Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8007 przypisów.

na ludzie (starop. forma) — dziś B.lm: na ludzi. [przypis edytorski]

Na lwa srogiego bez obawy siędziesz… — cytat z psalmu XCI w przekładzie Jana Kochanowskiego. [przypis redakcyjny]

na lwa srogiego bez obawy siędziesz i na okrutnym smoku jeździć będziesz — fragm. biblijnego psalmu 91 w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

Na lwa srogiego bez obawy wsiędziesz, I na ogromnym smoku jeździć będziesz… — fragm. Psalmu 91 w przekładzie Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

na mą ciężką żałość (starop.) — abym ciężko żałował. [przypis redakcyjny]

Na Madagaskarze — powstała w 1930 Liga Morska i Kolonialna stawiała sobie za cel pozyskanie dla Polski kolonii zamorskich: jednym z rozważanym rozwiązań był zakup od Francji wyspy Madagaskar, u wybrzeży Afryki. W 1937 roku wysłano tam misję rządową, której celem było zbadanie przydatności wyspy jako przyszłej kolonii. Liga oraz środowiska narodowców głosiły w tym okresie hasło „Żydzi na Madagaskar!”, w grudniu 1938 i czerwcu 1939 podczas posiedzeń Sejmu zgłoszono interpelacje poselskie w sprawie przymusowej emigracji mniejszości żydowskiej. [przypis edytorski]

namagać (daw.) — wysilać się. [przypis edytorski]

na małem (gw.) — tu: w niewielkim gospodarstwie. [przypis edytorski]

na mały czas (starop.) — na krótko. [przypis edytorski]

na małym dniu (daw.) — kiedy dni są krótkie, w odróżnieniu od „na wielkim dniu”, w długie dni letnie. [przypis edytorski]

na małżeństwo z Niną krzyżyk — sens: nic nie wyjdzie z małżeństwa z Niną. [przypis edytorski]

na male (starop.) — na małym. [przypis redakcyjny]

namalowanemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: namalowanymi. [przypis edytorski]

Nam (…) ante (łac.) — „Cokolwiek swoje kształty porzuca lub zmienia,/ Powoduje natychmiast śmierć dawnego bytu” (Lucretius, De rerum natura, II, 752; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

na martwe i umęczone — dziś popr. forma B. lm r.m-os.: na martwych i umęczonych. [przypis edytorski]

nama (starop.; C. daw. liczby podwójnej) — mnie i tobie. [przypis redakcyjny]

na maszynie (rusycyzm) — samochodem. [przypis edytorski]

Nam (…) atri (łac.) — „I nie zeszła noc po dniu, ni jutrznia po nocy,/ Iżby nie posłyszały niemowląt kwilenia/ Obok lęków i płaczów, czarnych druhów zgonu!” (Lucretius, De rerum natura, II, 579; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

namavali — chustka zadrukowana imionami bogów i używana przez pobożnych Hindusów przy nabożeństwie i modlitwach. [przypis redakcyjny]

namazas — musulmonų relgihinė apeiga. [przypis edytorski]

namazas — musulmonų religinė apeiga. [przypis edytorski]

namaz — modlitwa muzułmańska, którą odprawiają siedząc i bijąc pokłony. »Każdy muzułman obowiązany jest co dzień pięć takich odprawiać namazów, w godzinach oznaczonych« (Sękowski, Collectanea t. I, str. 202). [przypis redakcyjny]

na Mazowsze — chodzi tu dokładnie o podróż do Warszawy na sejm. [przypis edytorski]

namaz (tur.) — obowiązkowa modlitwa muzułmańska odmawiana pięć razy w ciągu dnia. [przypis edytorski]

nam Chrystus przez Ducha ś. wlewa miłość — nawiązanie do Rz 5, 5: „ A nadzieja nie pohańbia, iż miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Ś., który nam jest dan” (tłum. Wujka). [przypis edytorski]

nam do odparcia na sile nie schodzi — mamy wystarczające siły, by odeprzeć atak. [przypis edytorski]

namężniejszy (starop. forma) — najmężniejszy. [przypis edytorski]

namężnieyszy (starop. forma) — dziś popr.: najmężniejszy. [przypis edytorski]

namężnieyszy (starop. forma ort.) — dziś: najmężniejszy. [przypis edytorski]

