca, książę. [przypis edytorski]

Władykoń Posejdon — Odrzykoń, namiętny sportsmen, jak wszyscy z rodu Alkmeonidów Megaklesi, klnie się na Posejdona z przydomkiem Hippios tj. Władykoń, który jako stwórca konia był opiekunem wyścigów; sławna była jedna z jego licznych świątyń, stojąca na wzgórzu Kolonos, tuż obok Aten. Na scenie widać posąg Posejdona. [przypis tłumacza]

Władysław, 22-go dopiero z Paryża wyruszywszy, przybył już po klęsce — mowa o stosunkach sardyńskich i o klęsce, jaką wojska sardyńskie, dowodzone przez jen. Chrzanowskiego, poniosły 23 marca 1849 r. pod Nowarą w walce z armią austriacką. [przypis redakcyjny]

Władysław Anczyc (1823–1883) — pisarz, działacz społeczny i wydawca. Poemat Tyrteusz jest alegorią, autor pisząc o upadku starożytnej Sparty robi aluzję do Polski pod zaborami. [przypis edytorski]

Władysława — Zamoyskiego. [przypis redakcyjny]