Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Dzieła polskie, tom 1, Państwowy Instytut Wydawniczy, wyd. 8, Warszawa, 1976

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Dariusz Gałecki, Julian Krzyżanowski, Barbara Otwinowska, Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: halseike@Flickr, CC BY 2.0.

Fraszki
  1. Księgi trzecie
    1. Człowiek boże igrzysko
    2. Do doktora (Fraszka a doktor — to są dwie rzeczy przeciwne...)
    3. Do dziewki (Jeśli to rada widzisz, a życzysz mi tego...)
    4. Do dziewki (Nie uciekaj przede mną, dziewko urodziwa...)
    5. Do fraszek (Fraszki nieprzepłacone, wdzięczne fraszki moje...)
    6. Do gospodarza (Nie bądź gościem u siebie, wiedz, co się w cię wleje...)
    7. Do gościa (Gościu, tak jakoś począł, już do końca czytaj...)
    8. Do gościa (Gościu, własną twarz widzisz przeważnej Dydony...)
    9. Do gór i lasów
    10. Do Jadama Konarskiego biskupa poznańskiego
    11. Do Jana (Janie, cierp', jako możesz! Przyjdzie ta godzina...)
    12. Do Jana (Jeśli stąd jaką rozkosz ma człowiek cnotliwy...)
    13. Do Kachny (Choć znasz uczynność moję i chęć prawą czujesz...)
    14. Do Kachny (Po sukni znam żałobę, znam i po podwice...)
    15. Do kaznodzieja
    16. Do kogoś
    17. Do Lubomira
    18. Do Łask
    19. Do Magdaleny
    20. Do Mikołaja Firleja (Mało na tym, że moje fraszki masz pisane...)
    21. Do Mikołaja Wolskiego
    22. Do miłości (Długoż masz, o Miłości, frasować me lata?)
    23. Do miłości (Gdzie teraz ono jabłko i on klinot drogi...)
    24. Do miłości (Jam przegrał, ja, Miłości! — Tyś plac otrzymała...)
    25. Do miłości (Matko skrzydlatych Miłości...)
    26. Do opata
    27. Do pana (Bóg tylko ludzkie myśli wiedzieć może...)
    28. Do pana (Panie, co dobrze, raczy dać z swej strony...)
    29. Do Pawła (Chciałem ci „pomagabóg” kilkakroć powiedzieć...)
    30. Do Pawła (Pawle, nie bądź tak wielkim panem do swej śmierci...)
    31. Do poetów
    32. Do Pryszki
    33. Do Reiny
    34. Do sąsiada
    35. Do Stanisława (Kto pija do północy, bracie Stanisławie...)
    36. Do Stanisława Wapowskiego
    37. Do starosty
    38. Do starosty muszyńskiego
    39. Do Wacława Ostroroga
    40. Do wojewody (Zamieszkałem do stołu twego, wojewoda...)
    41. Do Zofijej
    42. Epitafium Erazmowi Kroczewskiemu kuchmistrzowi
    43. Epitafium Grzegorzowi Podlodowskiemu, staroście radomskiemu
    44. Epitafium Jóstowi Glacowi
    45. Gadka
    46. Małemu wielkiej nadzieje Radziwiłłowi
    47. Marcinowa powieść
    48. Modlitwa o deszcz
    49. Na dom w Czarnolesie
    50. Nagrobek dwiema braciej
    51. Nagrobek Gąsce
    52. Temuż (Ośmdziesiąt lat, a to jest prawy wiek człowieczy...)
    53. Nagrobek Hannie Spinkowej od męża
    54. Nagrobek jej M. P. wojewodzinej lubelskiej
    55. Drugi (Mężu mój, o mój mężu, śmierć nielutościwa)
    56. Nagrobek koniowi
    57. Nagrobek kotowi
    58. Nagrobek Piotrowi
    59. Nagrobek Rózynie
    60. Nagrobek Stanisławowi Strusowi
    61. Na heretyki
    62. Na lipę (Przypatrz się, gościu, jako on list mój zielony...)
    63. Na lipę (Uczony gościu! Jeśli sprawą mego cienia...)
    64. Na słup kamienny
    65. Na śklenicę
    66. Na zdrowie
    67. O błaźnie
    68. O duszy
    69. O flisie
    70. O fraszkach (Fraszki tu niepoważne z statkiem się zmieszały...)
    71. O Hektorze
    72. O kapłanie
    73. O kołnierzu
    74. O koźle
    75. O łaziebnikach
    76. O Marku
    77. O mądrości
    78. O Mikoszu
    79. O miłości (Głód a praca miłość kazi...)
    80. O tejże (Jako ogień a woda różno siebie chodzą...)
    81. O miłości (Ma już pokój Prometeus, lecz ja miasto niego...)
    82. O Necie
    83. O swych rymiech
    84. Z Anakreonta (Nie dbałem nigdy o złoto...)
    85. Z Anakreonta (Skoro w rękę wezmę czaszę...)
    86. Z greckiego (Samy do swej obory woły rozpuszczone...)
Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Fraszki, Księgi trzecie, Do gór i lasów

Jan Kochanowski

Do gór i lasów

Do Jadama Konarskiego biskupa poznańskiego → ← Do gościa (Gościu, własną twarz widzisz przeważnej Dydony...)

