Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi wtóre, Pieśń XX (Jaką, rozumiesz, zazdrość zjednałeś sobie...)
Pieśń XXI (Srogie łańcuchy na swym sercu czuję...) → ← Pieśń XIX (Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy...)

Spis treści

      Jan KochanowskiPieśni, Księgi wtórePieśń XX[1][2]

      1
      Jaką, rozumiesz, zazdrość zjednałeś sobie,
      Zacny biskupie, w mojej małej osobie[3],
      Żeś mię z domu wyciągnął w te dalsze strony
      Od małych dziatek i od teskliwej[4] żony?
      5
      Nie myśli-ć ona o tym, że ja przy tobie
      Głowy nie ufrasuję by namniej sobie;
      Że w twym pałacu mieszkam, że przy twym boku
      Siadam; koń mój, sługa mój na twym obroku[5].
      Rychlej, niesposobnego[6] będąc świadom
      10
      Zdrowia mego, frasuje swe serce doma,
      Żebych jakiej choroby nagłej nie użył[7],
      Nie mając, kto by mi w tym jej sercem[8] służył.
      Ciężar także domowy, społeczny nama[9],
      Teraz w mej niebytności musi nieść sama,
      15
      Strzegąc w domu porządku, warując[10] szkody,
      Dziatek lichych[11] pilnując, zakładów zgody[12].
      Któż wie, jesli i tego przed sie nie bierze[13]
      (Acz wątpić nie potrzeba o mojej wierze),
      Że na świecie rodzą sie takowe zioła,
      20
      Których smak pamięć domu wygładza zgoła[14];
      Że taka jest muzyka i takie strony[15],
      Których człowiek słuchając, już ani żony,
      Ani dziatek nawiedzi[16], ale w niewoli
      Pod pany sromotnymi[17] wiecznie trwać woli.
      25
      To i czego jest więcej, zawżdy w miłości
      Serca trapi, chocia też zstawa[18] ufności;
      A ty nie bądź przyczyną, biskupie drogi,
      Niczyjej, lubo słusznej, lub płonej[19] trwogi.
      Ale złącz, jakoś rozwiódł, bo acz oboje
      30
      Twój urząd niesie[20], wszakże wyroki twoje
      Na ludzkiej chęci wiszą[21]: i ja, i ona
      Nie pragniewa do śmierci być rozdzielona[22].

      Przypisy

      [1]

      Ks. 2, Pieśń XX — poeta przebywający na dworze biskupa Piotra Myszkowskiego wyraża swoją tęsknotę za żoną. W pieśni tej widoczny jest duży wpływ elegii Propercjusza poświęconych rozłące ukochanych z powodu podróży. [przypis redakcyjny]

      [2]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [3]

      zazdrość zjednałeś (…) w mojej małej osobie — spowodowałeś zazdrość (u żony) o moją skromną osobę. [przypis redakcyjny]

      [4]

      teskliwy (starop.) — smutny; tęskniący. [przypis redakcyjny]

      [5]

      na twym obroku — na twym utrzymaniu; obrok: pokarm dla koni. [przypis redakcyjny]

      [6]

      niesposobny — słaby. [przypis redakcyjny]

      [7]

      użyć — doznać. [przypis redakcyjny]

      [8]

      jej sercem — z takim sercem, jak ona. [przypis redakcyjny]

      [9]

      społeczny nama (starop.) — wspólny nam. [przypis redakcyjny]

      [10]

      warując — strzegąc się. [przypis redakcyjny]

      [11]

      lichy (daw.) — słaby, drobny. [przypis redakcyjny]

      [12]

      zakładów zgody — rękojmi („zakładników”) zgody (małżeńskiej). [przypis redakcyjny]

      [13]

      przed sie nie bierze — nie rozważa. [przypis redakcyjny]

      [14]

      takowe zioła,/ Których smak pamięć domu wygładza — prawdopodobnie aluzja do przygody towarzyszy Odyseusza, który spożywszy lotos stracili pamięć i nie chcieli wracać do ojczyzny; wygładzać pamięć: zacierać. [przypis redakcyjny]

      [15]

      strony (daw.) — struny. [przypis redakcyjny]

      [16]

      nawiedzić (daw.) — odwiedzić. [przypis redakcyjny]

      [17]

      sromotny (daw.) — bezwstydny, przynoszący hańbę. [przypis redakcyjny]

      [18]

      zstawa (strop.) — nie brak. [przypis redakcyjny]

      [19]

      płony (starop.) — bezpodstawny. [przypis redakcyjny]

      [20]

      oboje / Twój urząd niesie — obie (te sprawy) należą do twojego urzędu. [przypis redakcyjny]

      [21]

      Na ludzkiej chęci wiszą — zależą od ludzkiej chęci. [przypis redakcyjny]

      [22]

      pragniewa (…) rozdzielona — pragniemy, rozdzieleni (starop. liczba podwójna). [przypis redakcyjny]

      x