Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159264 przypisów.
Passery — piękna lodowcowa rzeka znana z zawodów slalomowych odbywających się w Merano. [przypis edytorski]
passes (fr.) — ruchy rąk magnetyzera mające na celu wprowadzenie medium w stan hipnozy. [przypis redakcyjny]
passez (fr.) — przejście od jednej figury tanecznej do drugiej. [przypis edytorski]
Passez l'hiver à Pau, l'été à Aix-les-Bains (fr.) — spędź zimę w Pau, lato w Aix-les-Bains. [przypis edytorski]
passez moi l'expression (fr.) — podajcie mi (właściwe) wyrażenie. [przypis edytorski]
passez moi l'expression grotesque (fr.) — pozwólcie mi na groteskowe wyrażenie. [przypis edytorski]
passiert — gilt, durchgeht. [przypis edytorski]
passiflora — gatunek rośliny ozdobnej o niezwykłych, kolorowych kwiatach; męczennica. [przypis edytorski]
passiflora — in. męczennica, kwiat popularny w ikonografii chrześcijańskiej. W wieku XVII budowa rośliny była interpretowana w nawiązaniu do Męki Pańskiej, stąd jej nazwa utworzona z łacińskiego passio: męka i flos: kwiat. [przypis edytorski]
passiflora — odenia globosa. [przypis autorski]
passiflory o pniach (…) podobnych do (…) dyń — adenia globosa. [przypis autorski]
passim (łac.) — w różnych miejscach; używane gł. przy odesłaniach do książki, w której o danej rzeczy mowa w wielu miejscach. [przypis edytorski]
Passionsbrüderschaft — organisierte Theatergesellschaft, die Passionsspiele und andere geistliche Spiele öffentlich aufführte; 1402 in Paris gegründet. [przypis edytorski]
passive — biernie. [przypis redakcyjny]
pas słucki, pas lity — w Słucku sławna była fabryka złotogłowu i pasów litych na całą Polskę; udoskonalona staraniem Tyzenhauza. [przypis autorski]
pass mal auf (niem.) — tylko uważaj. [przypis edytorski]
passons (fr.) — mniejsza z tym. [przypis redakcyjny]
passować — dziś popr. pisownia: pasować. [przypis edytorski]
Passvantus cum commento — Jakub Passavent, mnich florencki, autor licznych traktatów łacińskich. [przypis tłumacza]
passy — ruchy rąk służące wywołaniu hipnozy bądź wywieraniu wpływu na zahipnotyzowaną osobę. [przypis edytorski]
Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu; odgrywała m.in. tytułową rolę w operze Tankred. [przypis edytorski]
Pasta, Giuditta (1797–1865) — włoska sopranistka, znana z występów w Paryżu. [przypis edytorski]
pas tant chienne (fr.) — dosł. nie tak „psia”, tj. niebrzydka. [przypis edytorski]
PAST-a — Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna mieściła się w pierwszym warszawskim wysokościowcu wzniesionym w latach 1906–1908 przy ulicy Zielnej 39. W powstaniu jeden z głównych punktów oporu niemieckiego w Śródmieściu Północnym, zdobyty ostatecznie przez żołnierzy polskich po ciężkich walkach w dniu 20 sierpnia 1944. [przypis edytorski]
Pasta (z domu Negri), Giuditta (1797–1865) — włoska śpiewaczka operowa (sopran); uważana za jedną z największych śpiewaczek operowych, do niej porównywano późniejszą Marię Callas. [przypis edytorski]
pastele (starop.) — pasztety. [przypis redakcyjny]
pasterka — kapelusz damski z dużym prostym rondem. [przypis redakcyjny]
Pasternak, Borys Leonidowicz (1890–1960) — rosyjski poeta i prozaik; laureat literackiej Nagrody Nobla (1958). [przypis edytorski]
Pasternak, Leon (1909/10–1969) — poeta żydowskiego pochodzenia, członek Komunistycznej Partii Polski. [przypis edytorski]
pasternak — rodzaj rośliny (pastinaca) do przyprawy. [przypis redakcyjny]
pasterskie roił ideały — nawiązanie do mody na sielanki, panującej na przełomie XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
pasterskie — tu: sielankowe. [przypis edytorski]
pasterski — tu: sielankowy. [przypis edytorski]
Pasterze, widział was Ewangelista — Apokalipsa Św. Jana rozdz. 17, gdzie mówi: Vidi mulierem sedentem super bestiam coccineam, plenam blasphemiae, habentem capita septem et cornua decem. Tu poeta może rozumie przez siedem głów i dziesięć rogów siedem sakramentów i dziesięć przykazań, które dają moc niezwyciężoną Kościołowi, gdy jego głowa jest świętobliwą i bogobojną. [przypis redakcyjny]
