Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7538 przypisów.
Dla panien pokojowych — w bogatszych dworach szlacheckich prócz płatnej służby przyjmowano dziewczęta z chudopacholskich rodzin szlacheckich, pełniące funkcje pośrednie między damą do towarzystwa a służebną. [przypis redakcyjny]
dla (…) paniki — dziś: z powodu paniki. [przypis edytorski]
dla parady — tu: dla efektownego widoku. [przypis edytorski]
dla podniesienia blasku przeszłości, straszliwą sprzecznością jéj następstw — Tacyt, L. I, 10: Comparatione deterrima sibi gloriam quesivisse [sławy sobie w potomności z najzłośliwszego porównania szukał; tł. A. Naruszewicz]. [przypis autorski]
dla popisu wymową i dla próby głosu — aluzje do aktorskiego zawodu. [przypis tłumacza]
dla powietrza (tu daw.) — z powodu epidemii (morowego powietrza). [przypis edytorski]
dla poznaki — aby zaznaczyć coś; por. zwrot o odwrotnym znaczeniu: dla niepoznaki. [przypis edytorski]
dla proporcji — tutaj: dla oka. [przypis redakcyjny]
Dla przypomnienia należy dodać, że ochrona prawa autorskiego w Stanach Zjednoczonych do czasu przystąpienia do konwencji berneńskiej uzależniona była od przeprowadzenia formalnego procesu rejestracji danego utworu w specjalnym biurze. D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 154. [przypis autorski]
dla pszenicy rdza — rdza źdźbłowa, grzybowa choroba zbóż, objawiająca się jako rdzawobrunatne, podłużne plamki. [przypis edytorski]
Dla rąk próżnujących znajdzie się zawsze praca u szatana — cytowane tu słowa (w oryg. „Satan finds some mischief still for idle hands to do”) pochodzą z pouczającego wiersza Isaaca Wattsa (1674–1748) o pracowitości pszczoły, pt. Against Idleness and Mischief (tj. przeciw bezczynności i szkodnictwu). [przypis edytorski]
dla równego podziału — dziś popr.: do równego podziału. [przypis edytorski]
dla samego głosu na sejmiku, żeby się go prędzej doczekać niżeli ci, co bez urzędu są — na sejmiku zabierali głos naprzód urzędnicy ziemscy. [przypis redakcyjny]
dla samej tylko sławy ciągnienia ich — sens: z powodu samej informacji o ich zbliżaniu się. [przypis edytorski]
dla siedzenia (daw.) — z powodu siedzenia; dlatego, że siedzieli. [przypis edytorski]
dla smrodu (starop.) — z powodu smrodu. [przypis edytorski]
dla spraw literackich usiłował wyzyskać jego [Mannheima] pracę Julius Petersen — J. Petersen Die literarischen Generationen. Philosophie der Literaturwissenschaft, Berlin 1930, s. 130–187. [przypis autorski]
dla sromu (daw.) — z powodu wstydu, hańby. [przypis edytorski]
Dla S. Skwarczyńskiej jest to jeden z dowodów, że Krasiński rozwija tu pomysł karbonarski o rewolucji powszechnej. [przypis redakcyjny]
dla (starop.) — z powodu. [przypis edytorski]
dla S. T. Coleridge'a Shakespeare był „słonecznym okiem” — Lectures and Notes on Shakspeare and other english poets by Samuel Taylor Coleridge. (Now first collected by T. Ashe. London, 1908. George Bell and Sons). Część I. Lectures on Shakspeare and Milton. (Są to wykłady Coleridge'a, wygłoszone w zimie 1811 i 1812 w sali of the London Philosophical Society). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
dla strachu (starop.) — z powodu strachu; obawiając się, bojąc się. [przypis edytorski]
dla swej mądrości przy boku Pańskim siedzą, jako o Zorobabelu Pismo mówi — 3 Ezd 4, 42. [przypis edytorski]
dla tępości (daw.) — z powodu tępoty. [przypis edytorski]
dlatego (…) bo — dziś popr.: dlatego że. [przypis edytorski]
dlatego (…), bo — dziś popr.: dlatego, że. [przypis edytorski]
dlatego, bo — dziś popr.: dlatego że. [przypis edytorski]
dla tego (daw.) — przez to; z tego powodu. [przypis edytorski]
