Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7779 przypisów.

cichaczem — niepostrzeżenie. [przypis edytorski]

cichajta (gw.) — bądźcie cicho. [przypis edytorski]

cicha msza (rel.) — skromna msza czytana, bez muzyki. [przypis edytorski]

Cichawa — w Krakowskiem, wieś Kazimierza Żeleńskiego, brata Władysława. [przypis redakcyjny]

cichego (…) doktora — chodzi o doktora Fausta. Jest to bohater fikcyjny, postać stanowiąca sama w sobie niezwykle płodny motyw w sztuce. Faust to uczony (zarazem filozof, alchemik, przyrodnik), który, zgłębiwszy dostępną człowiekowi wiedzę, doznał rozczarowania, niedosytu i goryczy, co z kolei doprowadziło go do podpisania cyrografu z diabłem. W zamian za diabelską pomoc i usługi zapisał diabłu (występującemu pod imieniem Mefistofelesa) swą duszę. Najbardziej znanym opracowaniem tematu jest dramat Faust Johanna Wolfganga Goethego, cieszący się niebywałą popularnością w okresie romantyzmu. W romantyzmie poza ujęciami literackimi powstały również np. utwory muzyczne inspirowane historią Fausta, jak Symfonia Faustowska Liszta, kantata Berlioza Potępienie Fausta, czy opera Gounoda Faust. Wcześniej motyw podjął Christopher Marlowe (Tragiczna historia doktora Fausta 1588), a później m.in. Thomas Mann (Doktor Faustus 1947). Na wątkach faustowskich oparta jest również powieść Michaiła Bułhakowa Mistrz i Małgorzata. W polskiej literaturze motyw ten, nieco strywializowany, pojawia się w legendzie o panu Twardowskim oraz w balladzie Mickiewicza Pani Twardowska. [przypis edytorski]

cichej wsi litewskiej, kiedy reszta świata we łzach i krwi tonęła — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. I. [przypis edytorski]

Cicho, bo każdy się bał dowódcyIliada IV 431. [przypis edytorski]

cichocie (gw.) — bądźcie cicho. [przypis edytorski]

cichocie (gw.) — uciszcie się. [przypis edytorski]

cichojcie (gw.) — bądźcie cicho, milczcie. [przypis edytorski]

cichom tonąć począł — począłem cicho tonąć. [przypis edytorski]

cichoście (daw., gw.) — cichości (M.lm); cisze. [przypis edytorski]

cicho — tyla, tylėkite. [przypis edytorski]

Cichy jubileusz — pisane w r. 1923. [przypis autorski]

cichy Ksiądz w Kapitule — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej. [przypis redakcyjny]

cichymi kroki (daw.) — dziś popr. N.lm: cichymi krokami. [przypis edytorski]

cichymi kroki — dziś popr. forma N. lm: cichymi krokami. [przypis edytorski]

cicilikas — niekinamai apie socialistą. [przypis edytorski]

cicisbej (wł. cicisbeo, cavaliere servente) — przyjaciel domu adorujący panią domu. [przypis edytorski]

cicisbeo (wł.) — kawaler usługujący i towarzyszący pani domu z pozwoleniem jej męża. [przypis edytorski]

cicisbeo (wł.) — przyjaciel. [przypis tłumacza]

cicisbeo (z wł.) — kawaler wyznający miłość kobiecie zamężnej. [przypis edytorski]

cicisbeo (z wł.) — oficjalny kochanek zamężnej kobiety. [przypis edytorski]

cicis (cyces) — frędzle od chusty, element rytualnego stroju żydowskiego. [przypis edytorski]

cicit a. cyces — frędzle przymocowane do czterech rogów tałesu; element rytualnego stroju żydowskiego. [przypis edytorski]

cicit — (hebr.; z jid. cyces) frędzle przymocowane w czterech rogach talitu (tałesu). [przypis edytorski]

ci, co niesprawiedliwie zabierają majątki (…) zdradzają nie tylko przyjaciół, ale i siebie samych, z brudnej chęci zysku — Teramenes ma rację. Wybryki oligarchii wykopały jej grób w Atenach i w innych miastach Grecji. [przypis tłumacza]

