Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159290 przypisów.
Pesaro — miasto i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche, w prowincji Pesaro i Urbino, leżące przy ujściu rzeki Foglia do Adriatyku, poprzez może naprzeciwko Wenecji. [przypis edytorski]
pesedów — dziś popr.: peset; peseta: dawna waluta hiszpańska, obowiązująca od 1868, w 2002 zastąpiona przez euro. [przypis edytorski]
peseta — dawna waluta hiszpańska; w 2002 zastąpiona przez euro. [przypis edytorski]
peseta — dawna waluta Hiszpanii. [przypis edytorski]
pesetas (hiszp.) — pesety, tu: potoczna XIX-wieczna nazwa srebrnych monet meksykańskich o wartości 2 reali i 25 centymów. [przypis edytorski]
Peskara — miasto Peskara nad Adriatykiem w płd. Włoszech. [przypis redakcyjny]
Peskarya — miasto Peskara nad Adriatykiem w płd. Włoszech. [przypis redakcyjny]
pessarium a. pesarium (łac.) — wkładka dopochwowa. [przypis edytorski]
pessarium occlusivum — diafragma, kapturek dopochwowy (środek antykoncepcyjny). [przypis edytorski]
Pestalozzi, Johann Heinrich (1746–1827) — szwajcarski pedagog i pisarz, teoretyk nauczania początkowego. [przypis edytorski]
Pestalozzi, Johann Heinrich (1746–1827) — szwajcarski pedagog i reformator edukacji, przedstawiciel romantyzmu, założyciel licznych instytucji edukacyjnych w Szwajcarii i autor licznych dzieł, w których wyłożył swoje przełomowe tezy na temat kształcenia. Za jego zasługę uznaje się niemal całkowitą likwidację analfabetyzmu w Szwajcarii w pierwszej poł. XIX w. [przypis edytorski]
Pestalozzi, Johann Heinrich (1746–1827) — szwajcarski pedagog i reformator edukacji. [przypis edytorski]
peste alla fortuna (wł.) — co za los. [przypis tłumacza]
pestilentiam (łac.) — powietrze zaraźliwe. [przypis redakcyjny]
pestis eram vivus, moriens tua mors ero — żyjąc byłem zarazą, umierając będę twoją śmiercią. [przypis edytorski]
pestylencja (z łac.) — zaraza. [przypis redakcyjny]
Peszawar — miasto w północnym Pakistanie; w XIX w. główna kwatera brytyjska na pograniczu brytyjskich posiadłości w Indiach i Afganistanu. [przypis edytorski]
peszna — Pyszna. [przypis autorski]
Peszt — część Budapesztu, na lewym brzegu Dunaju, do 1872 r. osobne miasto. [przypis redakcyjny]
Peszt — wschodnia, większa część Budapesztu, położona na lewym brzegu Dunaju; dynamiczne centrum adm., polit. i hand.; dawniej odrębne miasto, w 1873 oficjalnie połączone z prawobrzeżną Budą (oraz z Óbudą, Starą Budą) w nową metropolię. [przypis edytorski]
Peszt — wsch., większa część Budapesztu, położona na lewym brzegu Dunaju; dynamiczne centrum adm., polit. i hand.; dawniej odrębne miasto, w 1873 oficjalnie połączone z prawobrzeżną Budą (oraz z Óbudą, Starą Budą) w nową metropolię. [przypis edytorski]
petalizm — wygnanie praktykowane w Syrakuzach, analogiczne z ateńskim ostracyzmem; z tą różnicą, że nie na 10, ale na 5 lat. [przypis tłumacza]
Petelia — miasto w płd. Italii, założone (a. umocnione murem obronnym) przez Filokteta wypędzonego z rodzinnej Meliboi (tu: Melboi) w Tesalii. [przypis edytorski]
peteliškė — atalanta. [przypis autorski]
Petenti dabitur (łac.) — „Proszącemu będzie dane” (Mt 7, 47). [przypis tłumacza]
petent — tu: proszący. [przypis redakcyjny]
Peteos — ojciec Menesteosa. [przypis edytorski]
petercyment (daw.) — słodkie wino hiszpańskie o mocnym aromacie, popularne w Polsce w XVII w. [przypis edytorski]
petercyment (daw.) — wino hiszpańskie. [przypis redakcyjny]
petercyment — rodzaj słodkiego wina hiszpańskiego; nazwa od imienia i nazwiska Pedra Jiméneza. [przypis edytorski]
petercyment — wino hiszpańskie. [przypis redakcyjny]
petercyment — wino Malaga, słodkie, czerwone wino hiszp. z podsuszonych winogron; właśc. Pedro Ximenes, zniekształcone do: Petersimenis, a nast. spolszczone. [przypis redakcyjny]
Peter Paul Rubens (1577–1640) — wielki malarz flamandzki, reprezentant dworskiego malarstwa wczesnobarokowego. „Obrazy jego zaleca najbardziej wytworność ułożenia albo kompozycja i żywość farb przedziwna. Najcelniejsze Europy galerie obrazami jego zagęszczone są”. (Zbiór potrzebn. wiad.). [przypis redakcyjny]
Petersburczany — mieszkańcy Petersburga; Petersburżanie. [przypis edytorski]
Petersburg — miasto w płn. Rosji. [przypis edytorski]