dla tego (daw.) — z tego powodu; przez to. [przypis edytorski]
dla tego (daw.) — z tego powodu. [przypis edytorski]
Dlatego i dziś uważamy tę hipotezę [kulistości Ziemi] za niezmiernie prawdopodobną — tekst pochodzi z roku 1947, sprzed epoki lotów kosmicznych, które bezspornie i naocznie udowodniły kulistość Ziemi. [przypis edytorski]
Dlatego miał rację nasz zacny święty Ludwik (…) — Joinville, rozdz. IX. [przypis tłumacza]
Dlategom nierad — skrócone: dlatego [jeste]m nierad (niezadowolony). [przypis edytorski]
Dla tego mówi Pan Bóg: „Nakarmię ich piołunem i napój dam im wodę żółci”. (…) Trupy jako gnój po polu leżą, jako trawa za kosarzem, a niemasz tego, ktoby je pogrzebał” — Jr 9, 14–21, z opuszczeniami. [przypis edytorski]
dla tego (starop.) — po to, w tym celu; dziś: dlatego. [przypis edytorski]
dlatego — tak w tekście źródłowym, najprawdopodobniej zam.: długo. [przypis edytorski]
Dlatego też jest wola wolna — posiada, jak Schopenhauer mówi, asertatem; por. niniejsza rozprawa, ustęp 114 i 164. [przypis redakcyjny]
Dlatego też już przodkowie Żydów… — mowa ta przypomina mowę Agrypy z II, XVI, 4 podobieństwem argumentów. [przypis tłumacza]
Dlatego też (…) tylko tam jedynie trwa jednym ciągiem królestwo — przyczyna tej stałości jest inna, niż Ksenofont podaje. Mianowicie Spartanie odznaczają się nie tylko na polu politycznym i społecznym, ale także i w języku, i w dziedzinie sztuki dziwną zachowawczością. [przypis tłumacza]
dlatego też zajęli stanowisko wyczekujące — ἐγκαθήμενοι τὰ πολλὰ κατὰ χώραν ἔμενον (N), ἐγκαθισάμενοι τὰ ὅπλα κατὰ χώραν ἔμενον (D), stąd różnice znaczne w przekładach. Tłumaczenia nasze wedle edycji Niesego i Destinona odpowiada kodeksowi Iosephus latinus, cod. Vaticanus lat. nr 1992 i cod. Berolinensis lat. nr 226, w których odnośny ustęp brzmi: „plerumque in locis suis otiosi manebant” (grecka ed. Niesego XX, LVI, 435). [przypis tłumacza]
Dlatego to możliwe są zestawienia postaci Papkina z analogicznymi włoskimi lub francuskimi kreacjami… — Władysław Folkierski, Fredro a Francja, Kraków 1925, Papkiniana, s. 33 i n. Por. Gustaw Przychocki, Papkin i Pyrgopolinices, „Pamiętnik Literacki”, R. XXV (1928), s. 276 i n. [przypis tłumacza]
dla tego — tu: z tego (powodu). [przypis edytorski]
dlatego (…) uniżamy ku żołądkowi szczękę — Claudius Galenus, De placitis Hippocratis et Platonis, II, 2. [przypis tłumacza]
Dlatego właśnie, iż położyliście swoje nadzieje w kłamstwie i zamęcie (…) nie zostaje ani jeden okruch, którym by można zaczerpnąć wody ani zanieść nieco ognia — Iz 30, 12–14. [przypis edytorski]
Dlatego właśnie w Dharmie Buddy mówi się, że życie jest „niezrodzone” — por. Sutrę Serca Wielkiej Doskonałości Mądrości: „Śāriputro, pustka jest właśnie cechą wszystkich zjawisk. Nie rodzą się one i nie giną”. [przypis tłumacza]
Dlatego w praktyce zen i zapytywaniu o Drogę — tzn. praktyce buddyjskiej. [przypis tłumacza]
Dlatego że czasem jawi się między tymi chwastami prawdziwy kwiat (…) rozczarowaniem i prawie że uczuciem doznanej obelgi — C. Jellenta, Dwie epopeje kupieckie, „Życie” 1897, nr 7–9. Przedruk w tomie Grający szczyt, Kraków 1912, s. 194, 201. [przypis autorski]
Dla tegoż Pan Bóg one statuty, które napisał, kazał je i królom ustawicznie (…) dnie czytać i innym pospolitym kazał je i na podwojach u drzwi (…) — Pwt 17, 19 i Pwt 6, 9. [przypis edytorski]
dla tego — z tego powodu. [przypis edytorski]
dla tej ciemnej miłości dzikiego gatunku — tytuł zbioru wierszy miłosnych Andrzeja Sosnowskiego. [przypis edytorski]
Dla tej ociętnej i niestałej deki (starop.) — dla tego opornego i chwiejnego, wątłego sztyletu. [przypis edytorski]
