Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159290 przypisów.

Pallas — przydomek bogini Ateny. [przypis edytorski]

Pallas sowiooka (mit. gr.) — przydomek Ateny, bogini mądrości; w Odysei występuje ona pod postacią Mentora, opiekuna Telemacha, syna Odyseusza. [przypis edytorski]

palla — tak nazywano księżniczki. [przypis autorski]

Pallenberg, Max (1877–1934) — piosenkarz i wybitny aktor charakterystyczny. W 1933 przeniósł się z Berlina do Wiednia. [przypis edytorski]

Pallentem morte futura (łac.) — cytat z Eneidy (ks. VIII, w. 709); [dosł.: „pobladłą od zbliżającej się śmierci”, red.WL]. [przypis redakcyjny]

pallium (łac.) — płaszcz; tu: część mózgu, największa, zasadnicza część kresomózgowia parzystego, utworzona z istoty szarej pokrywającej półkule i stanowiąca ich zewnętrzną część. [przypis edytorski]

Pall Mall — ulica w londyńskiej dzielnicy Westminster, znana z licznych klubów dżentelmenów. [przypis edytorski]

Pall-Mall — ulica w Londynie, w dzielnicy Westminster. [przypis edytorski]

Pallor in ore sedet, macies in corpore toto (łac.) — bladość na twarzy siedzi, wynędznienie na całym ciele. [przypis redakcyjny]

pallotyni — właśc. Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego, katolicka wspólnota księży i braci, założona przez św. Wincentego Pallottiego (1795–1850) w XIX wieku. [przypis edytorski]

palma królewska (Oreodoxa regia) — w ob. klasyfikacji Roystonea regia, palma pochodząca z Kuby. [przypis edytorski]

palmam (łac. forma B.) — palmę (pierwszeństwa). [przypis redakcyjny]

palmam praecipere (łac.) — zaszczyt wydrzeć. [przypis redakcyjny]

Palmaria — włoska wyspa leżąca na Morzu Liguryjskim. [przypis edytorski]

palma rzymska — miara nieco większa od stopy paryskiej. [przypis redakcyjny]

palma — šiltų kraštų medis. [przypis edytorski]

palma wyniesiona z pogańskich męk — w sztuce chrześc. gałązka palmowa to atrybut męczenników, wiązany z chwałą i przyszłym ostatecznym zwycięstwem nad złem. [przypis edytorski]

Palm court — atrium z palmami, zazwyczaj w luksusowych hotelach. [przypis edytorski]

Palmerston, Henry (1784–1865) — wybitny polityk angielski, przywódca liberałów. [przypis edytorski]

palmeta — dekoracyjny motyw w formie stylizowanego, symetrycznego liścia palmy, wachlarzowo rozpostartego. [przypis edytorski]

Palmira — a. Palmyra, staroż. miasto; położone na drodze handlowej między Mezopotamią a wybrzeżem Morza Śródziemnego, stało się niezwykle zamożne, zyskało potęgę i podjęło próbę uniezależnienia się od Cesarstwa Rzymskiego w III w. n.e.; zdobyta w odwecie za bunt przez armię rzym. pod wodzą Aureliana Palmyra została całkowicie złupiona i zniszczona w 273 r. [przypis edytorski]

Palmira a. Palmyra — staroż. miasto w środkowej Syrii; położone na drodze handlowej między Mezopotamią a wybrzeżem Morza Śródziemnego, stało się niezwykle zamożne, zyskało potęgę i w III w. n.e. podjęło próbę uniezależnienia się od Cesarstwa Rzymskiego; w odwecie za bunt całkowicie złupione i zniszczone w 273; zachowały się ruiny wielu monumentalnych budowli. [przypis edytorski]

Palmira a. Palmyra — staroż. miasto w środkowej Syrii; położone na drodze handlowej między Mezopotamią a wybrzeżem Morza Śródziemnego, stało się niezwykle zamożne, zyskało potęgę i w III w. n.e. podjęło próbę uniezależnienia się od Cesarstwa Rzymskiego; w odwecie za bunt całkowicie złupione i zniszczone w 273; zachowały się ruiny wielu monumentalnych budowli. [przypis edytorski]

Palmira — staroż. miasto; położone na drodze handlowej między Mezopotamią a wybrzeżem Morza Śródziemnego, stało się niezwykle zamożne, zyskało potęgę i w III w. n.e. podjęło próbę uniezależnienia się od Cesarstwa Rzymskiego; w odwecie za bunt całkowicie złupiona i zniszczona w 273 r. [przypis edytorski]

Palmira — staroż. miasto w środkowej Syrii; położone na drodze handlowej między Mezopotamią a wybrzeżem Morza Śródziemnego, stało się niezwykle zamożne, zyskało potęgę i w III w. n.e. podjęło próbę uniezależnienia się od Cesarstwa Rzymskiego; w odwecie za bunt całkowicie złupione i zniszczone w 273. [przypis edytorski]