Petersburg — miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską. [przypis edytorski]
Petersburg — miasto w Rosji, w delcie Newy nad Zat. Fińską; latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. [przypis edytorski]
Petersburg — rosyjskie miasto położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską. [przypis edytorski]
Petersburg — tu: miasto w USA, w stanie Wirginia, ok. 45 km od Richmond. W pobliżu Petersburga podczas amerykańskiej wojny secesyjnej toczyły się trwające dziewięć miesięcy walki pozycyjne (czerwiec 1864 – marzec 1865), nazywane bitwą pod Petersburgiem lub kampanią Richmond-Petersburg; w pierwszym natarciu unioniści ponieśli ciężkie straty. [przypis edytorski]
Peters (…) zapewniał w rozmowie z korespondentem jakiejś gazety zagranicznej… — Mielgunow, op. cit., s. 7. [przypis autorski]
Peter von Cornelius (1783–1867) — niemiecki malarz, zaliczany do nurtu akademizmu. Autor fresku Sąd Ostateczny w kościele św. Ludwika w Monachium, jak również projektu tamtejszych malowideł ściennych. [przypis edytorski]
Petinagno — pobożny pustelnik, którego modlitwom winna była Sapia, że nie stała dłużej pod bramą czyśćcową dla spóźnionej za życia pokuty. [przypis redakcyjny]
petingas — kuris plačių pečių. [przypis edytorski]
petingas — plačių pečių. [przypis edytorski]
petit consilium (łac.) — domaga się uchwały. [przypis redakcyjny]
petit — drobny druk. [przypis edytorski]
Petite (…) canis (łac.) — „Stąd zaczerpcie, młodzieńcy, wskazówek dla ducha./ I zasobów na drogę starości daleką” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, V, 64-65; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Petite Entente des Femmes (fr.) — Mała Ententa Kobiet; nazwa nawiązująca do tzw. Małej Ententy, sojuszu między Czechosłowacją, Jugosławią i Rumunią zawiązanego dwustronnymi porozumieniami na początku lat 20. XX w. [przypis edytorski]
petite secousse (fr.) — drobny wstrząs. [przypis edytorski]
petitio principii (łac.) — błąd logiczny uzasadnienia, polegający na użyciu tezy, której należy dowieść, jako przesłanki dowodu. [przypis edytorski]
petitio principii — łac. żądanie podstawy; błąd polegający na formułowaniu wniosków na podstawie niedostatecznych przesłanek. [przypis edytorski]
petitio principii — nazywa się tak błąd logiczny, który popełniamy, gdy przyjmujemy już w założeniu twierdzenie, które dopiero mamy udowodnić. [przypis tłumacza]
petit nom de guerre (fr.) — pseudonim. [przypis edytorski]
petitowy — pisany petitem: drobną czcionką. [przypis edytorski]
„Petit Parisien” — paryski dziennik społeczno-literacki ukazujący się od 1875 r. [przypis edytorski]
petits faits (fr.) — drobne zdarzenia. [przypis edytorski]
petit — stopień czcionki drukarskiej wynoszący 8 punktów. [przypis edytorski]
Petit — z francuskiego przymiotnik petit oznacza: mały, niski. [przypis edytorski]
petla — dziś: pętla. [przypis edytorski]
petlicy — dziś: pętlica; pętla. [przypis edytorski]
petliczy (daw.) — gadatliwy. [przypis edytorski]
petnyčia — penktadienis. [przypis edytorski]
Petozirys — staroegipski matematyk. [przypis tłumacza]
Petra — Πέτρα, także Ἄρκη (Starożytności IV, IV, 7), hebr. Sela (סֶלַע Sdz 1, 36; 2 Krl 14, 7), dziś Wadi-Musa (ruiny, nekropole, teatr). [przypis tłumacza]
Petrarca, Francesco (1304–1374) — jeden z pierwszych poetów pochodzących z Italii, piszący zarówno po włosku, jak i po łacinie. [przypis edytorski]
Petrarca, Francesco (1304–1374) — jeden z pierwszych włoskich poetów. [przypis edytorski]
Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta i latynista; w 1341 uwieńczony tzw. laurem poetyckim; zasłynął cyklem wierszy miłosnych (Śpiewnik), głównie sonetów, poświęconych madonnie Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta i latynista; w 1341 uwieńczony tzw. laurem poetyckim; zasłynął cyklem wierszy miłosnych (Śpiewnik), głównie sonetów, poświęconych madonnie Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrarca, Francesco (1304–1374) – włoski poeta; zasłynął cyklem wierszy miłosnych, głównie sonetów, poświęconych Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrarca, Francesco (1304–1374) — włoski poeta; zasłynął cyklem wierszy miłosnych, głównie sonetów, poświęconych Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrarka, Francesco (1304–1374) — włoski poeta; zasłynął cyklem wierszy miłosnych, głównie sonetów, poświęconych Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrarka, właśc. Francesco Petrarca (1304–1374) — włoski poeta; zasłynął cyklem wierszy miłosnych, głównie sonetów, poświęconych Laurze, której tożsamość pozostaje nieznana. [przypis edytorski]