Spis treści

    1. Carpe diem: 1
    2. Młodość: 1
    3. Ojczyzna: 1
    4. Podróż: 1
    5. Starość: 1

    Jan KochanowskiFraszki, Księgi trzecieDo gór i lasów[1]

    1
    Carpe diem, Młodość, Ojczyzna, Podróż, StarośćWysokie góry i odziane lasy![2]
    Jako rad na was patrzę, a swe czasy
    Młodsze wspominam, które tu zostały,
    Kiedy na statek człowiek mało dbały[3].
    5
    Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował?
    Jażem przez morze głębokie żeglował,
    Jażem Francuzy, ja Niemce, ja Włochy,
    Jażem nawiedził Sybilline lochy[4].
    Dziś żak spokojny, jutro przypasany
    10
    Do miecza rycerz[5] dziś miedzy dworzany
    W pańskim pałacu, jutro zasię cichy
    Ksiądz w kapitule[6], tylko że nie z mnichy
    W szarej kapicy a z dwojakim płatem[7];
    I to czemu nic[8], jesliże opatem?
    15
    Taki był Proteus[9], mieniąc się to w smoka,
    To w deszcz, to w ogień, to w barwę obłoka.
    Dalej co będzie? Srebrne w głowie nici,
    A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci.

    Przypisy

    [1]

    Fraszka autobiograficzna powstała ok. r. 1573, w pierwszych latach pobytu w Czarnym Lesie. [przypis redakcyjny]

    [2]

    odziane lasy — pokryte lasami (Góry Świętokrzyskie) lub może: lasy piękne (liściaste). [przypis redakcyjny]

    [3]

    na statek człowiek mało dbały — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości). [przypis redakcyjny]

    [4]

    Sybilline lochy — groty pod Neapolem. [przypis redakcyjny]

    [5]

    przypasany do miecza rycerz — Kochanowski brał udział w wyprawie inflanckiej z r. 1568 (por. Pieśni, I 13); tutaj powtarza żart Cycerona o wojowniku małego wzrostu. [przypis redakcyjny]

    [6]

    cichy Ksiądz w Kapitule — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej. [przypis redakcyjny]

    [7]

    dwojaki płat — szkaplerz zakonny: część habitu zbliżona krojem do ornatu; tylko że nie z mnichy w szarej kapicy a z dwojakim płatem — zagadkowa wzmianka o zabiegach o jakieś opactwo. Próbę rozwiązania zagadki podjął Julian Krzyżanowski w studium O paru fraszkach Kochanowskiego („Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 1964). Usiłował tam wyjaśnić, iż poeta zabiegał o godność komendatariusza, tj. przełożonego zakonu Bożogrobców w Miechowie, inaczej opata, że jednak starania te z powodu śmierci Zygmunta Augusta do skutku nie doszły. Klucza do rozwiązania zagadki dostarcza list Kochanowskiego do Stanisława Fogelwedera (t. II, s. 288). [przypis redakcyjny]

    [8]

    czemu nic — czemu nie. [przypis redakcyjny]

    [9]

    Proteus — bóg mórz południowych, wieszczek. Pasł on Neptunowi stada cieląt (według innych wersji fok). Miał dar przemieniania się w różne postaci, zwierzęta i przedmioty. [przypis redakcyjny]

    x

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Lektury szkolne za darmo dla wszystkich dzieciaków? To możliwe! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Miejsca takie jak Wolne Lektury są bezwzględnie potrzebne. To port lotniczy skąd każdy, niezależnie od wieku i zawartości portfela, może wyruszyć na poszukiwanie przygody.

    Paulina Holtz

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Zrób sobie prezent i wesprzyj Wolne Lektury – zaowocują nowymi książkami! Kliknij i dorzuć się!

    Książka, którą czytasz, powstała dzięki darowiznom i dotacjom. Biblioteka potrzebuje stałego wsparcia. Tylko czytelnicy, tacy jak Ty, mogą uratować Wolne Lektury. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.