Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7777 przypisów.
ciepciuch — człowiek o słabym charakterze. [przypis autorski]
Ciepła kula lub zimna stal — palla calda u farru freddu, bardzo używane wyrażenie korsykańskie. [przypis autorski]
Ciepło jest przyczyną, iż, kiedy kropla krwi dostanie się do jam serca, wówczas wzdyma się rychło i paruje, jak czynią powszechnie wszystkie płyny, kiedy się je puszcza kroplami do rozgrzanego naczynia — Ten szczegół wybornego zresztą i bardzo nowego wówczas objaśnienia czynności serca jest błędny. Nie ciepło panujące w sercu jest przyczyną ruchu krwi, ale regularne skurcze i rozkurcze mięśnia sercowego, działające jak pompa ssąco-tłocząca. Teoria krążenia krwi spotykała długo w medycynie zaciętych przeciwników, których jeszcze Molier smaga szyderstwem. [przypis tłumacza]
ciepły — tu: podniecony. [przypis redakcyjny]
ciepliczne wody (starop. forma) — [wody] mineralne, lecznicze. [przypis redakcyjny]
cieplik — niezniszczalna, niewidzialna i nieważka substancja, którą wg teorii panującej w nauce do połowy XIX w. miało być ciepło. [przypis edytorski]
ciepnąć (gw.) — rzucić. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ciepnąć — rzucić. [przypis edytorski]
cierkać — ćwierkać. [przypis autorski]
ciernie* (daw.) — cierniste krzewy (np. tarnina, głóg). [przypis redakcyjny]
ciernistymi igły — dziś popr. forma N. lm: ciernistymi igłami. [przypis edytorski]
cierpcem — cierpieniem. [przypis edytorski]
Cierpiący Herakles w zatrutej szacie (…) więcej ponurym aniżeli dzikim — Plinius, Natur. hist., lib. XXXIV sec. 19. [przypis redakcyjny]
cierpiący na chorobę, którą lekarze nazywają Hyposphagma (…) — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, I, 14. [przypis tłumacza]
cierpiałem, ale się nie buntowałem… — w. 21 i nast. Cały ten zawiły opis wyraża, iż Rousseau podlegał znanemu w medycynie zboczeniu płciowemu, które kazało mu najwyższą rozkosz fizyczną pokładać w tym, aby być oćwiczonym przez kobietę. [przypis tłumacza]
cierpiał (…) na niedosyt pieszczoty matczynej — Potwierdzając chłodne stosunki, jakie panowały między Janem Sobieskim a jego matką, prof. Battaglia upomina się o zanotowanie pierwszej miłości Sobieskiego do jakiejś szlachcianki, którą młody Jan koniecznie chciał zaślubić. Matka sprzeciwiła się stanowczo i postarała się, aby ukochaną syna wydano czym prędzej za mąż za kogo innego; stąd żale; [Battaglia, Otto Forst de (1889-1965), pol. historyk i krytyk literacki pochodzenia austriacko-włoskiego; w marcu 1938 r. opublikował w „Przeglądzie Powszechnym” artykuł Brązowienie Marysieńki, będący odpowiedzią na publikację biografii żony Sobieskiego autorstwa Boy'a Żeleńskiego; Red. WL.]. [przypis autorski]
Cierpiał za całą Litwę wszystkimi jej bole — cierpiał za całą Litwę i za wszystkie jej bóle. [przypis edytorski]
cierpić — dziś: cierpieć. [przypis edytorski]
cierpiętliwości — [według] wytrzymałości. [przypis redakcyjny]
cierpiętliwy — którego stanem zwykłym jest cierpienie. [przypis redakcyjny]
Cierpię, więc jestem — Wokulski trawestuje (przystosowuje) słynne zdanie francuskiego filozofa–racjonalisty, Kartezjusza (1596–1650): „Myślę, więc jestem” (łac. Cogito, ergo sum). [przypis redakcyjny]
cierpieć nie mogąc rzecz zdrożną — dziś popr. składnia: ścierpieć nie mogąc rzeczy zdrożnej. [przypis edytorski]
cierpieć — tu: znosić. [przypis edytorski]
cierpieli od bąków i komarów — dziś: cierpieli z powodu bąków i komarów. [przypis edytorski]
cierpiemy — dziś popr.: cierpimy. [przypis edytorski]
cierpienieć to było — skrót od: cierpienie ci to było; ci: partykuła wzmacniająca. [przypis edytorski]
Cierpienie pochodzi „zawsze i w każdym razie z niezgody (…) boleje nasze ja niepogodzone z resztą świata — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 32. [przypis autorski]