ci, co pierwej przyszli — To jest ci, co szli między gryfem a świecznikami. [przypis redakcyjny]

ci, co przeszli takie wychowanie, nie wyruszają z łukiem i pociskami — szlachta, która odebrała wyżej opisane wychowanie, rusza w bój uzbrojona inaczej jak gimneci; perscy lekkozbrojni rekrutują się nie ze szlachty. [przypis tłumacza]

ci, co się już pożenili, jednego wyjąwszy — tzn. z wyjątkiem stryja Klaudiusza, który ożenił się z matką Hamleta, Gertrudą. [przypis edytorski]

ci, co zasięgają wróżby (…) z krzyku ptactwa lub słów ludzkich, (…) także kierują się takim głosem — jeżeli np. ktoś, ważąc w myśli jakiś zamiar, usłyszy na ulicy z rozmowy dwóch przechodniów słowa: „Doskonale się uda”, to nie ów nieznajomy dał dobrą wróżbę, lecz bóg ją jego głosem objawił. Podobnie i innego rodzaju wyrocznie są głosem boga. [przypis tłumacza]

ci-devant aristos (fr.) — byli arystokraci. [przypis edytorski]

ci-devant (fr.) — była, dawna, niegdysiejsza. [przypis edytorski]

ci-devant (fr.) — były, dawny. [przypis edytorski]

ci-devant (fr.) — dawny, były a. z dawnych czasów (pierwotnie o szlachcie trzymającej się sposobu życia sprzed Rewolucji Francuskiej). [przypis edytorski]

ci-devant (fr.) — niegdyś, dawniej; podczas rewolucji francuskiej określenie umieszczane przed tytułami arystokracji. [przypis redakcyjny]

ci-devant (fr.) — poprzedni, dawny. [przypis edytorski]

ci-devant jeunes hommes (fr.) — ci młodzi ludzie tutaj. [przypis edytorski]

ci dwaj jakiego są rodu — Aleksander i Napoleon degli Alberti po śmierci ojca robiąc dział między sobą, dwaj bracia, tak się skłócili, że szpadami nawzajem się przebili. Miejsce ich rodzinne leżało nad strumieniem Bisenzio, który przepływa dolinę Falterona między Lukką a Florencją. [przypis redakcyjny]

Ci dwaj (…) rodowe tej róży korzenie — Adam po lewicy, a Piotr po prawicy Marii, jako dwa korzenie róży. Dlatego, że Adam jest wszechrodzicem ludzkiego rodzaju, a św. Piotr pierwszym pasterzem, któremu Chrystus zdał pasterstwo swojej owczarni. [przypis redakcyjny]

ci dwaj smętni — byli to dwaj synowie Herkulesa I, prawy syn, Ferdynand, i nieślubny, Juliusz. Zaplątani w spisek przeciw swym braciom, Alfonsowi i Hipolitowi, zostali, gdy się rzecz wykryła, skazani na śmierć, lecz na szafocie ułaskawieni na dożywotnie więzienie. [przypis redakcyjny]

cięgiem (gw.) — ciągle. [przypis edytorski]

Cięgiem (gw.) — ciągle, wciąć. [przypis edytorski]

cięgiem (gw.,pot.) — ciągle, bez przerwy. [przypis edytorski]

cięgiem ino godos o tem (gw.) — ciągle tylko mówisz o tym. [przypis edytorski]

cięgły łuk (starop. forma) — w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który da się ciągnąć („ciągnął łuk Rykard” 9, 69, 1), naciągać. [przypis redakcyjny]

cięgły (starop.) — gibki. [przypis redakcyjny]

cięgły (starop.) — [tu] w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który się da ciągnąć. [przypis redakcyjny]

