Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 475 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159856 przypisów.

podagra — choroba zniekształcająca i powiększająca staw dużego palca u nogi, której towarzyszą okresowe napadowe bóle. [przypis edytorski]

podagra (med.) — stan chorobowy stawów palucha stopy; podagryk: osoba cierpiąca na podagrę. [przypis edytorski]

podagrische — übel gelaunte. [przypis edytorski]

podagristischen — Podagra: Fußgicht. [przypis edytorski]

podagryczny — cierpiący na podagrę, czyli artretyzm (dnę moczanową), chorobę charakteryzującą się nawracającymi epizodami ostrego zapalenia stawów. [przypis edytorski]

podagryczny — dotyczący dny moczanowej, rodzaju zapalenia stawu, zazwyczaj u palucha u stopy. [przypis edytorski]

podagryk — chory na podagrę (dzisiejsza nazwa: dna moczanowa, artretyzm a. skaza moczanowa), przewlekłą chorobę związaną z zaburzeniem metabolizmu kwasu moczowego, objawiającą się opuchlizną i zaczerwienieniem stawów (najczęściej wielkiego palca u stopy) lub tkanek miękkich oraz szarpiącym, napadowym bólem. [przypis redakcyjny]

podając, iż piastował jakiś zaszczytny urząd w Rzymie (…) — por. Tacyt, Roczniki, VI, 11. [przypis tłumacza]

Podajcie wina — u Plutarcha (79) wzmianka, że Antoniusz zażądał wina, czy to z powodu pragnienia, czy też spodziewając się w ten sposób przyśpieszyć skonanie. [przypis tłumacza]

podaję hełm… wyślizga mu się z rąk — Ten szczegół i wszystkie następne wzięte z Kroniki Bielskiego. [przypis autorski]

podaję tu ten ustęp w przekładzie niemieckim — ten przekład niemiecki podaję w przekładzie polskim, posługując się także przekładem Schultzego (Reclam, tom II, s. 443 i 444). Ustęp, o który tu idzie, znajduje się w 2. tomie wspomnianego dzieła [An essay concerning human understanding; red. WL]: księga 4, rozdział 20. („o pochwale niesłusznie udzielonej, czyli o błędzie”), § 18 („nie tylu ludzi tkwi w błędzie, jak to sobie zazwyczaj przedstawiamy”). [przypis tłumacza]

Podaję za: A. Benis, Ochrona praw autorskich w dawnej Polsce…, s. 502. [przypis autorski]

Podaję za: A. Kraushar, Notatki naukowe i literackie. Ustawy kongresu międzynarodowego do ustalenia zasad własności literackiej, „Gazeta Sądowa Warszawska”, 1879, nr 15, s. 118. [przypis autorski]

Podaję za: A. Kraushar, O prawie własności literackiej i artystycznej według Delalande'a, Gazeta Warszawska Sądowa, nr 47, s. 384. [przypis autorski]

Podaję za: A. Rytel, Więź twórcy z utworem, Praca magisterska napisana pod kierunkiem Prof. dr hab. R. Markiewicza, Kraków, czerwiec 2011, http://www.ipwi.uj.edu.pl/pliki/prace/praca%20magisterska%20Alicji%20Rytel_1310927925.pdf, (dostęp 10. 11.2013), s. 10. [przypis autorski]

Podaję za: J. Ginsburg, S. Ricketson, International Copyright and Neighbouring Rights: The Berne Convention and Beyond, 2nd Edition, Oxford 2006, s. 46. [przypis autorski]

podaję za: J. Górski,Pojęcie prawa autorskiego w rozwoju historycznym, „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny”, 1931, R. XI, z. 1–4, s. 441. [przypis autorski]

Podaję za: M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 62. [przypis autorski]

podaję za: P. Burke, Społeczna historia wiedzy, Warszawa 2016, s. 198. [przypis autorski]

Podaję za: S. Rudstein, Prawo autorskie a pokazy kinematograficzne…, s. 78. [przypis autorski]

Podaję za: W. Dbałowski, J. J. Litauer, Ustawodawstwo autorskie obowiązujące w Polsce, Warszawa 1922, s. 8. [przypis autorski]

podajemy w przekładzie — przekład na podstawie Fahrt auf dem Orinoko, skróconej wersji niem. opisu podróży, którego pełna wersja (ponad 600 str.) ukazała się jako Voyage aux régions équinoxiales du Nouveau Continent, fait en 1799–1804, par Alexandre de Humboldt et Aimé Bonpland, w latach 1814–1825 w Paryżu. [przypis edytorski]

podaje on [Pliniusz], że inni artyści ze skromności wyrażali się w nieoznaczonym czasie (…) — lib. XXXVI, sect. 4, p. 730. [przypis edytorski]

Podaje za: K. Zaradkiewicz, Instytucjonalizacja wolności majątkowej. Koncepcja podstawowego prawa własności i jej urzeczywistnienie w prawie prywatnym, Warszawa 2013, s. 411. [przypis autorski]