Pasterz idący na czele (…) kopyto — Tym pasterzem jest najwyższy pasterz duchowny, to jest papież. Tu Dante miał na myśli Bonifacego VIII, którego często razi ostrzem satyrycznym. Poeta cytuje tu prawo Mojżesza, w księdze 3, rozdz. 11, gdzie mówi: „Wszelkie bydlę, które ma rozdzielone kopyto, a przeżuwa, jeść będziecie”. Teologowie rozmaite symbole z tych słów wywodzili: przez przeżuwanie rozumieli mądrość, przez rozdwojone kopyto dobre obyczaje. Zdaje się, że poeta jako tu gromiący chciwość duchownych pasterzy, przez nierozdzielone kopyto chciał wyrazić, że pasterze radzi nauczają z ambony, ażeby drudzy skarby swe rozrzucali, a sami często przeciw zasadom ewangelicznym zaciśnioną pięść mają na datki dobroczynne. Cały zaś wykład tego miejsca zamyka się w tym krótkim sensie moralnym: jaki pasterz taka trzoda. [przypis redakcyjny]
pasterzów — dziś popr. forma B. lm: pasterzy [przypis edytorski]
Pasteur, Ludwik (1822–1895) — francuski chemik i mikrobiolog, prekursor mikrobiologii oraz immunologii; odkrywca mechanizmu procesu fermentacji, jako pierwszy opisał rolę, jaką odgrywają w nim mikroorganizmy; wykazał, że drobnoustroje występujące w powietrzu rozwijają z takich samych organizmów, co doprowadziło do ostatecznego obalenia teorii samorództwa; jego badania z zakresu wirusologii i bakteriologii przyczyniły się do opracowania szczepionki przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]
Pasteur, Ludwik (1822–1895) — francuski uczony, odkrywca mechanizmu procesu fermentacji, jako pierwszy opisał rolę, jaką odgrywają w nim mikroorganizmy. Wynalazca pasteryzacji, czyli sposobu oczyszczenia produktu spożywczego z bakterii bez pozbywania się witamin. Badacz chorób zakaźnych, wobec których ówczesna medycyna była bezradna. Jego badania z zakresu wirusologii i bakteriologii przyczyniły się do opracowania szczepionki ochronnej dla ludzi przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]
Pasteur, Ludwik (1822–1895) — fr. uczony, odkrywca mechanizmu procesu fermentacji. Wynalazca pasteryzacji, czyli sposobu oczyszczenia produktu spożywczego z bakterii bez pozbywania się witamin. Badacz chorób zakaźnych. [przypis edytorski]
Pasteur utorował drogę nowej teorii budowy związków chemicznych… Prace Pasteura dały podstawę do obecnych zapatrywań na budowę przestrzenną chemicznych związków — cytat pochodzi z książki przywołanej w źródłach: R. Nitsch, Pasteur 1822–1895, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Obchodu Stulecia L. Pasteura, 1922, s. 22. [przypis edytorski]
pastigęs — pasiilgęs. [przypis edytorski]
pastka (daw.) — pułapka. [przypis edytorski]
pastka — potrzask na zwierzęta, pułapka. [przypis edytorski]
pastka — pułapka. [przypis edytorski]
pastka — pułapka, w którą się wpada, zamaskowany dół, zasadzka na zwierzynę zastawiona przez kłusownika a. myśliwego. [przypis edytorski]
pastka — zdrobn. od: paść: dół zamaskowany i służący jako pułapka przy polowaniu na zwierzęta. [przypis edytorski]
pastoforie — były to między kolumnadami albo za kolumnadami, w ich obrębie, budynki, przeznaczone prawdopodobnie dla kapłanów niepełniących służby w świątyni oraz dla przechowywania szat kapłańskich i różnych przedmiotów liturgicznych (Riehm, Handwörterbuch des Biblischen Altertums 1639 a.) Clementz przyrównał je do zakrystii kościołów chrześcijańskich. Jest to jedyny ustęp, w którym Flawiusz o nich mówi. [przypis tłumacza]
pastoforowie — księża, papieże. [przypis tłumacza]
pastofor (z gr. pastophóros) — stróż świętych symboli, kapłan egipski noszący kapliczki z wizerunkiem boga w procesji. [przypis edytorski]
pastorał — długa laska, symbol władzy biskupiej. [przypis edytorski]
pastorał — laska będąca oznaką władzy dostojników kościelnych. [przypis edytorski]
Pastor Corydon formosum (łac.) — piękny pasterz Korydon. [przypis edytorski]
pastor — duchowny protestancki. [przypis edytorski]
pastor — duchowny w kościołach protestanckich. [przypis edytorski]
Pastor fido — Wierny pasterz (1590), sielankowa włoska tragikomedia Battisty Guariniego, słynna i bardzo popularna do końca XVIII w.; zainspirowała wielu kompozytorów, miała ponad sto wydań. [przypis edytorski]
pastorum convenarumque plebs transfuga ex suis populis (łac.) — Pastuchów i przybłędów tłum wygnany ze swoich ludów. [przypis autorski]