dla (tu daw.) — z powodu. [przypis edytorski]
dla — tu w dopuszczalnym dawniej znaczeniu: z powodu. [przypis edytorski]
dla — tu: z powodu. [przypis edytorski]
dla — tu: z powodu, ze względu na. [przypis edytorski]
Dla tych tłumów, co na nas gniotącą spadają nawałą — mowa o wojskach Napoleona, który wiosną 1796 rozpoczął marsz przez Alpy do Włoch, a następnie do Styrii. [przypis edytorski]
Dla umysłów pewną intuicją obdarzonych symbolów sztuki objaśniać nie potrzeba (…) stosownie do swego usposobienia, nastroju, myśli — J. Żuławski, Znaczenie symbolizmu w sztuce, w: Prolegomena. Uwagi i szkice, Lwów 1902, s. 79. [przypis autorski]
Dla uniknięcia nieporozumień chciałbym zaznaczyć swoje stanowisko wobec ważnej i nadzwyczaj lekkomyślnie traktowanej kwestii. Mówię o rodzinie i miłości. W całym toku wykładu mówiłem o rodzinie wyłącznie, o ile jest ona tylko ośrodkiem spożycia, utrzymującym się tak lub inaczej na powierzchni pracy. Jestem zdania mianowicie, że tylko rodzina wytwórców, tj. rodzina świadomych robotników, może stać się w dzisiejszym społeczeństwie narzędziem, przekazującym najistotniejsze dorobki biologiczne i moralne potomstwu. Świadomym robotnikiem nazywam każdego, kto może wylegitymować swoje istnienie rolą, jaką spełnia w technicznym i biologicznym procesie walki człowieka z przyrodą. Sądzę jednak, że tylko w społeczeństwie, w którym typem dominującym jest świadomy robotnik mięśniowy — pracownikom intelektualnym uda się uzyskać odpowiednią samokontrolę, ścisłą i jasną samowiedzę prawną. Sądzę, że rodzina robotnicza, a nie zaś rodzina przypadkowa osieroconej i bezsilnej jednostki, nade wszystko zaś nie histeria płciowa, uniezależniająca życie erotyczne od rodziny, stać się może podstawą przyszłości. Uważam rodzinę monogamiczną za jedną z najważniejszych zdobyczy kulturalnych. Głęboko jestem przeświadczony o prawdzie twierdzeń Sorela i Proudhona, że w historii naprawdę twórczymi stają się tylko te warstwy i grupy, które posiadają stanowczą i silną moralność płciową. Uważam etykę płciową za jedną z najbardziej zasadniczych kwestii życiowych, za punkt, który wymaga niesłychanej oględności: tak łatwo jest tu bezwiednie przyczynić szkody nieobliczalne. Widziałem w ruchu proletariatu warszawskiego i łódzkiego przeciw prostytucji jeden z najtrafniejszych i najszczęśliwszych wyrazów instynktu klasowego. I rzeczą charakterystyczną wydało mi się zgorszenie, jakie wywołał on nie tylko u wulgarnych dekadentów, ale i u niektórych zupełnie poważnych przedstawicieli Młodej Polski. Przypomina się powinowactwo, jakie zachodzi zawsze, według Sorela, pomiędzy kulturą miejską, demokracją i prostytucją. [przypis redakcyjny]
dla uniknięcia zaś kłopotliwych szczegółów i magazynów wydzierżawiałoby się tę dziesięcinę w drodze licytacji, jak to robią plebani (…). Te dzierżawy, razem wzięte, mogłyby dostarczyć materiału dla handlu przez sprzedaż towaru stanowiącego ich produkt, towaru, który można by wywozić za granicę przez Gdańsk albo przez Rygę. W ten sposób uniknęłoby się jeszcze wszystkich kosztów poboru i zarządu, tej całej chmary funkcjonariuszy i urzędników… — nie wiadomo więc w końcu, co Russo radzi: czy dzierżawę podatków, czy też pozostawienie ich poboru w rękach rządu i powierzenie tej funkcji ludziom młodym. [przypis redakcyjny]
dla utrzymania Neapolu podzielił się nim z królem hiszpańskim (…) Zamiast pozostawić w owym kraju króla od siebie zawisłego — przed najazdem na rządzone przez Fryderyka IV Królestwo Neapolu, w listopadzie 1500 r. Ludwik XII zawarł z Ferdynandem II Aragońskim traktat w Grenadzie, przewidujący wspólny atak i podział tego państwa między obu sojuszników. [przypis edytorski]