Nam etsi urbs ipsa olim caput gentis non fuerit, Moscorum tamen nomen veteribus non ignotum fuisse constat — tłumaczenie w nast. zdaniu. [przypis edytorski]

nam (…) furit — Vergilius, Georgica, III, 98. [przypis tłumacza]

nam (…) habemus — Cicero, Paradoxa stoicorum, V, 2. [przypis tłumacza]

namiastka (daw.) — zastępczyni [por. namiestnik]. [przypis redakcyjny]

na miasto! (zniekszt. ros.) — na miejsce! [przypis edytorski]

nam id, cuius gratia, una e causarum numero est — gdyż to, dzięki czemu (się coś dzieje), jest jedną z szeregu przyczyn. [przypis tłumacza]

na międzymorzu — na Półwyspie Apenińskim, otoczony przez morza: Liguryjskie i Tyrreńskie na zach., Jońskie na płd. i Adriatyckie na wsch. [przypis edytorski]

namiętne przejrzenie się w zwierciadle młodości (…) rachunek sumienia, jaki czyni w pisanej tamże „Współczesnej krytyce” (…) nie bardzo zrozumiały dla czytelników, którzy znali tylko drukowane prace pisarza — „Na wiarę Amiela i Sainte-Beuve'a, Renana i Taine'a pisałem niejednokrotnie o współczesnym człowieku-dyletancie, o strukturze duchowej złożonej i niestałej, łatwo rozkładającej się pod wpływem zetknięcia się z wyrazem odmiennego duchowego życia… Był czas, gdy ten typ umysłowego życia imponował mi. Brałem bardzo poważnie to, co pisał J. Lemaitre o satanizmie w czarnym fraku i białej krawatce; skłonny byłem uważać Anatola France'a za wielkiego »duszoznawcę«” (47). Mowa o rozprawie Co to jest modernizm?. [przypis autorski]

namiętnie pracują nad uzmysłowieniem myśli (…) neoromantyzmem zwać by się powinna — M. Szeliga, Ostatnie powieści francuskie, „Życie” 1887, nr 9. Natomiast Z. Przesmycki (Profile poetów francuskich. Wstęp, „Życie” 1888, nr 1) nazywa „neoromantykami” parnasistów francuskich. [przypis autorski]

namiętnymi krzyki (daw.) — dziś popr. forma N.lm: namiętnymi krzykami. [przypis edytorski]

namiętnymi ruchy (daw.) — dziś popr. forma N.lm: (…) ruchami. [przypis edytorski]

na mię wiedzą to (starop.) — o mnie wiedzą to. [przypis edytorski]

namięższe (starop.) — najgrubsze. [przypis redakcyjny]

namieciech (starop. forma) — dziś N.lm: (w) namiotach. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) namiocie. [przypis edytorski]

namiecie (starop. forma) — dziś N.lp: (po) namiocie. [przypis edytorski]

na miecz wsparta — dziś popr.: o miecz wsparta. [przypis edytorski]

namiejętnościom — dziś popr.: namiętnościom. [przypis edytorski]

na miejsce Dudonowe — w miejsce Dudona (poległego dowódcy jednego z oddziałów wojsk). [przypis edytorski]

na miejscu — ὑπαντιάζοντας. Nie rozumiem wyrażenia Clementza „gegen die Brüstung drängten”. [przypis tłumacza]

na miejscu zwanym Kamień — w oryg. locus vocabulo lapis; zapewne Kamień Śląski w pobliżu Opola. [przypis edytorski]

namieniać — dziś popr.: nadmieniać, tj. wspominać. [przypis edytorski]

namienić (daw.) — nadmienić, wspomnieć. [przypis edytorski]

namienić (daw.) — wymienić, wspomnieć. [przypis edytorski]

namienił — dziś: nadmienił; wspomniał. [przypis edytorski]

namieniłem — dziś: nadmieniłem. [przypis edytorski]

namieśnik — dziś: namiestnik. Tu w sensie: osoba pełniąca tę samą funkcję co Lisowski po jego śmierci. [przypis edytorski]