Palmirski, Władysław (1861–1940) — warszawski lekarz bakteriolog, zajmował się między innymi szczepieniami przeciw wściekliźnie. [przypis edytorski]

palmita — potoczne określenie brazylijskich palm z rodzaju Euterpe o jadalnym rdzeniu młodego pnia (tzw. serce palmy, palmito), np. euterpa jadalna (Euterpe edulis) i warzywna (Euterpe oleracea). [przypis edytorski]

Palmowa — Niedziela Palmowa, święto chrześcijańskie przypadające 7 dni przed Wielkanocą, obchodzone na pamiątkę przybycia Jezusa do Jerozolimy i rozpoczynające Wielki Tydzień, związane z tradycją wykonywania palm wielkanocnych. [przypis edytorski]

palmy podobne (…) do olbrzymich wachlarzyborassus flabelliformis. [przypis autorski]

palmy rodzące dzikie daktylephoenix senegalensis. [przypis autorski]

palmyż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą co ; znaczenie: palmy więc. [przypis edytorski]

palmy — zwycięstwa. [przypis edytorski]

palnąć bąka (daw., pot.) — pomylić się. [przypis edytorski]

palnąłferuit, Studemund. [przypis tłumacza]

Palnatoko — legendowy bohater duński; Bartholinus, De causis contemptae a Danis, adhuc gentilibus, mortis, cap. I. [przypis redakcyjny]

palnik Bunsena — rodzaj palnika laboratoryjnego, składającego się z podstawki, w którą jest wmontowany wlot gazu, oraz prostej, pionowej rury (dyszy) posiadającej u dołu otwory, przez które zasysane jest powietrze; zamykanie i otwieranie otworów umożliwia ruchomy pierścień umocowanemu na dyszy, co służy regulacji ilości zasysanego powietrza, a w związku z tym również temperatury płomienia; palnik zastosowano po raz pierwszy w laboratorium Roberta Bunsena w połowie lat 50 XIX w. [przypis edytorski]

palo mulato — drzewo o wysokim pniu, z wiecznie zielonymi liśćmi, przypominające z oddali pinię. [przypis autorski]

palotyn — właśc. paladyn, tj. znamienity rycerz towarzyszący królowi; tu skontaminowane z nazwą zakonu męskiego. [przypis edytorski]

palšas — neryškios spalvos, nublukęs. [przypis edytorski]

pal — spalenie. [przypis redakcyjny]

paltocik (daw.) — palto, ciepłe okrycie wierzchnie. [przypis edytorski]

paltocik — zdrobnienie od „palto”, rodzaj płaszcza zimowego. [przypis edytorski]

paltot (przestarz.) — okrycie wierzchnie; palto. [przypis edytorski]

paltot (z fr., przestarz.) — palto. [przypis edytorski]

paltot (z fr., przestarz.) — palto. [przypis edytorski]

paltot (z fr., przestarz.) — palto. [przypis edytorski]

paltot (z fr., przest.) — palto. [przypis edytorski]

paludament (z łac.) — płaszcz na sposób starorzymski. [przypis redakcyjny]

paludament (z łac.) — płaszcz starożytny. [przypis redakcyjny]

palukai — palaikai. [przypis edytorski]

Palus-Meotides — Bagna Meockie; nazwa stosowana w starożytności w odniesieniu do bagien rozciągających się u ujścia rzeki Tanais (dziś: Don) do Morza Meockiego (dziś: Morza Azowskiego). [przypis edytorski]

palus, paludis (łac.) — bagno; tu M. lm paludes: bagna. [przypis edytorski]

palyčia — žagrės ar plūgo verstuvė. [przypis edytorski]

p. Ambroży — Ambroży Grabowski (1782–1868), archeolog i antykwariusz. [przypis redakcyjny]

Pamela i Henryk, hrabia Moreland — ang. The Fool of Quality; or The History of Henry, Earl of Moreland (1765–1770), łotrzykowska, sentymentalna powieść irlandzkiego pisarza Henry'ego Brooke'a (1703–1783). [przypis edytorski]

PamelaPamela czyli cnota nagrodzona, słynny angielski romans Richardsona (1740). [przypis redakcyjny]

Pamela — tytułowa bohaterka sentymentalnego romansu (1740) angielskiego pisarza Samuela Richardsona. [przypis redakcyjny]

pamfil a. panfil, kinal, pancerola — nazwy kart w chapance, które w układzie atutowym odpowiadały waletowi treflowemu, waletowi kierowemu i szóstce pikowej. [przypis redakcyjny]

pamfila skinalą — waleta treflowego zamienią w atutowego (kinala). [przypis redakcyjny]

pamfil (daw.) — dama atutowa w grze w mariasza. [przypis redakcyjny]