cierpienióm — dziś popr. forma C. lm: cierpieniom. [przypis edytorski]
cierpisz (daw.) — pozwalasz. [przypis edytorski]
cierpisz mię przeciwnym sobie (daw.) — znosisz mnie, choć się tobie sprzeciwiam. [przypis edytorski]
cierpi z powodu utraconej sławy oraz że żal jej ojca — w oryginale niem.: [Sie] bange wegen des Stolzes und der Bekümmernisse ihres Vaters: cierpi z powodu dumy i niepokoju swojego ojca. [przypis edytorski]
cierpliwość — μακροθυμία, patientia, Beharrlichkeit (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski], właściwie: powolność. [przypis tłumacza]
cierpliwy (starop.) — [tu:] pełen cierpień. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — [tu:] wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — tu: wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cierpliwy — tu: cierpiący. [przypis redakcyjny]
cierpnąć — odczuwać mrowienie, dreszcze na skutek strachu, zimna itd. [przypis edytorski]
cierpota — cierpienie. [przypis autorski]
cierzpiący (gw.) — cierpiący. [przypis edytorski]
cieśla — rzemieślnik obrabiający drewno. [przypis edytorski]
cieśla tyryjski — Tyr był staroż. miastem i portem fenickim; Fenicjanie stanowili potęgę w zakresie żeglugi i handlu dzięki swemu budownictwu okrętowemu, a więc niejako dzięki kunsztowi swych cieśli. [przypis edytorski]
cieśń — ciasna przestrzeń; ciasnota. [przypis edytorski]
cieśń — tu: ciasne miejsce. [przypis edytorski]
cieśniej (starop. forma) — dziś: ciaśniej. [przypis edytorski]
cieśnina Beringa — cieśnina pomiędzy Azją a Ameryką Północną. [przypis edytorski]
cieśnina Gadesu — właśc. Cieśnina Gibraltarska, oddzielająca Europę od Afryki; łac. Gades: Kadyks, miasto w płd.-zach. Hiszpanii, w Andaluzji, położone na półwyspie oddzielającym odnogę Zatoki Kadyksu od Oceanu Atlantyckiego. [przypis edytorski]
Cieśnina Kimeryjska (łac. Bosporus Cimmerius) — dziś: Cieśnina Kerczeńska; płytki, wąski przesmyk między Płw. Kerczeńskim a Płw. Tamańskim, łączący Morze Azowskie z Morzem Czarnym; jego długość wynosi ok. 40 km, szerokość 15–4 km, przy głębokości od 13 do zaledwie 3 m. [przypis edytorski]
Cieśnina Wiatrów — cieśnina oddzielająca wyspy Kuba i Haiti, łącząca Morze Karaibskie z Oceanem Atlantyckim. [przypis edytorski]
ciesą (starop. forma) — ciosają. [przypis edytorski]
ciesali — dziś popr.: ciosali. [przypis edytorski]
Ciesielczuk, Stanisław (1906–1945) — poeta, członek grupy literackiej „Kwadryga”. [przypis edytorski]
ciesielka — też: ciesiołka a. ciesielstwo; nazwa daw. rzemiosła, sztuki ręcznej obróbki drewna i budowy konstrukcji drewnianych, domów, ogrodzeń i mostków. [przypis edytorski]
ciesielski — przymiotnik od słowa „cieśla”: rzemieślnik budujący z drewna. [przypis edytorski]
ciesiołka — ciesielstwo; kunszt obróbki i budowy z drewna znany cieślom. [przypis edytorski]
ciesoriška kariuomenė — cariška kariuomenė. [przypis edytorski]
ciesorius (lenk., brus.) — monarcha, imperatorius. [przypis edytorski]
ciesząc ciało ciałem — określenie zawodu hetery. [przypis tłumacza]
ciesząc (starop.) — tu: pocieszając. [przypis edytorski]
cieszą — tu: pocieszają. [przypis redakcyjny]
cieszę się, bo sprawca całego nieszczęścia żądał natychmiast mego wydania — ironicznie. [przypis tłumacza]
„Cieszę się nie mniej od Was — pisał mi Brzozowski jeszcze w jesieni 1909 r. — że mam w perspektywie możność zrobienia tej rzeczy z Wrońskim — a niemniej z Machiavellego i Bruna”. „Symposion stał się przedmiotem moich marzeń — myślę, że już nie mógłbym w żadnej innej formie zrobić tak wiele rzeczy niewątpliwych, niż tu mi się uda”. „Cieszę się niezmiernie, że te rzeczy wyjdą u nas i myślę, że biblioteczka będzie miała ogromne znaczenie kulturalne”.
Giambattista Vico (1668–1744), włoski filozof i historiozof. [red. WL].