Petrażycki, [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskie…, s. 158. [przypis autorski]
petrele — ptaki morskie, które najchętniej latają podczas największej burzy. [przypis autorski]
petrodaktyl, właśc. pterodaktyl (z gr. pterodactylus: skrzydłopalcy) — skrzydlaty dinozaur okresu jurajskiego. [przypis edytorski]
Petro Konaszewicz-Sahajdaczny (1570–1622) — hetman kozacki, dowodził wojskami kozackimi w wielu bitwach przeciw siłom moskiewskim i tureckim. Zabiegał u królów polskich o zwiększenie limitów i przywilejów kozactwa rejestrowego. Przyczynił się do zwycięstwa Polaków nad Turkami pod Chocimiem; zmarł z ran odniesionych w tej bitwie. [przypis edytorski]
Petro Konaszewicz-Sahajdaczny herbu Pobóg (ukr. Петро Конашевич-Сагайдачний; 1570–1622) — hetman kozaków rejestrowych, uważany za jednego z najwybitniejszych wodzów kozackich. [przypis edytorski]
petrol — benzyna. [przypis edytorski]
Petro primo Catharina secunda — „Piotrowi pierwszemu Katarzyna Druga”. [przypis redakcyjny]
Petrowsk — ob. Machaczkała, miasto nad Morzem Kaspijskim, stolica Dagestanu, autonomicznej republiki, wchodzącej w skład Federacji Rosyjskiej. [przypis edytorski]
Petrucci, Pandolfo (1452–1512) — wł. polityk, zdobył pełnię władzy w Republice Sieny, sprawował despotyczne rządy. [przypis edytorski]
Petrus Hispanus (Pedro Juliâo Rebello) — ur. 1226, późniejszy papież Jan XXI, um. 1277. Prócz dzieł medycznych napisał podręcznik logiki: Summulae logicales, złożony z 7 traktatów: 1) De enunciatione, 2) De universalibus, 3) De praedicamentis, 4) De syllogismo, 5) De locis dialecticis, 6) De fallaciis, 7) De terminorum proprietatibus. [przypis autorski]
Petrus (łac.) — Piotr. [przypis edytorski]
Petryjada — epicki poemat o Piotrze I Wielkim; takie utwory powstawały w XVIII i na pocz. XIX w. [przypis edytorski]
Petrzyn, czes. Petřín — kompleks parkowy w Pradze, na wzgórzu sąsiadującym z Hradczanami. Znajduje się tam m.in. powstała w 1891 r. wieża widokowa, w kilka lat po ukazaniu się Fabryki Absolutu wybudowano tam obserwatorium i największy na świecie stadion piłkarski. [przypis edytorski]
Petty, William (1623–1687) — angielski ekonomista, lekarz i filozof. [przypis edytorski]
petulantes — winowajcy, nieprzyzwoici. [przypis redakcyjny]
Petuma — w Biblii hebrajskiej nie pojawia się imię żony Izmaela. [przypis edytorski]
petycja (łac. petitio) — daw. ogólnie: prośba. [przypis edytorski]
petycję do sejmu lwowskiego o zniesienie pełnomocnictwa w wyborach — od 1866 na terenie Galicji obowiązywało cenzusowe prawo wyborcze, dzięki któremu właścicielki dużych majątków, nieruchomości lub przedsiębiorstw, miały prawo głosowania, chociaż tylko za pośrednictwem męża lub pełnomocnika. [przypis edytorski]
Petyhorcy — Czerkiesi, Kozacy. [przypis redakcyjny]
petyhorcy — średniozbrojna jazda w wojsku litewskim. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
petyhorcy — średniozbrojni kawalerzyści w wojsku litewskim. [przypis edytorski]
petyhorski (z ukr., od petyhorzec) — jezdni, konni. [przypis redakcyjny]
petyneta — cienka, delikatna tkanina jedwabna a. bawełniana, często sztywna, podobna do tiulu. [przypis edytorski]
Petzoldt, Józef (1862–1929) — niemiecki filozof zajmujący się empiriokrytycyzmem. Spopularyzował i rozwinął myśl Avenariusa. [przypis edytorski]
Petzoldt, Joseph (1862–1929) — niemiecki filozof zajmujący się empiriokrytycyzmem; spopularyzował i rozwinął myśl Avenariusa. [przypis edytorski]
p. Eugenia Weber, wydała po polsku dwie niepospolicie interesujące broszury o roli literatury i sztuki w państwie sowieckim — Pisarz sowiecki i Arsenał bez broni, odbitki z kwartalnika „Verbum”, nr 1 i 2 z 1936. [przypis autorski]
peuh (fr.) — phi; wykrzyknik wyrażający lekceważenie. [przypis edytorski]
peuno (białorus.) — pewnie. [przypis edytorski]
