Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 458 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7789 przypisów.

chudoby (gw., daw.) — dobytku. [przypis autorski]

chudziaki (gw.) — biedactwa. [przypis edytorski]

chudziara — chuda, cherlaczka. [przypis autorski]

chudzina (starop.) — biedak, biedaczka; biedota. [przypis edytorski]

chunchuz a. hunhuz — chiński bandyta na pograniczu rosyjsko-chińskim w XIX i w 1. poł. XX w. [przypis edytorski]

chunchuz a. hunhuz — chiński bandyta na pograniczu rosyjsko-chińskim w XIX w. i w pierwszej połowie XX w. [przypis edytorski]

chupa — baldachim. [przypis tłumacza]

Churchill, Randolph Spencer (1849–1895) — brytyjski arystokrata i polityk, ojciec Winstona Churchilla. [przypis edytorski]

Chuskea — popr.: Chusquea, rodzaj bambusów górskich rosnących w Ameryce Łacińskiej; ich najbardziej znanym przedstawicielem jest odporna na zimno chuskea bukanowa (Chusquea culeou). [przypis edytorski]

chustkę do nosa — w oryginale niem.: Taschenbuch, tj. notatnik, książeczkę. [przypis edytorski]

Chuszi Harachi — postać o takim imieniu nie występuje w Biblii. [przypis edytorski]

Chutajczycy — Χουθαίωι, hebr. Kuthijim, od miejscowości Kutha (2 Krl 17, 24) == Samarytanie. [przypis tłumacza]

Chut, je vous en prie, madmoiselle Delphine! — Sza, proszę panią, panno Delfino. [przypis edytorski]

Chut! Madmoiselle Delphine! — Sza, panno Delfino. [przypis edytorski]

chutne — pełne chuci, tj. pożądania, żądz. [przypis edytorski]

chutnie — chętnie, ochotnie. [przypis edytorski]

chutnie (starop.) — chętnie, ochoczo; może też znaczyć: szybko. [przypis redakcyjny]

chutnie (starop.) — tu: ochoczo. [przypis edytorski]

chutny (starop.) — chętny, ochotny. [przypis edytorski]

chutorek, zdr. od chutor a. futor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi. [przypis edytorski]

chutor — gospodarstwo, folwark. [przypis edytorski]

chutornicy — mieszkańcy chutorów, pojedynczych gospodarstw, oddalonych od wsi, przysiółków. [przypis redakcyjny]

chutor — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

chutor (z ukr.) — pojedyncze gospodarstwo, oddalone od wsi; przysiółek. [przypis edytorski]

chwacki (daw.) — odważny, śmiały i zaradny. [przypis edytorski]

chwacki — dzielny, dziarski. [przypis edytorski]

chwacki — śmiały, dzielny. [przypis edytorski]

chwacko (daw.) — dziarsko, dzielnie. [przypis edytorski]

chwacko (daw.) — energicznie, śmiało. [przypis edytorski]

chwacko — dziarsko, dzielnie. [przypis edytorski]

Chwała Bogu, że tak po Turczech i Ameryce latasz (…) — mowa o utworze Gaszyńskiego pt. Reszty pamiętników Macieja Rogowskiego, rotmistrza konfederacji barskiej, Paryż, 1847. [przypis redakcyjny]

chwała (starop.) — tu: pochwała, komplement. [przypis edytorski]

chwałę — chwałę jaka przypadnie wybranym w niebie. [przypis tłumacza]

chwałę imienia strzegąc — dziś popr. składnia: chwały imienia strzegąc; imię Dorota oznacza po grecku „dar od Boga”. [przypis edytorski]

chwalba — chwalenie; pochwała. [przypis edytorski]

chwalba (daw.) — przechwałka. [przypis edytorski]

chwalba (daw.) — uznanie, pochwała, komplement. [przypis edytorski]

chwalidupa — samochwał. [przypis autorski]

Chwalił Rostanda, że „otworzył szarą przędzą pleśni od dawna zasnute okno i wpuścił przez nie powiew świeżych prądów po stęchliźnie szpitalnej jaką daje literatura modernistyczna” itd. — Cytaty te przepisuję dosłownie z książki Kotarbińskiego W służbie poezji i sztuki, gdzie przytoczone są zupełnie poważnie… Poczciwy Józefek! [przypis autorski]

chwalita (gw.) — chwalicie. [przypis edytorski]

chwaścik — popr.: chwościk, frędzelek; od daw. chwost: ogon. [przypis edytorski]

chwast a. chwost (daw.) — pęczek piór, włosia a. nici użyty jako ozdoba. [przypis edytorski]

chwast (starop.) — prostak. [przypis redakcyjny]

chwat (daw.) — ktoś dzielny, odważny, zaradny. [przypis edytorski]

chwiejnymi kroki — dziś: chwiejnymi krokami. [przypis edytorski]

chwilą dłużej — dziś: chwilę dłużej. [przypis edytorski]

chwiląm snu siły krzepił — chwilą snu siły krzepiłem. [przypis edytorski]