Pamfilia, Cylicja, Karia — staroż. krainy w płd. części Azji Mniejszej, wzdłuż wybrzeża M. Śródziemnego. [przypis edytorski]

Pamfilia — Παμφυλία, kraj na południowym pobrzeżu Małej Azji. [przypis tłumacza]

Pamfilia — staroż. kraina w płd. części Azji Mniejszej, pomiędzy Licją i Cylicją, kolonizowana przez Greków od końca II tysiąclecia p.n.e. [przypis edytorski]

pamflet (daw.) — utwór literacki o charakterze ośmieszającym. [przypis edytorski]

pamflet (lit.) — utwór będący ostrą demaskatorską krytyką osoby, grupy lub instytucji, zwykle złośliwy, często anonimowy. [przypis edytorski]

pamflet (lit.) — utwór o charakterze satyrycznym. [przypis edytorski]

pamflet — utwór będący ostrą demaskatorską krytyką osoby, grupy lub instytucji, zwykle złośliwy, często anonimowy. [przypis edytorski]

pamflet — utwór zmierzający do zdemaskowania, ośmieszenia, a nawet poniżenia danej osoby czy instytucji. [przypis edytorski]

Pamflety dnia ostatniego — Thomas Carlyle, Latter-day pamphlets, London: Chapman and Hall, 1850. [przypis edytorski]

pamflet (z ang.) — często anonimowy utwór z pogranicza literatury pięknej i publicystyki, ostro krytykujący osobę czy instytucję. [przypis edytorski]

pamflet (z gr.) — obelżywe pismo ulotne. [przypis redakcyjny]

pamiątka (daw.) — pamięć o czymś, wspomnienie. [przypis edytorski]

pamiątka* (daw.) — upamiętniający znak (dziś znaczenie węższe); nieszczęsna pamiątka: znak świadczący o nieszczęściu i upamiętniający je. [przypis redakcyjny]

Pamiątka po dobrej Matce, czyli ostatnie jej rady dla córki — [zbeletryzowany traktat moralno-pedagogiczny z 1819] Klementyny Tańskiej (Hoffmanowej). [przypis redakcyjny]

pamiątka — tu: wspomnienie, ślad przeszłości, pamięć. [przypis redakcyjny]

Pamiątki Soplicy — pierwotny tytuł brzmiał: Pamiątki JPana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego. [przypis edytorski]

pamięć haniebną (…) wuja i brata — Jakub, król wysp Majorki i Minorki, wuj, a Jakub, król Arragoński, brat Fryderyka, króla sycylijskiego. [przypis redakcyjny]

pamięć jednej z najszlachetniejszych istot naszych czasów — mowa o pani de Mortsauf, bohaterce Lilii w dolinie. [przypis edytorski]

pamięć lokalna (psych.) — pamięć miejsca, szczegółów związanych z miejscem. [przypis edytorski]

pamięć* — tu: znak upamiętniający lub pamiętanie. [przypis redakcyjny]

Pamiętaj Jowiszu, że byłeś bykiem dla twojej Europy — nawiązanie do mitu o Europie, którą porwał Zeus w postaci byka. [przypis edytorski]

pamiętaj na to (daw.) — dziś: pamiętaj o tym. [przypis edytorski]

pamiętaj, panie, na sługę — pamiętaj, panie, o słudze. [przypis edytorski]

Pamiętaj, że umrzesz!Memento mori (łac.); przypomnienie, że nie da się uniknąć śmierci, które było używane w literaturze przez wiele zgromadzeń zakonnych. [przypis edytorski]

Pamiętaj, że urodziła cię […] przed twoim przełożonym stawała co dzień z chlebem i piwem domu swego — autentyczne. [przypis autorski]

pamiętał, że pisze do Wiśniowieckiego — Samoił Weliczko, str. 79. Pisał Chmielnicki do księcia: „żeby tedi o toje, szczo sia z hetmanami koronnymi stało, on, kniaź Wiszniewiecki, ne urażałsia i gniewa swojeho k'nemu, Chmielnickomu, prostyraty ne izwolił”; [z ukr.: „żeby tedy o to, co się z hetmanami koronnymi stało, kniaź Wiśniowiecki nie obrażał się i gniewu swojego przeciw niemu, Chmielnickiemu, kierować nie raczył”; Red. W.L.]. [przypis autorski]

Pamiętam, jak bystrego dosiadłem Kantaki, By odjechać na zawsze w ten świat byle jaki — wg legendy Budda uciekł nocą konno z pałacu ojca, aby szukać lekarstwa na choroby, starość i śmierć, o których istnieniu dowiedział się dopiero w wieku ok. 29 lat. [przypis edytorski]