Podaj mi falernu — Falernum, sławne wino u Rzymian. [przypis autorski]

podaj mi przykład drugiego tak tyranizującego imperium — Od Paryża po Peru, od Japonii po Rzym najgłupszym zwierzęciem według mnie jest mężczyzna [w oryginale l'homme; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

podaj prędko jakiś plan poradny — naśladowanie aliteracji oryginału: cedo calidum consilium cito. [przypis tłumacza]

podał Diomedon wniosek… — dziwne, że żaden z wodzów nie wpadł na myśl, by w tej chwili zająć się ratunkiem, lecz tyle drogiego czasu stracono na naradę. Ale wynikało to ze zwyczaju kolegialnego załatwienia spraw i mówcy to nie dziwi. Zresztą sytuacja mogła tak wyglądać, że narada była konieczna (dla ratunku rozproszonych daleko po morzu rozbitków trudno było oderwać się od reszty floty i wziąć sporą liczbę okrętów, wybierając najszybsze i najmniej uszkodzone). [przypis tłumacza]

podał mu szafarza swego (starop.) — tu: oddał go w opiekę swego szafarza, rządcy. [przypis edytorski]

podal — opodal, niedaleko. [przypis edytorski]

pod Ammaus — κατ᾽ Ἀμμαοῦντα (Niese), Έμμαουντα (Dindorf). [przypis tłumacza]

podam tu tylko krótkie streszczenie [dzieła Kretschmera] — coś w tym rodzaju znajduje się w mojej książce o narkotykach (koniec rozdziału o alkoholu). W II tomie Psychologii prof. Witwickiego kwestia ta jest obszernie poruszona. Nie mówię tu o typologii „gruczołowej”, w której do ciekawych rezultatów doszedł docent lwowski dr…., ponieważ chodzi mi tu o praktyczne raczej znaczenie typologii jako środka orientacji w stosunkach międzyludzkich i to bez żadnych bardziej zawiłych doświadczeń, a jedynie na mocy czysto zewnętrznej obserwacji. [przypis autorski]

podana nieco naprzód — nieznacznie pochylona do przodu. [przypis edytorski]

pod Ancykrysem (gw.) — pod Antychrystem. Słowo Antychryst pochodzi z greki (antichristos) i oznacza przeciwnika Chrystusa – diabła, szatana. W gwarze słowo Antychryst jest wymawiane w sposób uproszczony, m.in. Ancykrys. Taki los spotyka słowa mało znane, np. wyraz inwentarz w kolędzie ludowej brzmi lawentarz. [przypis edytorski]

podanie, krążące w Atenach, że Sokrates pomaga Eurypidesowi w twórczej pracy — krytyczni historycy zaprzeczają w ogóle temu, żeby Eurypides pisał pod wpływem Sokratesa, gdyż — risum teneatis — był o całych 15 lat starszym od Sokratesa; zapewne wtedy, gdy Eurypides miał lat 20, a Sokrates 5, wpływu tego nie było, ale różnica pojęć znikła, gdy pierwszy miał lat 45, a drugi 30. [przypis tłumacza]

podanie, które przechował Olympiodoros — Olympiodoros tak pisze: „Kochał (Platon) szczególniej komediopisarza Arystofanesa i mimografa Sofrona, z których brał wzór stwarzania charakterystycznych postaci w dialogach; kochał ich tak bardzo, że po śmierci znaleziono na łożu Platona ich utwory”. [przypis tłumacza]

podanie o Arystypie (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Arystyppa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 69. [przypis tłumacza]

podanie o Heraklesie — popularna przypowieść o Heraklesie na rozstaju dróg (zob. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie II 1.21–34), w której bohater musi wybrać pomiędzy dwiema drogami życia, proponowanymi przez dwie kobiety: Cnotę i Nieprawość; jej autorem był grecki filozof Prodikos z Keos (ok. 465–ok. 395 p.n.e.). [przypis edytorski]

podanie — utwór prozatorski, przekazywany ustnie, podejmujący ważną tematykę społeczną. Opowiadanie dotyczące wydarzeń historycznych lub legendarnych. [przypis edytorski]

podarki — dziś popr. forma N.lm: podarkami. [przypis edytorski]

podarkiem ucina rozmowie — kończy rozmowę wręczeniem podarunku. [przypis edytorski]

podarunki z palca — mowa o pierścieniu posłanym rzekomo przez żonę Periplektomenusa żołnierzowi, zob. wyżej, w. 1076. [przypis tłumacza]

podarza (daw.) — podarunki. [przypis redakcyjny]

poda sztychy — cios wymierzy (w domyśle: żołnierz). [przypis redakcyjny]

podatek szlachecki, to jest, Grosz Dziesiąty, nigdy nie wyniesie więcej nad 10 albo 12 milionów — według obliczenia Deputacji Koekwacyjnej 10 555 000 złotych polskich. [przypis redakcyjny]

podatek właściwy — podatek bezpośredni; podatek niewłaściwy — podatek pośredni. [przypis redakcyjny]

podatk pogłówny — podatek od głowy, zwłaszcza od Żydów za opiekę prawną. [przypis redakcyjny]

pod Augustami — za panowania królów Augusta II Mocnego (1670–1733) i Augusta III Sasa (1696–1763). [przypis edytorski]