pastorum convenarumque plebs transfuga ex suis populis (łac.) — tłum pasterzy i przybyszów, zbiegów ze swoich plemion. [przypis redakcyjny]
Pastor — właśc. Il pastor fido, dramat pasterski włoskiego pisarza Battisty Guariniego z w. XVII, który dla tego rodzaju literackiego był szczytem i arcywzorem. [red. WL]. [przypis edytorski]
Pastor z Wakefieldu — powieść Oliwera Goldsmitha (1728–1774), ukazała się w r. 1766, w tłumaczeniu niemieckim w r. 1767. Za pośrednictwem Herdera zapoznał się z nią Goethe w czasie pobytu w Strassburgu. Poza tym Goethe ma tu na myśli prawdopodobnie autorów powieści, powstałych pod wpływem wyżej wspomnianej powieści Goldsmitha, a więc utwory Hermesa i Zofii La Roche (1731–1807), autorki powieści Dzieje panny Sternheim (1771). [przypis redakcyjny]
pastucha — dziś popr.: pasterz. [przypis edytorski]
pastucha (gw.) — pastuch. [przypis edytorski]
pasturka — pasterka. [przypis edytorski]
pastusi — dziś popr. forma M. lm: pastuchy (częściej: pasterze). [przypis edytorski]
pastusi — M.lm od: pastuch. [przypis edytorski]
pastwą płomieni — „Lecz sami się zdradą, bojem i pożogami psując, wielką część żywności spalili”, Tacyt, Dzieje V, 12. [przypis tłumacza]
pastwa (daw.) — ofiara. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
pastwa (daw.) — ofiara, żer. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer dzikiego zwierzęcia. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — ofiara, zdobycz, żer. [przypis edytorski]
pastwa (daw.) — pożywienie, pokarm. [przypis edytorski]
pastwa — tu: żer, pokarm. [przypis edytorski]
pastwić się — postępować z kimś okrutnie, znęcać się nad kimś, dręczyć kogoś. [przypis edytorski]
pasu — dziś popr. forma D.lp: pasa. [przypis edytorski]
pasuolin — po suolu. [przypis edytorski]
pasvadina — pasodina. [przypis edytorski]
pasy drzeć — obdzierać żywcem ze skóry. [przypis edytorski]
pasy drzeć z kogoś (fraz.) — obdzierać żywcem ze skóry, karać przez zdzieranie płatów (pasów) skóry z ciała; zwykle przenośnie. [przypis edytorski]
pasy — dziś forma N.lm: pasami. [przypis edytorski]
pasyj (forma D.lm) — namiętności. [przypis redakcyjny]
pasyjka — Chrystus na krzyżu. [przypis redakcyjny]
pasyjka — krzyżyk z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. [przypis edytorski]
pasyjka — umocowany na podstawce krzyżyk z postacią przybitego Chrystusa. [przypis edytorski]
pasy magnetyczne — ruchy rąk stosowane w dawnej metodzie leczenia wymyślonej przez F. Mesmera, mające powodować uregulowanie przepływu tzw. magnetyzmu zwierzęcego, krążącego w ciele pacjenta. Mimo obalenia w 1784 teorii Mesmera jako nienaukowej, „magnetyzowanie” stosowano jako zabieg leczniczy przez cały XIX w. aż do lat 20. XX w. [przypis edytorski]
pasy (mesmeryczne) — chodzi o przesuwanie rąk wzdłuż lub w poprzek ciała osoby leczonej według wskazań Franza Antona Mesmera (1734–1815); czynność ta miała na celu wywarcie korzystnego, regulującego wpływu na fluidy (czyli rodzaj energii właściwej każdej istocie zwierzęcej i ludzkiej) chorego. [przypis redakcyjny]
pasy (starop. forma) — dziś N.lm: pasami. [przypis edytorski]
pasy — z wł. passo: przejścia. [przypis redakcyjny]
pasy (z wł. passo) — przejścia. [przypis redakcyjny]
pasząc się — daw. forma, dziś: pasąc się. [przypis edytorski]
paszą (daw. forma) — dziś B. r.ż.: (na) paszę. [przypis edytorski]
paszą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż: (na) paszę. [przypis edytorski]
pasza a. basza (z tur.) — dygnitarz w dawnym Imperium Osmańskim lub w Egipcie; także: tytuł honorowy lub arystokratyczny. [przypis edytorski]
pasza a. basza (z tur.) — wysoki urzędnik turecki; pan. [przypis edytorski]
pasza Alepu — Alil basza. [przypis redakcyjny]
paszalik a. pachalik — tur. jednostka administracyjna, prowincja rządzona przez jednego paszę; tu: zgromadzenie dostojników. [przypis edytorski]
paszalik — jednostka administracyjna w Turcji. [przypis edytorski]
paszalik — prowincja turecka zarządzana przez paszę. [przypis redakcyjny]
pasza — pokarm dla zwierząt; tu żartobliwie. [przypis edytorski]
pasza — pożywienie dla zwierząt. [przypis edytorski]
pasza sylistryjski — Mustafa. [przypis redakcyjny]