[przypis redakcyjny]
cieszecie (forma starop.) — obciosujecie. [przypis redakcyjny]
Cieszkowski, August (1814–1894) — działacz społeczny, filozof mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — herbu Dołęga, filozof, działacz społeczny, ekonomista, współtwórca mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — polski filozof, działacz społeczny, ekonomista, współtwórca mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, August (1814–1894) — polski filozof, współtwórca Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Krytykował idealizm dialektyczny Hegla, ponieważ uważał, że zasadą bytu jest czyn, i że to on tworzy historię. Był przekonany o mesjanistycznym przeznaczeniu narodu polskiego, który miał wg niego przyczynić się do społecznej i moralnej przebudowy świata. Akcentował rolę kościoła katolickiego i zapowiadał nastąpienie epoki Ducha Świętego. [przypis edytorski]
Cieszkowski, Zyzio hr. — prawdopodobnie chodzi o hrabiego Zygmunta Cieszkowskiego, działacza kulturalnego, sekretarza Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (w latach 1887–1894). [przypis edytorski]
Cieszmy się w Panu! — Hasło uczt zakonnych owego wieku. [przypis autorski]
cieszony (starop.) — tu: pocieszany. [przypis edytorski]
cieszyć (daw.) — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć kogoś (daw.) — tu: pocieszać kogoś. [przypis edytorski]
cieszyć kogoś — dziś: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć kogo (starop.) — pocieszać kogo. [przypis edytorski]
cieszyć się Jopem a obietnicami Pańskimi, iż Pan Bóg wziął, Pan Bóg dać może i wszytko nagrodzić wedle wolej swojej — tj. cieszyć się jak Hiob, bohater biblijnej Księgi Hioba, ciężko doświadczony na skutek zakładu między Bogiem a diabłem zawartego w celu wypróbowania jego wiary. Skutkiem zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa. Mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga, za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem. [przypis edytorski]
cieszyć się (starop.) — tu: pocieszać się. [przypis edytorski]
Cieszyć się twą radością (…) umierać przed tobą — Od dawna już zauważono, że te słowa Marii przypominają nieco słowa Zulejki w Narzeczonej z Abydos Byrona, wyrzeczone tam (I, 18) do Selima. Istotnie są podobieństwa frazeologiczne takie jak: „With thee to live, with thee to die” („żyć dla ciebie i w tobie umierać przed tobą” albo zakończenie: „To these alone my thoughts aspire”: „To Marii cała miłość, wszystkie Marii chęci”. Warto też zwrócić uwagę na to, że Zulejka czytuje Koran podobnie jak Maria Biblię. Poza tym jednak charaktery tych dwu postaci podobne do siebie nie są. [przypis redakcyjny]
cieszyć słowy (daw.) — pocieszać słowami. [przypis edytorski]
cieszyć (starop.) — pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć — tu: pocieszać. [przypis edytorski]
cieszyć we smutku — dziś: pocieszać w smutku. [przypis edytorski]
Cieszyło go to, że on, szlachcic, zajmując stanowisko handlowe, poświęcał swoje przesądy szlacheckie, przyczyniał się do postępu i brał udział w reformie kraju, szukającego nowych dróg do powiększenia ogólnej zamożności — wyraz światopoglądu pozytywistycznego. [przypis edytorski]
Cieszyn — w spisie treści wiersz występuje jako tęcza mundurów. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a niech to; a to dopiero; też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a niech to. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — a to dopiero; też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś; a to dopiero. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś. [przypis edytorski]
ciewy (gw.) — też coś, to dopiero (wykrzyknik, wyraz emocji). [przypis edytorski]
Cie wy? — „Widzicie wy?”: skrócenie używane w Krakowskiem. [przypis autorski]
cigarillo (hiszp.) — papieros. [przypis edytorski]
cigarittas, popr.: cigarritas (hiszp.) — papierosy. [przypis edytorski]
cigarral — pałacyk letni. [przypis autorski]
cigęź a. cigęć — cień. [przypis edytorski]
cigęź a. cigęć (gw.) — cień. [przypis edytorski]
Ci-gît Piron, qui ne fut rien — Pas même académicien (fr.) — Tu spoczywa Piron, który nikim nie był, nawet członkiem Akademii Francuskiej [przypis edytorski]
Ci jedną ręką piszą, nadstawiają drugiej (…) — panegiryki [utwory pochwalne — red. WL.] dla „datku” pisano i drukowano. [przypis redakcyjny]
Ci już do prawodawstwa należeć nie będą. Senatorowie wybieranymi być nie mogą, tylko przez samą szlachtę i z samej szlachty; urodzenia i oddzielne prawo do wszystkich w kraju godnośći; samej — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
ciklopas — senovės graikų mitologijoje vienakis milžinas. [przypis edytorski]
ci, których był pomocnikiem — tj. Rosjanie, o czym autor nie mógł w 1884 r. napisać wprost z powodu carskiej cenzury. [przypis redakcyjny]