Namiestnictwo — najwyższy urząd administracyjny w Galicji, stworzony w 1849 roku, od 1866 piastowali go wyłącznie Polacy. [przypis edytorski]

namiestników — ὑπάρχους, praefectos, Vassalen (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

namiestnik — osoba sprawująca władzę w zastępstwie lub w imieniu panującego. [przypis edytorski]

namiestnik — osoba sprawująca władzę w zastępstwie panującego. [przypis edytorski]

namiestnik — zastępca ekonoma, gumienny. [przypis redakcyjny]

Na miłosierdzie Boskie, tylko nie myśleć o chrześcijaństwie w kategoriach tego idyllicznego paszkwilu na ducha ludzkiego, w którym jest tyle właśnie z chrześcijaństwa, ile jest z żywej Polski w Rodzinie Połanieckich — każdy już zgadł, że mówię o Quo vadis. Zaklinam każdego, kto cierpi nad tym, że to nasza myśl wydała to arcydzieło lekkomyślności i beztroskliwego fałszu, niech weźmie do ręki choćby Norwidowskiego Quidam, a myślę, że owieje go coś jak duchowy zapach owych wieków, coś z ich powietrza i zrozumie, że nasza literatura i Sienkiewicza zniesie i żyć będzie. [przypis redakcyjny]

namilszy (starop.) — najmilszy. [przypis redakcyjny]

…namiot cały runął na głowy stojących pod nim, księcia Władysława, żony jego i dworu — historyczne. [przypis autorski]

namioty (starop.) — dziś B.lm: (między) namiotami. [przypis edytorski]

Nam istis (…) censeo (łac.) — „Albowiem tych, którzy świegot ptaków rozumieją i lepiej znają wątrobę bydlęcą niż swoją, i z tego prorokują, tych można słyszeć, ale nie trzeba słuchać” (Pacuvius cyt. w: Cicero, De divinatione, I, 57; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

namitka — chusta osłaniająca głowę, czoło i szyję, noszona daw. przez kobiety. [przypis edytorski]

namitka — chusta osłaniająca szyję i podbródek, wiązana na czubku głowy, noszona daw. przez kobiety; podwika. [przypis edytorski]

nami — wyraz usunięty w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

Nam każą iść na bal — Zaproszenie urzędowe na bal jest w Rosji rozkazem; szczególniej jeśli bal daje się z okoliczności urodzin, imienin, zaślubin itd. cesarza lub osób familii panującej, albo też jakiego wielkiego urzędnika. W takich razach osoba podejrzana lub źle widziana od rządu, nie idąc na bal, naraża się na niemałe niebezpieczeństwo. Były przykłady w Rosji, że rodzina osób uwięzionych i wskazanych na szubienicę znajdowała się na balach u dworu. W Litwie Dybicz ciągnąc przeciwko Polakom, a Chrapowicki więżąc i tępiąc powstańców, zapraszali publiczność polską na bale i uroczystości zwycięskie. Takowe bale opisują się potem w gazetach jako dobrowolne wynurzenia się nieograniczonej miłości poddanych ku najlepszemu i najłaskawszemu z monarchów. [przypis autorski]

namknął (gw.) — napomknął, wzmiankował. [przypis autorski]

nam ku obelżeniu (starop.) — na naszą hańbę; tj. obrażając nas swoim postępowaniem. [przypis edytorski]

na młodziku — w czasie nowiu księżyca. [przypis edytorski]

na młodziku — w pierwszej kwadrze. [przypis edytorski]

Nam (…) metutum — Lucretius, De rerum natura, V, 1139. [przypis tłumacza]

Nam mulier (…) ictum — Lucretius, De rerum natura, IV, 1266. [przypis tłumacza]

nam nadążyć — dziś: za nami nadążyć. [przypis edytorski]

nam na złe (starop.) — na naszą niekorzyść, na naszą szkodę. [przypis edytorski]

na mnichy, na Lachy — dziś popr. forma B. lm: na mnichów, na Lachów. [przypis edytorski]

namniej — najmniej (starop. postać stopnia najwyższego, bez wtrąconego później -j). [przypis redakcyjny]

namniej (starop.) — dziś: najmniej. [przypis edytorski]