dla — w celu. [przypis edytorski]
Dla wiary wszytko uczynić się godzi,/ Y dla oyczyzny, bo to społem chodzi — porównaj J. Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]
dla większej reputacji — dla większej powagi i okazałości. [przypis redakcyjny]
dla wielkiego bólu — dziś: z powodu wielkiego bólu. [przypis edytorski]
dla wolności wpada w ador — tu: zachwyca się ideą wolności ludu. [przypis edytorski]
Dla wracających tym milszy (…) kłąb rodzinnych dymów — Porównanie piękne i trafnie określające cel podróży, do jakiego poeta już się przybliża. [przypis redakcyjny]
dla wziątku (daw.) — dla zysku. [przypis edytorski]
dla wziątku — dla zysku. [przypis edytorski]
dla zaboju (daw.) — z powodu zabójstwa. [przypis edytorski]
Dla zaradzenia temu złu, radzą wam podzielić senat na kilka rad albo departamentów — Mably; por. Wstęp rozdz. I oraz przypisek na str. 29 [przypis do fragmentu ze słowami „władza wykonawcza, podzielona między kilka jednostek, nie ma harmonii między swymi częściami”; red. WL]. [przypis redakcyjny]
dla zatarcia wstydliwego punktu, dla wyrządzenia sprawiedliwości samemu sobie (s. 220, analogiczny wypadek ze Strumieńskim) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się fragment z rozdz. XI: „Skądże pochodziły te skrupuły, zmuszające go do ukrywania (?) swych zasług? Najpierw, z paradoksalnej nieufności względem samochwalstwa, rodzącej się wskutek tego, że z samochwalstwem łączy się doznawanie przyjemności, ludziom zaś często wydaje się, że większa prawda musi być w pobliżu większej nieprzyjemności. Po drugie, z obawy, by ktoś go nie posądził o przechwałki w tak błahych (?) sprawach jak sprawy sztuki, o żakowskie wściubianie swoich trzech groszy, słowem, o zachowanie się takie, jakie w sposób bardziej złośliwy niż sprawiedliwy wyrażone jest w przysłowiu: konia kują, żaba nogi nadstawia. I oto mam punkt wstydliwy par excellence! A przecież Strumieński miał nawet słuszność, wyrywając dla siebie listki z tego laurowego wieńca, który splatał dla Angeliki. Powstawała więc w tym punkcie taka niemiła przeszkoda w życiu duchowym, której się nie chce poruszać z obawy, żeby nie być fałszywie zrozumianym; ale ponieważ »czuje« się, że się ma jakoś słuszność, w pewien jeszcze tylko niewyjaśniony sposób, przeto dla uzupełnienia wetuje się sobie tę słuszność drogą uboczną”. [przypis edytorski]
dla zepsutych obyczajów i zdrowia — z powodu zepsucia obyczajów i zdrowia; te słowa dodano w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
dla — z powodu. [przypis edytorski]
dla — z powodu, ze względu na. [przypis edytorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon in French copyright law, Copyright and Piracy: An Interdisciplinary Critique, L. Bently, J. Davis, J. C. Ginsburg [red.], Cambridge 2010, s. 63. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon in French copyright law, Copyright and Piracy: An Interdisciplinary Critique, red. L. Bently, J. Davis, J. C. Ginsburg, Cambridge 2010, s. 65. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon in French copyright law, Copyright and Piracy: An Interdisciplinary Critique, red. L. Bently, J. Davis, J. C. Ginsburg, Cambridge 2010, s. 63. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon in French copyright law…, s. 59–61. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon…, s. 60. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon…, s. 61. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon…, s. 63–65. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon…, s. 64. [przypis autorski]
D. Lefranc, The metamorphosis of contrefaçon…, s. 65. [przypis autorski]