Chwila obecna — cykl felietonów Henryka Sienkiewicza drukowanych od 1875 w „Gazecie Polskiej”. [przypis edytorski]

ChwilaOkruchy filozoficzne. Chwila (Philosophiske Smuler eller En Smule Philosophi, duń.), jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych Kierkegaarda, wydane pod pseudonimem Johannes Climacus w 1844 roku; polemika z systemem idealistycznym Hegla. [przypis edytorski]

chwila separationis — chwila rozdzielenia, rozstania. [przypis edytorski]

chwilę czasu — pleonazm; popr.: chwilę. [przypis edytorski]

chwilę, w której zrobił dla ojca to — mowa o ślubie z hr. Elizą Branicką, dokonanym w Dreźnie, 24 lipca 1843 r. [przypis redakcyjny]

chwile natchnienia — termin ten, nadużyty w tzw. „górnolotnym” znaczeniu, został niesłusznie ośmieszony. Natchnienie bywa we wszystkich sferach działalności ludzkiej. Poza wyjątkowym napięciem wszystkich władz „ducha i ciała” (skróty) polega ono na pewnym skumulowaniu przeszłości. O ile przeszłość ta nie została odpowiednio przeżyta, moment natchnienia musi być zmarnowany. [przypis autorski]

chwile (starop. forma) — (od) chwili; wytchnie od wojennej chwile: odpocznie po wojennej chwili; odetchnie po wojnie. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — artysta, matematyk i filozof, czołowy teoretyk awangardowej grupy formistów. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — logik i matematyk (wykładowca uniwersytetów w Krakowie, Lwowie i Tbilisi), malarz, teoretyk sztuki, filozof; współzałożyciel i główny teoretyk krakowskiej awangardowej grupy formistów (do której należał m.in. Tytus Czyżewski, Zbigniew Pronaszko, ale też Witkacy); styl własnego dojrzałego malarstwa określał terminem strefizm. Stworzył koncepcję wielości rzeczywistości, twierdząc, że istnieje rzeczywistość rzeczy (czyli popularna, zgodna z potocznym odbiorem), fizykalna (zgodna z opisem naukowym), rzeczywistość wrażeń (czyli psychologiczna) i wyobrażeń (czyli rzeczywistość wizjonerów); porządkował według tego podziału typy malarstwa (prymitywizm, realizm, impresjonizm, futuryzm czyli tzw. nowa sztuka), a także typy ludzi w związku z ich rozmaitymi zawodami oraz typy postaci literackich. Koncepcja ta dotyczyła więc zarówno filozofii, sztuki, jak też rozumienia nauki i życia codziennego. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — logik, matematyk, filozof, malarz i teoretyk sztuki; wraz z Witkacym sformułował zasady formizmu, jednak ich drogi ideowe rozeszły się z czasem, szczególnie po ukazaniu się jednego z najważniejszych dzieł Chwistka, pt. Wielość rzeczywistości w sztuce. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — malarz, filozof i teoretyk sztuki. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — polski malarz, filozof, matematyk, teoretyk sztuki; przyjaciel S. I. Witkiewicza. [przypis edytorski]

Chwistek, Leon (1884–1944) — polski naukowiec zajmujący się filozofią i matematyką, a także malarz, prozaik, teoretyk sztuki. [przypis edytorski]

chwoja a. chwojka (gw.) — sosna. [przypis edytorski]

chwoja (reg.) — sosna. [przypis edytorski]

chwost (daw., gw.) — ogon. [przypis edytorski]

chwost — ogon, kitka, tu: frędzel ozdobny. [przypis edytorski]

chwoszczaj — białoruska nazwa skrzypu. [przypis redakcyjny]

chwoszcze (starop. forma) — 3 os.lp cz. terażn., dziś: chłoszcze. [przypis redakcyjny]

Chwyćcież się bodaj najcelniejszej opinii (…) — większość myśli, zawartych w tym ustępie, zaczerpnięta jest z Cycerona (Księgi akademickie [Academica], II, 33). [przypis tłumacza]

Chwyć się mocy, by tu pomóc (arripe opem auxiliumque ad hanc rem) w przekładzie aliteracja według stylu Plautowskiego. [przypis tłumacza]

chwycić się kogo — zakochać się w kim. [przypis redakcyjny]

chwycił z pożaru † głownię — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty, ἐκ τῆς φλεγομένης † φλογός (N), ἐκ τῆς φλεγομένης ὕλης (D). [przypis tłumacza]