podawać na jaśnię (daw.) — wyjaśniać, oświetlać; tu: uwydatniać. [przypis edytorski]

podawać rządce (daw.) — wyznaczać (wskazywać) rządzących. [przypis edytorski]

podawać się na widok — pokazywać się. [przypis edytorski]

podawać się w tył — odchylać się do tyłu. [przypis edytorski]

podawać — tu: składać podanie. [przypis edytorski]

podawać tył (daw.) — cofać się, uciekać (szczególnie w walce). [przypis edytorski]

podawając (starop. forma) — podając. [przypis edytorski]

podawał było — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: podawał kiedyś (wcześniej, dawniej). [przypis edytorski]

podawał było — daw. konstrukcja, czas zaprzeszły o znaczeniu: dawniej (kiedyś, wcześniej) podawał. [przypis edytorski]

podawam (daw.) — dziś: podaję. [przypis edytorski]

podawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: podaje. [przypis edytorski]

podawa (starop. forma) — podaje. [przypis edytorski]

podawca (łac. collator: zbierający, ofiarodawca) — kolator; patron lub fundator kościelny; zwykle bywali kolatorami lokalni właściciele ziemscy przekazujący na rzecz kościoła znaczne ofiary i mający za to prawo do przedstawiania (podawania, stąd: podawca) władzom kościelnym kandydatów do różnych beneficjów. [przypis edytorski]

podbechtać — nastawić kogoś przeciwko komuś lub czemuś, podrażnić czyjąś dumę, ambicję. [przypis edytorski]

podbechtać — podjudzić, nastawić kogoś wrogo, zbuntować przeciw komuś a. czemuś. [przypis edytorski]

podbechtać — podpuścić. [przypis edytorski]

podbechtać (pot.) — podrażnić dumę, ambicję. [przypis edytorski]

podbechtywać — podjudzać, buntować kogoś przeciw komuś a. czemuś. [przypis edytorski]

pod Beresteczkiem — bitwa pod Beresteczkiem (1651), zwycięstwo wojsk polskich nad siłami kozacko-tatarskimi; Beresteczko — miasto nad Styrem na Wołyniu, w zach. części Ukrainy. [przypis edytorski]

pod białą szatą wdowy — w Indiach (podobnie jak w starożytnym Rzymie) biel jest kolorem żałoby. [przypis edytorski]

podbieżać (starop.) — podejść. [przypis edytorski]

podbił Bachus Indyje — Aluzja do podboju Indii przez Portugalczyków przy pomocy napojów wyskokowych. [przypis tłumacza]

podbił tam (…) między innymi miejscowościami i Tazos — Ksenofont już przedtem (w rozdz. 1,36) podał, że wyspę Tazos [Thasos, Tasos] zajęli Ateńczycy. Czynność Trazybula polegała zatem na wprowadzeniu z powrotem demokratycznego ustroju. Tazos stało odtąd wiernie po stronie Aten i stawiało Spartanom opór nawet po klęsce Ateńczyków pod Ajgospotamoj. [przypis tłumacza]

Podbipięta — bohater Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, który marzył o ścięciu trzech głów wrogów za jednym zamachem miecza. [przypis edytorski]

podboje bohatera (…) burzył je dźwiękiem trąb… — Jozue, bohater Księgi Jozuego, pomocnik i następca Mojżesza, po jego śmierci dowodził najazdem Izraelitów na Kanaan. [przypis edytorski]

pod bramę wsadzić — ukarać więzieniem. [przypis redakcyjny]

podburzyli jedną ze swych hord — miało to miejsce w r. 1662. [przypis tłumacza]

Pod Cegiełkami — dawny warszawski bar przy ulicy Chmielnej. [przypis edytorski]

pod Cestiuszem klęskę poniosła — p. II, XIX, 7 etc. [przypis tłumacza]

podchlebstwo — dziś: pochlebstwo. [przypis edytorski]

podchmielać (pot.) — upijać. [przypis edytorski]

podchmielić (pot.) — upić się lekko, wstawić się. [przypis edytorski]

Podchodzić do rewolucji z kryteriami politycznymi i nimi ją mierzyć… — [Struwe] w przedmowie do Czarnej księgi (1925). [przypis autorski]

podchodzi miecz (starop.) — zbliża się popod miecz. [przypis redakcyjny]

pod chorągiew wyruszyć — wyruszyć na służbę wojskową, na wojnę. [przypis edytorski]

podchyzie — obejście bezpośrednie koło domu, od frontu ocienione daszkiem wspartym na słupach; także: podścienie, podcienie, podcień. [przypis edytorski]

podciąłem jej skrzydła, bo przestała być boginią zwycięstwa — nawiązanie do wizerunku uskrzydlonej greckiej bogini zwycięstwa, który ukazuje hellenistyczna rzeźba Nike z Samotraki, od 1884 eksponowana w paryskim Luwrze. [przypis edytorski]

podciez (gw.) — pójdźcie (właśc. pójdźcież: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]

podczas aresztu — dziś popr.: podczas aresztowania. [przypis edytorski]