Cięglewicz, Edmund (1862–1928) — dziennikarz krakowski, tłumacz autorów starożytnych, taternik. [przypis edytorski]

cięgoty (gw.) — dreszcze. [przypis edytorski]

cię? (gw.) — widzicie go?! [przypis autorski]

cię rozmachnie — pokropi cię wodą święconą. [przypis edytorski]

cięszki (starop. forma) — dziś: ciężki; tu: przyczyniający kłopotów, trudów. [przypis edytorski]

ciężący — dziś popr. forma: ciążący. [przypis edytorski]

ciężą — dziś popr. forma: ciążą. [przypis edytorski]

ciężało — dziś popr.: ciążyło. [przypis edytorski]

ciężar gatunkowy — ciężar właściwy, ciężar 1 cm3 danego ciała wyrażony w gramach. [przypis redakcyjny]

ciężar spadł mi z piersi — fraz.; dziś popr. ciężar spadł mi z serca. [przypis edytorski]

Ciężką bo miał zimę — szyk przestawny: Bo ciężką miał zimę. [przypis edytorski]

ciężkich lat po-kozowych — po dwu i pół letnim pobycie w więzieniu, władze narzuciły Narcyzie mieszkanie w Lublinie (1852); [koza (daw.): areszt, więzienie; red. WL]. [przypis redakcyjny]

ciężkie czaty (…) sprawiałem — pełniłem trudną wartę. [przypis edytorski]

ciężkiej zgryzoty, która może i woli tkwić za plecami jeźdźca — nawiązanie do słów ody rzym. poety Horacego (Pieśni III, 1): Za plecami jeźdźca siedzi czarna troska. [przypis edytorski]

ciężki młot cyklopów (…) na Marsa wiecznotrwałą zbroję — zbroję Marsa, boga wojny w mit. rzym., wykuli w kuźni Hefajstosa, boskiego kowala, jego pomocnicy, cyklopi. [przypis edytorski]

ciężkim lub smutkiem nas dręcząc — szyk przestawny; inaczej: lub ciężkim smutkiem nas dręcząc. [przypis edytorski]

ciężkość* (starop.) — męka, wielki ból, wielkie zmartwienie. [przypis redakcyjny]

ciężko się widziało (starop.) — wydawało się [to] ciężkie (trudne). [przypis edytorski]

ciężkoż wam widzieć co równego — trudno wam będzie zobaczyć coś podobnego. [przypis edytorski]

ciężkozbrojnej piechoty — hoplitów. [przypis tłumacza]

cięższe są błędy dokonane z żądzy niż z gniewu — wedle nauki stoików wszystkie grzechy były równe, gdyż wszystkie są przeciwne rozumowi. [przypis tłumacza]

cięży (daw. forma) — dziś: ciąży. [przypis edytorski]

Ciebie chcę za spadkobiercę — Ta darowizna przychodzi dość nieprzygotowanie; dodać należy, iż prawnie byłaby niedopuszczalna ze względu na to, że Orgon ma dzieci. Może rozmyślnie użył Molier tego nieprawdopodobnego rysu, aby tym dobitniej podkreślić, że jesteśmy w sferze komedii. Komedii i prawdy zarazem, gdyż zręczne opanowywanie ludzi i wyłudzanie spadków i darowizn było jednym z punktów działalności nabożnych kongregacji. Gdyby Orgon miał nie rodzone dzieci, ale np. bratanków, rzecz byłaby zupełnie możliwa. [przypis tłumacza]

ciebiem ujrzał — cię ujrzałem. [przypis edytorski]

ciebie też uwięzi — aluzja do wydarzeń z Odysei Homera, gdzie główny bohater uniknął czaru syren, zatykając załodze uszy woskiem, a samemu przywiązując się do masztu, by słyszeć ich śpiew. [przypis edytorski]

ciebzie (reg.) — ciebie (wymowa kurpiowska). [przypis edytorski]

cieciorka — samica cietrzewia. [przypis edytorski]

ciecza — dziś popr. forma M.lp: ciecz. [przypis edytorski]

cieczy balsamowej — ὀποβάλσαμον. [przypis tłumacza]

ci Egipcjanie, którzy stanowili oddzielną siłę zbrojną — bratanek króla Nektanebo, późniejszy król Nektanebo II, który prowadził osobną armię na Syrię, zbuntował się przeciw swemu władcy i sam sięgnął po koronę królewską. [przypis tłumacza]

cie… (gw.) — wykrzyknienie: patrzcie, widzicie. [przypis edytorski]

ciejbe — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]