dlugoli (daw.) — „długo” z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]
Dlv’al — sulyg senobinės persų mitologijos piktosios dvasios, kitados viešpatavusios ant žemės, paskui angelų ištremtos, dabar gyvenančios ant pasaulio parubės už kalno Kaf. [przypis redakcyjny]
dmie (forma 3 os. lp. od: dąć) — nadyma się, pyszni się. [przypis redakcyjny]
D. Mitra, A. Modi, Pay 'n' Play: Public Performance of Sound Recordings vis-à-vis Copyright Infringement, „JIPR” Vol.18(2) [March 2013] http://nopr.niscair.res.in/bitstream/123456789/16394/1/JIPR%2018(2)%20123-132.pdf (dostęp 06.06.2014), M. F. Makeen, From „Communication in Public”…, s. 78. [przypis autorski]
Dmitrij Dmitrijewicz Kuruta — rosyjski generał greckiego pochodzenia, szef sztabu Wielkiego Księcia Konstantego; prowadził też biuro zajmujące się raportami, donosami oraz kontrolą korespondencji w Królestwie Kongresowym. [przypis edytorski]
D. M. Loades, podaję za: R. Deazley (2008), Commentary on the Stationers' Royal Charter 1557, [w:] Primary Sources on Copyright… [przypis autorski]
Dmochowski, Leon (1850–1881) — polski rewolucjonista-narodnik; w 1873 aresztowany, skazany na 10 lat ciężkich robót; po 7 latach w więzieniu nowobiełgorodzkim wysłany nad rzekę Karę na Syberii, zmarł w drodze, w szpitalu więziennym w Irkucku. [przypis edytorski]
Dmowski, Roman (1864–1939) — polski polityk i publicysta, poseł, główny ideolog polskiego nacjonalizmu, założyciel Narodowej Demokracji. [przypis edytorski]
Dmowski, Roman (1864–1939) — polski polityk i publicysta, poseł, założyciel Narodowej Demokracji, przeciwnik Józefa Piłsudskiego. [przypis edytorski]
dmuchać komuś w kaszę — lekceważyć, znieważać kogoś. [przypis edytorski]
dnem uciekają — wysychają, wsiąkając w dno. [przypis redakcyjny]
Dnia 16 lutego już wcześnie z rana zaczęły się ukazywać większe i mniejsze orszaki dworzan i służby królewskiej na przedmiejskich ulicach Krakowa — A. Grabowski, Wspominki ojczyste. [przypis autorski]
Dnia 18 kwietnia 1796 r. urodził się w Dzikowie Stanisław Jachowicz… — śp. Zygmunt Kolasiński, który żywo interesował się postacią Stanisława Jachowicza (skreślił Życie i dzieła Stanisława Jachowicza w „Dzienniku Urzędowym” nr 43–48, Tarnobrzeg 1909), przyjmował Tarnobrzeg jako miejsce urodzenia Jachowicza, zwrócił bowiem uwagę na to, że poeta zapisany w metrykach parafialnych pod Tarnobrzegiem. Należy jednak zauważyć, iż zapiska metrykalna została niewątpliwie błędnie pomieszczoną, co spowodowane było tym, że dworek Jachowiczów stał na pograniczu Dzikowa i Tarnobrzega, nadto miasto Tarnobrzeg dopiero na kilkanaście lat przed przyjściem na świat poety oddzielone zostało od Dzikowa, a do dziś dnia jeszcze wielu miesza często nazwę Dzikowa i Tarnobrzega. Dworek Jachowiczów wznosił się na obszarze gminy Dzików i sam poeta uważał zawsze dom rodziców za swój rodzinny. [przypis autorski]
Dnia 4 stycznia 1790 — data pierwszego wydania Przestróg dla Polski. Tekst publikowany na WL powstał na podstawie wydania krytycznego, opracowanego przez Stefana Czarnowskiego w 1926 r. według trzech kolejnych wydań, dokonanych za życia i z udziałem autora: pierwszego z 1790 r., drugiego niewiele późniejszego i trzeciego z 1816 r. (Dzieła Stanisława Staszica, tom 1, Warszawa 1816). W tekście oznaczono więc przypisami ważniejsze zmiany, które autor wyprowadził, aby nie wywoływać zadrażnień z rosyjskim zaborcą. [przypis edytorski]
dnia dziewiątego od końca — dziewiątego dnia ostatniej dekady, tj. dwudziestego dziewiątego dnia miesiąca. [przypis edytorski]
Dnia następnego — dziewiątego sierpnia (Loos, Ab). [przypis tłumacza]
dnia (…) nie stało — brakuje dnia. [przypis edytorski]
